شما هم تا به حال بوخور اکالیپتوس داده‌اید؟

آیا می‌دانید گیاه اکالیپتوس یک درخت غیر بومی در ایران است؟

آیا می‌دانید تنوع گونه‌های اکالیپتوس بیش از هفتصد نوع است؟

با روستاگل همراه باشید تا درمورد این درخت معطر گلدار بیشتر بدانیم.

اکالیپتوس بومی کشور کانگروها:

اکالیپتوس و بیدبویه یا پشه رم سرده‌ای از گیاهان گلدار درختی یا درختچه‌ای از خانواده مردیان است.

تنوع این گونه بسیار بالاست و به ۷۰۰ گونه بالغ می‌گردد. نام انگلیسی آن Eucalyptus  می‌باشد نام علمی این درخت Eucalyptus camaldulensis  است.

 درخت اکالیپتوس معمولاً بومی کشور استرالیا می‌باشد و در این کشور رویش دارند، فقط تعداد کمی از این خانواده در قسمت‌های شمالی استرالیا و کشورهای دیگر هستند و حدود ۷۵ درصد از جنگل‌های کشور استرالیا را گونه اکالیپتوس تشکیل می‌دهد.

جالب است بدانیم که فقط ۹ گونه اکالیپتوس منحصرا غیراسترالیایی هستند.

درخت اکالیپتوس به طور گسترده در جهان در مناطق گرمسیری و معتدل از جمله قاره آمریکا و اروپا و آفریقا و حوزه مدیترانه و خاورمیانه و چین و شبه قاره هند کشت می‌شود.

استرالیا با ۹۲ میلیون هکتار جنگل و کالیپتوس پوشیده شده است که سه چهارم مساحت تحت پوشش جنگل‌های این کشور را شامل می‌شود.

درخت اکالیپتوس در کشور ما ایران در نقاط مختلفی کاشته می‌شود. در استان‌های حاشیه دریای خزر برای مرز بین جنگل  زمین‌های زراعی اکالیپتوس یکی از گونه‌هاییست که برای این مورد استفاده می‌گردد. همچنین در جنگل کاری‌های این مناطق و برای زراعت چوب از درختان مختلف اکالیپتوس استفاده می‌گردد.

باغ گیاه شناس نوشهر دارای تنوع بالایی از انواع گونه‌های اکالیپتوس در ایران می‌باشد.

همچنین در استان‌های مرکزی ایران مثل تهران، قم، سمنان و مرکزی از اکالیپتوس در فضای سبز شهری و جنگلکاری حاشیه اتوبان‌ها و کناره بلوارها استفاده می‌شود.

در برخی مناطق شاهد سرمازدگی این گونه در زمستان هستیم که در بهار سال بعد با جوانه زنی سریع به درختی بالغ و جدید تبدیل می‌گردد.

در استان‌های جنوب و جنوب غربی ایران درخت اکالیپتوس همراه با درخت کنوکارپوس به عنوان گونه قالب فضای سبز شهری می‌باشد درخت اکالیپتوس در استان ایلام و خوزستان برای زراعت چوب و بهره‌برداری آن به صورت گسترده کاشته می‌شود.

خصوصیات ظاهری اکالیپتوس:

اکالیپتوس درختی از گونه‌های سریع‌الرشد با نیاز آبی کم است. اکالیپتوس درختی همیشه سبز است که ارتفاع آن تا ۴۰ متر می‌رسد اکالیپتوس از گیاهان دارویی محسوب می‌گردد.

فرم برگ‌های آن کشیده و سرنیزه‌ای هستند که برگ‌های جوان و مسن گیاه با هم متفاوت می‌باشند.

گل‌های اکالیپتوس سفید رنگ و بسیار معطر است و اصطلاحا به صورت گرزن دوسویه و متراکم است.

میوه آن کپسولی شکل دارای دانه‌های زرد رنگ است.

پوست تنه در سراسر گیاه صاف، کشیده و سفید یا خاکستری است. درخت اکالیپتوس تنه‌ای صاف و بلند دارد و معمولاً به صورت چند شاخه رویش دارد.

برگ‌های آن به صورت مجنون و شبیه درخت بید است.

درخت اکالیپتوس دارای ریشه‌های قوی می‌باشد. هنگامی که یک درخت و کالیپتوس در زمین کاشته می‌شود پس از مدتی کوتاه ریشه‌های آن به سرعت رشد می‌کند و به دلیل اینکه به آب کمی نیاز دارد، برای تامین آب ریشه‌هایش به سمت آب‌های زیرزمینی و لوله‌های فاضلاب رشد می‌کند.

کاربرد :

اکالیپتوس رشد سریعی دارد و در مناطق مختلف جهان برای صنایع چوب کاغذ و خمیر کاغذ و تولید اسانس و اکالیپتوس و اکتشاف معادن و تولید عسل و کود و مال و رنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خواص درمانی برگ اکالیپتوس:

۱.تسکین علائم سرماخوردگی و کاهش دهنده مخاط در مجاری تنفسی.

۲. درمان خشکی پوست

۳. تقویت آرامش روحی

۴. کمک به حفظ سلامت دندان‌ها

همچنین می‌توان از این گیاه به عنوان یک حشره کش قوی نیز معرفی کرد.

از درخت اکالیپتوس برای تولید الوار چوب و زراعت چوب استفاده می‌گردد.

در فضای سبز شهری به دلیل همیشه سبز بودن و نیاز نگهداری کم این درخت استفاده بسیاری از اکالیپتوس می‌گردد. همچنین می‌توان از اکالیپتوس برای جداسازی حاشیه اتوبان‌ها از مناطق مسکونی برای رفع آلودگی صوتی خودروها استفاده کرد.

تکثیر:

تکثیر اکالیپتوس از طریق بذر و اندام‌های رویشی (قلمه و پیوند زدن) انجام می گیرد.

الف) تکثیر از طریق بذر: برای این کار پس از بدست آوردن بذر مناسب که معمولا یکی از کارهای اساسی در امر بذرگیری از درخت اکالیپتوس، شناخت درخت مادر می باشد. سپس آنرا در زمینی می کارند که دارای خاک نرم و نسبتا مرطوب همراه با نور باشد.

ب) تکثیر به وسیله اندام های رویشی: ازدیاد از طریق اندام های رویشی اهمیت خاصی در توسعه و انتشار پایه‌های مرغوب دارد. بدین وسیله می توان صفاتی با کیفیتی خاص را که در بعضی پایه ها ایجاد شده حفظ نمود و توسعه داد لیکن ازدیاد رویشی در اکالیپتوس بسیار مشکل است.

انواع اکالیپتوس:

۱.E.darympleana:

گونه‌ای بارشد سریع و ارتفاع 15 متر و تاجی با گستردگی 8 متر با تنه‌ای سفید –خاکستری – برگهای بالغ بلند و کشیده هستند . گل‌ها سفید رنگ هستند.

۲.E.gunnii:

درختی همیشه سبز به ارتفاع 25 متر با تاجی با گستردگی 10 متر. با تنه‌ای کرم و قهو ه‌ای رنگ که پوسته پوسته است. برگ‌های جوان پهنکی گرد و ته مایه‌ای آبی رنگ دارند اما برگ‌های بالغ بیضی شکل و خاکستری – سبز هستند. گل‌ها سفید رنگ می‌باشند.

۳.E.parvifolia:

درختی همیشه سبز نسبتا کوتاه قامت به ارتفاع 15-10 متر و  تنه‌ای نسبتا خاکستری و پوسته پوسته. گل‌های این نمونه نیز سفید رنگ است.

۴.E. pauciflora:

درختی کوتاه قامت با ارتفاع 8 متر و تاجی با گستردگی 4 متر، ساقه‌های جوان قرمز رنگ هستند و پوسته تنه درخت زیبا و نواحی کرم، سفید و سبز رنگ دارد.

ساقه‌های بزرگ برخی از انواع درختان اکالیپتوس، بدون اینکه مشکل خاصی در سلامت خود داشته باشند، به خصوص در طی فصل تابستان به پایین سقوط می‌کند.

احتمالا این مرتبه وقتی می‌خواهید بوخور اکالیپتوس بدهید به خواص و کاربرد‌ها و انواع گونه‌های اکالیپتوس فکر خواهید کرد. شما عزیزان همراه برای داشتن اطلاعات بیشتر راجع به درختان و گیاهانی از این دست می‌توانید به قسمت نشو و نما سایت سر بزنید.