شما هم شنیده‌اید که نباید گل خرزهره را بو کرد؟

آیا می‌دانید خرزهره گیاهی سمی می‌باشد؟

آیا می‌دانید چند نوع خرزهره در ایران وجود دارد؟

با روستاگل همراه و هم قدم باشید تا در این مقاله به خرزهره بپردازیم و این گیاه را بررسی کنیم.

خرزهره را بیشتر بشناسیم:

خرزهره جور کیش یا ژاله رختچه‌ای سمی و همیشه سبز از راسته گل سپاسی سانان است.

و نام علمی این گیاه Nerium oleander می‌باشد.

نام علمی خزهره محتملاً از واژه یونانی Nero یعنی مرطوب گرفته شده است. چه این درخت معمولاً طالب نواحی گرم و مرطوب است.

دو گونه خرزره در ایران وجود دارد. نام محلی آن در جنوب کشور در حوالی بندرعباس و کرمان، کیش و در بلوچستان جار یا جور می‌باشد در بقیه نقاط خرزهره متداول است.

گونه اصلی خرزهره بومی نواحی مدیترانه و شرق اروپا است.

خرزهره در جنوب کشور از خوزستان و فارس تا بلوچستان و کرمان انتشار دارد و تا ۱۶۰۰ متر ارتفاع بالا می‌رود. نام محلی آن در حاجی آباد بین کرمان و بندر عباس کیش می‌باشد و در بین باغبانان خرزره معطر نام دارد.

این گونه در باغ‌های شمال کشور با گونه دیگر مخلوط است و گل‌های آن از خرداد تا پاییز امتداد می‌یابد.

خصوصیات ظاهری خرزهره:

برگ خرزهره به برگ بید شبیه است، ولی از برگ بید ستبرتر و بزرگ‌تر است.

پنج گلبرگی است و در برگ‌های آن‌ها روزنه‌هایی وجود دارد که مانع تبخیر بیش از حد آب از آن‌ها می‌شود. گل‌های سرخ و سفید دارد و حیوانات اگر برگ آن را بخورند، می‌میرند.

خرزهره دارای ساقه بسیار و برگ‌های سه تایی و گل‌های رنگین که در نقاط گرم و خشک می‌روید و تمام بخش‌های آن به واسطه «گلیکوزوئیدهای قلبی» موجود در آن به ویژه اولئاندرین سمی است.

دندانه‌ها و انتهای کاف برگ‌های آن بر خلاف گونه دیگر راست و فواید جام آن هم تا پایین پاره پاره و رشته‌ای ایست.

انواع خرزهره:

۱.Nerium indicum Kotschyi:  کیش

این واریته در ایلام و لرستان و بختیاری و فارس کرمان و بلوچستان از کازرون و بوشهر تا فیروزآباد و خفر بندرعباس و حاجی آباد و شهداد و نیکشهر تا خاش و همچنین در جزایر جنوب و کویر لوط انتشار دارد از هند شرقی هم نام برده شده است.

برگ‌های آن نیزه‌ای پهن کم و بیش چرمی با حاشیه‌ای پیچیده به پشت و رگ برگ‌های فرعی متمایز به رنگ سبز خاکستری است. طول آن ۴ تا ۶ برابر عرض آن است گل‌هایش کمی معطر و به رنگ سفید متمایل به صورتی است.

گل‌هایش از گونه دیگر کوچکتر و به دو و نیم تا ۳ سانتی‌متر می‌رسد. گلبرگ‌هایش دارای چهار زبانه باریک و میله پرچم‌هایش دارای تارهای انبوه و سه برابر دنباله بساک است.

۲.Nerium  oleander Kurdicum

گونه اصلی خزره بومی نواحی مدیترانه و خاور اروپا است و واریته آن در ایران در نیکشهر تنگه سرحه سیستان و غرب کشور در لرستان از مهران تا اندیمشک دیده می‌شود.

نام آن در بلوچستان جار و جور می‌باشد و در بین باغ بانان به نام خرزره معروف است. برگ‌های این واریته خرزهره چرمی نیزه‌ای کشیده با پشتی کم و بیش نمدی به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر است. زایده گلبرگ آن بلند کشیده و پاره پاره.

ارقام زینتی دیگر برگ‌های مختلف سفید سرخ و آتشین کم پر و پر پر دیده می‌شود و از این رو دارای واریته‌های متعدد است که در باغ‌ها کاشته می‌شود برخی واریته دارای گل سرخ رنگ می‌باشد.

کاربرد:

۱. مانع از گسترش بیماری‌های مسری می‌شود ...

۲. خارش را درمان می‌کند ...

۳. سردرد را تسکین می‌دهد ...

۴. هموروئید را درمان می‌کند ...

۵. به عنوان یک ماسک عالی برای پوست صورت عمل می‌کند ...

۶. برای درد مفاصل خوب است ...

۷. نیش مار را درمان می‌کند ...

۸. اگزما را درمان می‌کند

۹. از این گیاه امروزه در فضای سبز شهری به دلیل مقاومت به کم آبی و تنش‌های محیطی بسیار استفاده می‌گردد.

۱۰. در باغ‌ها به عنوان پرچین و به دلیل گل‌های زیبایی که دارد کاشته می‌شود.

تکثیر:

تکثیر درخت خرزره به سه روش قلمه زدن کشت بذر و تقسیم بوته انجام می‌شود .

۱.قلمه زدن

ساده ترین و متداول ترین روش تکثیر خرزهره است. برای این کار، یک قلمه انتهایی یا میانی از گیاه خرزهره را به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر جدا کنید.

سپس، قلمه را در گلدانی حاوی خاک سبک و مرطوب بکارید.

قلمه را در مکانی گرم و آفتابی قرار دهید و منتظر بمانید تا ریشه بزند.

۲. کاشت بذر

کاشت بذر نیز یکی از روش های تکثیر خرزهره است.

برای این کار، بذرهای خرزهره را در اوایل بهار در گلدانی حاوی خاک سبک و مرطوب بکارید.

گلدان را در مکانی گرم و آفتابی قرار دهید و منتظر بمانید تا بذرها جوانه بزنند.

۳. تقسیم بوته

در این روش، بوته خرزهره را به دو یا چند قسمت تقسیم می کنید.

سپس، هر قسمت را به عنوان یک گیاه جدید می کارید.

تقسیم بوته را می توان در اواخر زمستان یا اوایل بهار انجام داد.

همانطور که متوجه شدیم خرزهره در کنار سمی بودنش بسیار گیاه کاربردی می‌باشد.

روستاگل در کنار شما همراهان نازنین سعی در سبز کردن کشور عزیزمان دارد. با ما همراه باشید.