در این مقاله گیاهی را به شما معرفی می‌کنیم که بومی ایران بوده و به صورت خودرو در شمال ایران می‌روید.

با روستاگل همراه باشید تا این میوه خوشمزه و خوش عطر را به شما معرفی کنیم.

از کاربرد‌هایش بگوییم و خصوصیات ظاهری‌اش را بررسی کنیم.

خُرمندی میوه خودروی جنگل‌های شمال:

گیاهی از خانواده آبنوس و بومی جنوب غرب آسیا و جنوب شرق اروپا. با نام علمی Diospyros lotus می‌باشد

جنس Diospyros که خرمندی از این جنس می‌باشد دارای حدود ۴۷۵ گونه می‌باشد که به صورت درخت یا درختچه‌ی همیشه سبز یا خزان‌پذیر هستند.

خرمندی به صورت خودرو در جنگل‌های شمال ایران می‌روید و از جنگل‌های شرق گیلان تا گرگان گسترش دارد.

نام‌های این درخت در شرق گیلان اربه یا اربا، در آستارا و تالش آمبر، در رامسر خرما، در مازندران خرمندی، در کیاکلا خرمنی، در رامیان انجیر خرما و در گرگان اندی خرما، انده خرما یا اندوه خرما می‌خوانند. همچنین در آمل و نور و کجور درخت نر و ماده آن به نام‌های مختلف خوانده می‌شوند درخت نر کهلو یا کلهو و درخت ماده فرمنی یا فرمونی نامیده می‌شود.

خصوصیات ظاهری خرمندی:

ارتفاع این درخت بین ۱۵ تا ۳۰ متر است برگ‌های آن براق چرمی و تخم مرغی شکل نوک تیز به طول ۵ تا ۱۵ سانتی‌متر و پهنای ۳ تا ۶ سانتی‌متر می‌باشد.

گل‌های آن کوچک و به رنگ مایل به سبز بوده که اواسط ماه خرداد تا اواسط ماه مرداد ظاهر می‌شود.

میوه‌ها از نوع سته با گوشتی آبدار و در زمان رسیدن به رنگ زرد و به قطر یک یا دو سانتی‌متر هستند و هر میوه دارای تعدادی بذر می‌باشد این بذر دارای پوششی نازک و آندوسپرمی بسیار سخت است.

شرایط آب و هوایی:

این گیاه تحمل سرما و یخبندان طولانی را ندارد و در خاک‌های لومی و عمیق با زهکشی خوب به همراه مکان آفتابی یا به همراه کمی سایه رشد خوبی دارد.

این درخت دوپایه است و دارای ریشه‌های عمیق بوده و در نتیجه انتقال آن‌ها مشکل است درختان جوان یک یا دو ساله باید در مقابل سرمای زمستان مورد حفاظت قرار گیرند و به بادهای خشک نیز حساس می‌باشند.

کاربرد:

شیره میوه خُرمَندی در گیلان بنام «اربه دوشاب » معروف است و خورش لذیذی برای کته برنج است.

چوب خُرمَندی چندان خوب نیست زیرا تا نزدیک صد سالگی چوب درون آن ناچیز است. مصرف عمده آن برای تهیه چوب تونلی و هیزم و زغال است

تخم خرمندی در چین به عنوان مسکن استعمال می شود. میوه آن ضد تب است.

در مغرب زمین به خصوص در آمریکا، عصاره شیرین خرمندی را به عنوان ماده شیرین مفید طبیعی در ساختن انواعی شیرینی به کار می برند و به صورت شیرینی بهداشتی با قیمت گرانی در بازار عرضه و به فروش می رود و شیرینی طبیعی در خانه های مردم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تکثیر:

روش اول تکثیر از طریق کشت بذرها است.

روش دوم گرفتن قلمه در تابستان از شاخه‌هایی است كه چوب آن‌ها كمی سخت شده است.

این هم از خرمندی زیبای جنگل‌های شمال کشور عزیزمان ایران. شما عزیزان همراه برای آشنایی هرچه بیشتر با درختان میوه می‌توانید بخش نشو و نما را مطالعه بفرمایید.