شما تا به حال اسم درخت سرخدار رو شنیدین؟

می دانستید در درمان سنگ کلیه نیز موثر است؟

در ادامه این مطلب شما رو بیشتر با این درخت بومی ایران آشنا کرده، و به شناخت بهتر خواص و انواع آن می پردازیم.

با درخت سرخدار آشنا شوید

درخت سرخدارجز درختان بومی ایران با نام علمی Taxus baccata از تیره سرخداریان Taxaceae است. این درخت شاهکار جنگل‌های هیرکانی شمال ایران و میراث زنده کشور ماست. این گونه یکی از گونه‌های منحصر به فرد جنگل‌های شمال است که از دوران سوم زمین‌شناسی باقی مانده است. از لحاظ بوم‌شناسی، تنوع زیستی و حفظ ذخایر ژنتیکی یک گونه بسیار مهم است که در حال حاضر نیز در خطر انقراض قرار دارد.

این گونه درختی کمیاب است و دلیل نام‌گذاری آن این است که میوه و چوبی به رنگ سرخ دارد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قدمت این درخت ۱۹۰ میلیون سال است. انسان‌های اولیه از برگ این گونه یک نوع سم مخصوص تهیه می‌کردند. درخت سرخدار عمری طولانی دارد. برای مثال، در بریتانیا از این درخت نمونه‌های ۲۰۰۰ ساله و ۴۰۰۰ ساله مشاهده است. بذر این گونه توسط پرندگانی مثل قرقاول و سنجاب‌ها انتشار می‌یابد.

دارای برگ‌های سوزنی شکل و باریک و دراز

دارای شاخه‌های فراوان

دارای پوست فلس‌دار

دارای برگ‌های دائمی و همیشه سبز برگ‌های آن در قسمت پایین براق و درخشان هستنند.

دارای ارتفاع ۹ متر تا ۳۰ متر و قطر تا ۳ متر

رویش ارتفاعی در سال ۱۰ سانتی‌متر و رشد بسیار کند

عرض برگ‌ها ۲ تا ۳ میلی‌متر و طول آن‌ها ۲ تا ۳ سانتی‌متر

دارای گل به دو صورت نر و ماده

گل ماده شبیه به یک جوانه کوچک و قرمز رنگ

فاقد ماده رزین در چوب

میوه ماده به رنگ قرمز و میوه نر به رنگ زرد

چطور از درخت سرخدار نگهداری کنم

• دما: در حدود ۱۶ درجه سانتی‌گراد برای این گونه مناسب است.
• آب: به آبیاری به اندازه متوسط احتیاج دارد.
• نور: درختی سایه‌پسند است که به نور کمی احتیاج دارد.
• خاک: خاک مناسب برای این درخت، خاکی با زهکشی خوب و لومی، ماسه‌ای، گچی و شنی مرطوب است.

روش‌های تکثیر سرخدار

• کاشت بذر: در مرداد ماه بذور این گیاه می‌رسد و جوانه‌زنی آن به صورت نامنظم است که گاهاً تا ۲ تا ۳ سال به طول می‌انجامد.
• قلمه‌زنی

زادگاه سرخدار کجاست

• مرکز و جنوب اروپا
• جنوب غربی آسیا
• شمال غربی آفریقا
• شمال ایران

پراکندگی سرخدار در ایران

• بلندی‌های افراتخته- پونه‌آرام گرگان
• جنگل‌های نهارخوران تا جنگل‌های سوادکوه
• دره‌ها و پرتگاه‌های گیلان، گرگان و مازندران

حفاظت از سرخدار

متاسفانه از چوب این گونه مقاوم و ارزشمند در ساخت صنایع دخانیات به ویژه قلیان‌سازی و صنایع دستی استفاده کنند این مسئله سبب شده است که روند انقراض این گونه سرعت بیش‌تری پیدا کند.

هم‌چنین چوپان‌ها به علت سمی بودن برگ، ساقه و دانه این گیاه آن را قطع می‌کنند امروزه تلاش‌های فراوانی به منظور حفاظت و تکثیر مصنوعی این درخت انجام می‌شود.

به علاوه طبیعت‌دوستان و فعالان محیط‌زیست در تلاش هستند تا با آموزش‌های کافی و لازم، آگاهی افراد بومی را در خصوص حفاظت و حمایت از این درخت کهنسال و ارزشمند بالا برده و با بهبود بخشیدن صنعت گردشگری در منطقه، نیازهای اقتصادی قاچاقچیان چوب که تعداد کثیری از آن‌ها به دلیل فقر شدید دست قاچاق چوب می‌زنند را تأمین کرده تا با این روش بتوانند این گونه را نجات دهند.

سرخدار در زبان های محلی

• مازندران و گرگان: سرخه‌دار، سرخدار و سخدار
• علی‌آباد‌ کتول: سوختال
• رودسر و آستارا: سیردار

خواص درمانی سرخدار

• رفع سرفه
• دارای اثر ملین و نرم‌کنندگی
• رفع سیاه سرفه
• دفع سنگ کلیه

 شما عزیزان می توانید این درخت را در رویشگاهای مناسب روستاگل کاشته و به زمین هدیه کنید و حافظ این درخت زیبا باشید.