آیا می‌دانستید درخت نمدار همان درخت زیرفون است؟

آیا می‌دانستید درخت نمدار از درختان بومی جنگل‌های هیرکانی است؟

با روستاگل همراه و همقدم باشید تا سفر کنیم به دنیای درخت نمدار این درخت زیبای جنگل‌های هیرکانی.

نمدار یا نرمدار:

درخت نمدار یا نرمدار یا زیرفون با نام علمی Tilia Begonifolia از تیره Malvaceae است. در گذشته این درخت درخانواده Tiliaceae (نمداران) قرار داشت اما پس از تحقیقات ژنتیکی آن را متعلق به خانواده پنیرکیان دانستند.

این درخت، بومی مناطقی از قاره اروپا و آمریکای شمالی و جنگل‌های شمال ایران (هیرکانی) است. لازم به ذکر است در دامنه‌های غربی شمال ایران تراکم بیش‌تری از گونه‌های این درخت مشاهده می‌شود. متاسفانه تعداد دقیق گونه‌های درخت نمدار مشخص نیست زیرا این درخت به راحتی با دیگر گیاهان ترکیب شده و گونه‌ای جدید پدید می‌آورد.

در ایران گرگان (ربات قزلق و گرگان زرین گل پارک گلستان بین تنگراه و تنگ گل) مازندران (۳۲ کیلومتری شرق چالوس رامسر دره چالوس بین عباس آباد و قائمشهر دره تالار ویسر) گیلان (دره سفیدرود نزدیک رستم آباد هرزویل نزدیک منجیل اسالم بین لنگرود و رشت کوه‌های آستارا در جنگل‌های گیلان شیب شرقی گردنه حیران به طرف آستارا) همچنین شمال آناتولی، شمال ایران، قفقاز و گونه بومی جنگل های هیرکانی به حساب می آید.

تاکنون در جنگل‌های شمال ایران حدود ۴۵ گونه از این درخت شناسایی شده است. در انگلستان به درخت نمدار Lime Tree  و یا Lime Bushes  گفته می‌شود. در ایران نیز در گویش‌های مختلف آن را نرم‌دار، گاوکهل، کپ، کف، پالاد، احلامور، زیرفون و غیره نیز می‌خوانند.

مشخصات ظاهری نمدار:

برگ‌ها در شاخه‌های بارور با دو سطح بدون کرک، در سطح تحتانی با دستجات کرک‌های قهوه‌ای شونده محوری چشمگیر، به طرف قاعده اما وجود ندارد (بدون کرک) غالباً با قاعده نامتقارن، قلبی مورب یا سربریده مورب، با دندانه‌های اره‌ای سیخک‌دار. دمبرگ بدون کرک است. درختی متراکم، ستونی و پهن است.

رنگ برگ‌‌ها در پاییز زرد و رنگ شاخه‌های آن در زمستان قرمز روشن است. ارتفاع آن تا ۳۰ متر و عرض آن تا ۱۵ متر است. سرعت رشد درخت سریع بوده و ریشه آن عمیق است.

چوب این درخت، دارای بافت نرم، سبک و یکنواخت می‌باشد. چوب برون به رنگ سفید بوده و با تناژی از رنگ‌های قهوه‌ای به سمت چوب درون میل می‌کند. از این چوب در ساخت صندوق، کندوی زنبور عسل، چمدان و در و پنجره و… استفاده می‌شود.

گل‌های زیبای نمدار باعث استفاده از این درخت در فضای سبز شهری شده است.

ما در روستاگل سعی داریم با کاشت گونه‌های بومی به هرچه سبز و سبزتر شدن کشور عزیزمان کمک کنیم. شما هم برای آشنایی بیشتر با گیاهان بومی به قسمت نشو و نما سر بزنید.