با درخت کیالک آشنایی دارید؟

می دانستید درخت کیالک همون درخت زالزاک است؟

در ادامه به بررسی انواع درخت زالزالک و خواص بی نظیر آن می پردازیم و اینکه چطور در خانه خودمان درخت زالزالک پرورش دهیم.

صفر تا صد درخت زالزالک

نام علمی: CRATAEGUS MONOGYNA

خانواده: ROSACEAE - گل سرخیان
بومی منطقه: اروپا ، آفریقای شمالی و غرب آسیا 
خَفجه، کیالک، کویج ، single-seeded hawthorn ،mayblossom ،maythorn ،quickthorn، خَفجه، کیالک، رَمَلُک
نام علمی: Crataegus

و در رویشگاه باغ انجیره توسط روستاگل در کنار سرو سیمین و سرو شیراز کاشت میشود.
این گیاه دارای سه نوع زرد، سیاه و قرمز می‌باشد و از خانواده‌ی رزاسه و از جنس ولیک که اکثرا خارهایی کوتاه، برگ‌هایی کوچک دندانه‌دار و میوه‌هایی گرد و سیبی‌ شکل با قطری حدود ۱ تا ۲ سانتیمتر به رنگ زرد یا سرخ و بعضا هم سیاه دارند.

زالزالک درختچه یا درختانی کوچک به ارتفاع 5 تا 14 متر، با میوه ای خوراکی می باشد. این درختچه دارای شکوفه های پُرپَر زیبا به رنگ سفید یا صورتی و معطر است. درختچه کیالک در دامنه كوه ها و اراضی جنگلی آفتابی در سرتاسر جهان می روید.

خار دار بودن و پرپشتی شاخ‌وبرگ این درختان آنها را به گزینه‌ی مناسبی برای کشت در فضای سبز با مصارف زینتی و یا جهت ایجاد مانع و حصار سبز بدل ساخته است. در گذشته اروپائیان این درختان را حامل اصلی باکتری Erwinia تشخیص داده بودند که در گیاهان خانواده‌ی رزاسه شیوع زیادی داشت.

گل های درخت زالزالک بصورت هرمافرودیت بوده و در بهار ظاهر می شوند ممکن است گل ها در مناطقی که بومی این گیاه است زودتر نیز ظاهر شود. 5 تا 25 شاخه گل با هم وجود دارند و هر گل حدود 1 سانتیمتر قطر داشته و دارای 5 گلبرگ سفید به همراه پرچم های متعدد قرمز رنگ و یک خامه است.

گل های زالزالک معطر بوده و گرده افشانی آنها توسط زنبور عسل و دیگر حشرات صورت می گیرد.

میوه زالزالک کوچک، تخم مرغی شکل، اغلب به رنگ قرمز تیره، به طول 1 سانتیمتر، شبه سته اما از نظر ساختمانی یک میوه دانه دار حاوی یک بذر می باشد. پرندگان میوه این گیاه را می خورند و بذر آن را از طریق مدفوع، دفع و پراکنده می کنند.

پوست تنه و شاخه‌های این درختان در ابتدا به رنگ قهوه‌ای و با بریدگی‌های زیاد بوده اما بعدا صاف می‌شوند و به رنگ خاکستری تغییر رنگ می‌یابند. نام Crataegus به نظر می‌رسد از واژه‌ی یونانی Kratos به معنی محکم اقتباس شده است.
ریشه این گیاه بسیار عمیق است که در خاک نفوذ می کند به همین دلیل از آب های زیرزمینی تغذیه می کند.

زالزالک در ایران در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ متر در استان کهگیلویه و بویراحمد، استان فارس و استان اصفهان به خصوص شهرستان نجف آباد می‌روید و رتبه اول تولید زالزالک در ایران به آذربایجان شرقی تعلق دارد. در همدان به این میوه گیویج gīvīj می‌گویند.

چطور درخت زالزالک رو پرورش بدهیم

درخت زالزالک از طریق بذر و پیوند تکثیر می شود.

کاشت بذر درخت زالزالک

در کشت بذری توجه داشته باشید که بذرهای این گیاه نیاز به یک دوره سرمادهی برای جوانه زنی دارند، با توجه به پوششی که بذر این گیاه دارد طی دوره جنینی دیر سبز می شود، به همین دلیل برای جوانه زنی سریع ابتدا میوه را بچینید و سپس بگذارید کمی پوسیده شود، بذر گیاه را تمیز کنید و به مدت سه تا چهار ماه آن را در دمای 21 تا 28 درجه سانتی گراد نگه داری کنید و پس از آن به مدت پنج ماه بذرها را در مقداری خزه مرطوب و در دمای چهار درجه سانتی گراد نگهداری کنید و پس از آن بذر گیاه را در اواسط فصل بهار در گلدان بکارید و در فصل تابستان در زمین اصلی و در فضای باز بکارید که نتیجه جوانه زدن بذر در سال بعد است.

پیوند زدن درخت زالزالک

برای پیوند زدن درخت زالزالک می توانید از پایه درخت گلابی و درخت سیب استفاده کنید.

چه شرایطی برای رشد درخت زالزلک مناسب است

ارتفاع این گیاه بسته به شرایط اقلیمی و محیطی رشد بین 4 تا 12 متر است.

برای رشد به آفتاب کامل و نیمه سایه نیاز دارد بنابراین روزانه 6 تا 8 ساعت نور خورشید برای رشد این گیاه ضروری است.

دمای مناطق معتدل و گرمسیری را برای رشد می پسندد.

درخت زالزالک برای رشد به خاک سبک، متوسط و غنی نیاز دارد که البته برای رشد خاک های سنگین و فقیر را نیز تحمل می کند بنابراین می توان گفت نسبت به خاک زیاد حساس نیست و تقریبا در اکثر خاک ها رشد می کند.

به آبیاری کم و مرطوبی نیاز دارد بنابراین بین دو آبیاری نگذارید سطح خاک خشک شود و آن را همیشه مرطوب نگه دارید.

فاصله کاشت درختان از یکدیگر بین 4 تا 5 متر و فاصله بین ردیف های 5 متر است.درخت زالزالک به مانند سایر درختان نیاز به کود برای افزایش گلدهی دارد که در این میان استفاده از کود پوسیده دامی به همراه سایر کودهای شیمیایی توصیه می شود همانطور که میدانید روستاگل با کاشت درختان بیشمار در طرح های مختلف مانند طرح آ هدیه درخت، طرح ب روستایی سبز و... حافظ منابع طبیعی است و مراقبت از درختان را بر عهده دارد.

مراقب درختت باش

همانطور که میدانید هر درخت بیماری ها و آفات مخصوص به خود را دارد که ما می توانیم با شناخت و داشتن اطلاعات کافی در مورد آن درخت خود را درمان کنیم در ادامه به بیماری های درخت زالزالک می پردازیم.

شته

در واقع نام نوعی حشره است که به بخش های مختلف درخت همچون برگ و میوه گیاه خسارت وارد می کند که تنها راه مبارزه با آن استفاده از سموم شیمیایی در زمان مناسب است.

کنه

حشره ای کوچکی است که از بخش های مختلف گیاه همچون برگ، گل و شاخه گیاه تغذیه و به آنها خسارت وارد می کند که برای از بین بردن آنها می توانید از روش های فیزیکی و سموم شیمیایی استفاده کنید.

لکه های برگی

از بیمارهای رایج این درخت وجود لکه های برگی بر روی بخش های مختلف برگ گیاه است که باعث ریزش برگ می شود.

سوختگی برگ

سوختگی برگ یکی دیگر از بیماری های رایج درخت زالزالک به شمار می رود که همانطور که از نامش پیداست باعث تغییر رنگ برگ به قهوه ای می شود.

انواع درخت زالزالک

زالزالک وحشی

میوه زرد تا قرمز رنگی دارد که گرده افشانی آن توسط زنبور عسل انجام می شود که در اصل غذای بسیاری از پرندگان به شمار می رود که میوه گرد و کروی مانندی در سایز متوسط تولید می کند.

زالزالک ایرانی قرمز

بومی استان چهارمحال بختیاری است که شاخه های کرکدار بلندی با میوه قرمز رنگ دارد که از این گونه بیشتر به عنوان پایه ای مقاوم برای ارقام تجاری درخت استفاده می کنند که از مقاومت بالایی برخوردار است.

زالزالک زرد

در بخش وسیعی از ایران، سوریه، لبنان، عراق و … رشد می کند که خود دارای ارقام و واریته های مختلفی منجمله درخت زالزالک با میوه نارنجی، درخت زالزالک با میوه زرد، درخت زالزالک با میوه قرمز و در نهایت درخت زالزالک با میوه های قرمز و زرد است که تا 7 متر رشد می کند و برگ های بادبزنی زیبایی تولید می کند که در بیشتر مناطق رشد می کند.

زالزالک خارتیر

گونه ای زالزالک به شمار می رود که در بیشتر مناطق رشد و از رشد به نسبت آسانی برخوردار است که ارتفاع آن بین 4 تا 8 متر تخمین زده شده است.

زالزالک اروپایی

همانطور که از نامش پیداست بومی مناطقی از اروپا است که به صورت درختچه ای کوتاه رشد می کند.

زالزالک شرقی

به صورت درختچه ای کوتاه با تعدادی شاخه و برگ زیاد رشد می کند که برای ایجاد حصار مناسب است.

زالزالک سیاه

همانطور که از نامش پیداست میوه گرد و کروی مانندی به رنگ سیاه تولید می کند که از آن استفاده های مختلفی می کنند.

زالزالک سبز

میوه سبز رنگی در سایز متوسط تولید می کند که گل های معطری نیز دارد که در فصل بهار شکوفه می دهد.

زالزالک مکزیکی

بومی مناطقی از مکزیک است که میوه آن گرد و کروی است که خواص بسیاری دارد.

زالزالک سرخ

ولیک با نام زالزالک برگ ریز نیز شناخته می شود نوعی سرده از زالزالک است که بومی شمالی غربی آفریقا و غرب آسیا است که به عنوان گیاهی زینتی نیز شناخته می شود که خاصیت دارویی و درمانی زیادی دارد.

زالزالک کرکی

تنه خاکستری رنگی با شاخه ای خاردار و انبوه دارد، ارتفاع این گیاه به بیش از 7 متر می رسد که در بیشتر مناطق رشد و گیاهی خزان پذیری به شمار می رود.

خواص دارویی و درمانی بی نظیر زالزالک

زالزالک داراى مواد معدنى گوناگون، ویتامین ها، مقدار زیادى تانن و کلسیم، پکتین، اسیدتارتاریک، اسیدمالیک، روغن چرب، قندهاى گلوکز و فروکتوز است. بسیار قابض و در درمان اسهال خونی مؤثر است. براى تقویت قلب و معده بسیار توصیه شده است. برای معالجه بیماران مبتلا به فعالیت نامنظم قلب کاربرد دارد. در مواقع کم خونى و سِل اثر خوبی دارد. برای روماتیسمى ها و مبتلایان به ورم روده مفید است.

اشتها را زیاد مى کند. جهت درمان قطره قطره آمدن ادرار توصیه شده است. شربت زالزالک همراه با شکر سرخ، براى رفع سردرد شدید مفید است. گل زالزالک ، ضد تشنج بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم مى کند.

داروى مفید و خاصى بر ضد تپش قلب و ضربان شدید آن است.

زالزالك كه يك گياه ضد نارسائی قلبی و كاهش دهنده فشارخون است، داراي خاصيت ضد اضطراب نيز می باشد. در يك مطالعه، اثربخشی عصاره گياهی زالزالك در درمان اختلالات ناشی از اضطراب بر روی 264 نفر مورد بررسی قرار گرفت و نتايج نشان داد كه اين دارو در درمان اضطراب كاملاً مؤثر است.

در اغلب کشورهای اروپایی خصوصا آلمان برای درمان بی ‌نظمی ضربان قلب از گیاه زالزالک استفاده می ‌شود. همچنین زالزالک در درمان آنژین و تصلب شرایین سفت شدن دیواره رگ‌ ها بسیار کاربرد دارد.

خاصیت آنتی اکسیدانی عصاره ی زالزالک

تحقیقات جدید نشان می ‌دهد که زالزالک آنتی ‌اکسیدان بسیار قوی محسوب شده و می‌ تواند به عنوان یک مکمل غذایی مقوی عمل کرده و در تنظیم وزن، گلوکز خون و التهاب نقش داشته باشد.

محققان آمریکایی طی بررسی‌ هایی که روی زالزالک انجام دادند، دریافتند این میوه به خاطر داشتن مقادیر بالایی از مواد آنتوسیانین، بسیار مفید است و در رنگ های مختلف این میوه آنتوسیانین های زیاد و متفاوتی یافت می ‌شود که دانه‌ های زالزالک را از فشار اکسایشی نور خورشید حفظ می ‌کنند.

خوردن زالزالک بدن ما را از موقعیت ‌های زیان ‌آور مانند قرار گرفتن در معرض آلودگی و رادیکال ‌های آزاد حفظ می کند. به عبارتی تحقیقات نشان می ‌دهد مصرف زالزالک در درمان برخی بیماری ‌ها، از سرطان گرفته تا چاقی، اثر مثبت می گذارد و این تأثیر به دلیل خواص ضد‌ التهابی ماده ی آنتوسیانین موجود در آن است.

مواد موجود در زالزالک قند خون و عملکرد انسولین خون را بهبود می ‌بخشد.

یکی از مواد مفید موجود در زالزالک فلاونوییدهایی می ‌‌باشند که نسبت به رنگ میوه شدت اثرات آنتی ‌اکسیدانی آن ها تغییر می ‌کند. میوه‌ های قرمزرنگ دارای اثر قوی، صورتی اثری ضعیف و زرد اثر ضعیف ‌تری دارند.
زالزالک اگر به خوبی خشک شود تنها مقداری از ویتامین C خود را از دست می ‌‌دهد اما دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ می ‌کند. لذا برای نگهداری زالزالک خشک باید آن را در محلی که تهویه مناسبی دارد، نگه داشت.

با درخت زالزالک این درخت پرفایده آشنا شدید برای حفظ این درخت میتوانید آن را در رویشگاه فریدن به زمین هدیه کنید.