می دونستید لیمو ترش در درمان روماتیسم مفید است و عضلات معده و روده رو تقویت میکند؟

این بار میخواهیم در مورد درخت لیمو ترش و میوه آن صحبت کنیم و از خواص شگفت انگیز آن با خبر شویم. روستاگل با کاشت درختان میوه در رویشگاه ها، حامی طبیعت است برای آگاهی از حال درختان کاشته شده به قسمت داشت مراجعه کنید.

دانستنی های درخت لیموترش

لیمو ترش یا به اختصار ليمو limon، بومی هند بوده و تیره آن سُدابیان است، نام علمی لیمو ترش Citrus limon است و در خانواده افراسانان قرار میگیرد.

لیمو میوه ای است که از همه قسمتهای آن، آب لیمو، پوست لیمو، گوشت لیمو استفاده میشود. لیموها را بیشتر به علت آب آنها پرورش میدهند و در آشپزی نیز از پوست و گوشت لیمو استفاده میشود. طعم ترش لیمو به دلیل مقدار زیادی اسید سیتریک موجود در آن است شاخه های درخت لیمو بلند و برگهای آن پهن و سبز مات و بیضوی است. دمبرگهای درخت لیمو واضح و اندکی بالدارند.

قابلیت کاشت به صورت بونسای در گلدان را نیز دارد. درختان جوان میوه و گل بیشتری را نسبت به درختان کهنسال تولید می کنند.

گل های زیبایی را در اواخر فصل زمستان و بهار تولید و منظره زیبایی را نمایان می کند. گلهای این گیاه به رنگ ارغوانی هستند که مرکز سفید رنگی دارند که معطر هستند که دارای گل آوری مداومی است به این صورت که همیشه میوه، برگ و گل دارند و دارای برگریزان کمتری هستند که اصولاً به آن درختی کم خزان پذیر گفته می شود. برای کاشت در مناطق گرمسیری و آب و هوای مدیترانه ای مناسب است.

دارای تاج پوششی به قطر 4 تا 5 متر است که ارتفاع درخت به 6 متر هم می رسد. استفاده از لیمو به هر غذایی طعمی خوشایند می بخشد، درخت لیمو دارای ارقام و واریته های مختلفی است، دارای شاخه های بلندی است که برخی از آنها خاردار هستند. ریشه های قوی ای به رنگ سفید مایل به زرد دارد.

هند با تولید حدود ۱۶ ٪ در صدر کل تولید جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده لیموترش در جهان است. پس از آن به‌ترتیب مکزیک (۱۴٫۵ درصد)، آرژانتین (~ ۱۰ ٪)، برزیل (۸ درصد) و اسپانیا با (۷ ٪) تولید می‌باشد.

موارد لازم برای پرورش درخت لیموترش

رطوبت، درختان ليمو ترش به طور كل و البته زمانی كه بالغ هستند دوره های كوتاه مدت خشكی را به خوبی تحمل می كنند اما برای توليد ميوه مناسب و بخصوص برای درختان جوانی كه تازه كشت شده اند می بايست برنامه منظم آبياری را در نظر گرفت.

برای درختان جوان تازه كشت شده بهتر است كه در طی ماه اول كاشت هر 3-2 روز يكبار نسبت به آبياری درخت اقدام كرد اما بعد از گذشت يك ماه، فاصله آبياری را افزايش داد و به هر هفته يكبار و يا هر 10 روز يكبار رساند.

درختان بالغ نيز به همين صورت هستند يعنی اگر نزولات آسمانی در حدی نيست كه نياز آبی گياه را فراهم كند هر 10 روز يكبار نياز به آبياری درختان بالغ است تا دچار ريزش غنچه و ميوه های كوچك و يا ريز شدن محصول توليدی و كم آب شدن آن نشود.

هنگام هر نوبت آبياری بهتر است كه خاك اطراف تنه گياه تا شعاع حداقل 30 سانيتمتری و عمق 90 سانتيمتری به خوبی مرطوب شود. اينكه چه ميزان آب لازم است تا در اين عمق نفوذ كند و آنرا مرطوب كند بستگی به بافت خاك دارد يعنی بافت خاك هر مقدار سبك تر باشد به دليل سرعت بيشتر نفوذ آب در خاك به حجم آب كمتری نياز داريم تا به عمق 90 سانتيمتری برسد و در مورد خاك سنگين نيز به حجم آب بيشتری نياز است.

معمولا در خاك با بافت متوسط اگر سطح رويين خاك را در نظر بگيريم و روی اين سطح را با آب به ضخامت 8-7 سانتيتمتر بپوشانيم، اين حجم از آب برای نفوذ در عمق 90 سانتيمتری و مرطوب كردن اين عمق از خاك كافی است همانطور كه درختان ليمو بهتر است خشكی نكشند، آبياری بيش از اندازه و مرطوب بودن خاك می تواند يكی از دلايل عدم گلدهی اين درختان باشد.

به همين دليل برخی از پرورش دهندگان ترجيح می دهند زمانی كه سطح خاك تا عمق 10-7 سانتیمتری خشك شد، سپس اقدام به آبياری درختان ليمو كنند.

نور، درختان ليمو ترش را بايد در مكانی با نور كامل و مستقيم آفتاب كاشت يعنی در مكان كاشت بايد روزانه حداقل 8-6 ساعت نور مستقيم آفتاب وجود داشته باشد، كمبود نور از جمله دلايل ريزش گل ها و يا حتی در صورت شديد بودن اين مسئله عدم گلدهی درخت است.

البته نور بيش از اندازه و بيش از 12 ساعت در طی روز به خصوص در مناطقی كه تابستان های گرمی نيز دارند موجب سوختن نوك و حاشيه برگ ها و ريزش غنچه های گل می شود بنابراين در چنين مناطقی بهتر است كه گياه را در جايي بكاريم تا از سايه در طی بعد از ظهر برخوردار باشد.

دما، درختان ليمو ترش به طور كل در مقايسه با ساير مركبات به سرما حساسيت بيشتری دارند اما در ميان آنان ليموترش شيراز تحمل بيشتری نسبت به سرما از خود نشان می دهد مثلا ليموترش مازندرانی دما را تا حدود 4- درجه تحمل می كند و بعد از آن برگ هايشان خواهد ريخت اما ليمو ترش شيراز در 5/6- اين اتفاق برايش روی می دهد و در 7- درجه سانتيگراد درخت از بين خواهد رفت.

اما توجه كنيد اگر بخواهيم آسيبی در اثر سرما به اين گياه وارد نشود بهتر است كه اصلا دما در طی زمستان زير صفر نزول نكند زيرا در چنين شرايط و دمایی، قطعا به گل ها و ميوه های جوان اين گياهان آسيب می رسد و از بين خواهند رفت.

درختان ليمو ترش همانند ساير درختان ميوه نياز سرمایی دارند تا بتوانند توانایی توليد گل و ميوه را بدست آورند و نياز سرمایی آنان 300 ساعت دمای زير 20 درجه است كه البته چندان هم سرد نيست و بهتر است كلمه هوای خنك را برای آن استفاده كرد البته برخی منابع علمی دمای مناسب برطرف شدن نياز سرمایی اين درختان را حدود 15 درجه اعلام كرده اند.

همچنين اين درختان به طور كل در مناطقی كه تابستان های نسبتا خنكی دارند بهتر رشد می كند و با تابستان های بسيار گرم سازگاری ندارد مگر اينكه از آبياری مناسب و همچنين محافظت از نور در طی بعد از ظهر برخوردار باشد.

خاك: درختان ليمو خاكی با زهكش خوب و كمی اسيدی نياز دارند. يعنی در مناطقی كه خاك گچی است (اسيديته بيش از 5/7) اين درختان رشد خوبی نخواهند داشت. همچنين اين درختان بخصوص ليمو ترش مازندارنی خاك های فقير را به خوبی تحمل كرده و در اين خاك ها رشد می كنند. فاصله كاشت درختان ليمو حدود 7-6 متر از يكديگر است.

كوددهی درختان در سه مقطع زمانی در طی سال انجام می شود كه اين مقاطع عبارتند از اواخرزمستان/ اوايل بهار – اواخر بهار/اوايل تابستان – اواخر تابستان)
برای درختان جوان بخصوص در سال اول و دوم رشد كودهایی با درصد نيتروژن پايين توصيه می شود تا گياه دچار سوختگی ريشه نشود. قويترين كودی كه برای چنين درختانی توصيه می شود سولفات آمونيم است.

بعد از دادن محلول كود به خاك اطراف گياه، آنرا به خوبی آبياری كنيد تا كود به اكثر ريشه های گياه برسد، فاصله حداقل 10-5 سانتيمتری را بين مكان كوددهی و تنه گياه رعايت كنيد.

گاهی برخی افراد كه به شكل شخصی و خانگی نسبت به نگهداری درختان مركبات اقدام می كنند تمايلی به استفاده از كود شيميایی ندارند می توانند از خاك برگ استفاده كنند بدين صورت كه با شروع فصل بهار خاك برگ را به ضخامت حدود 5 سانتيمتر در اطراف درخت و البته با در نظر گرفتن فاصله 5 سانتيمتر از تنه اصلی درخت بر روی سطح خاك پخش می كنيم و هر سال اين عمل را در فصل بهار تكرار می كنيم. در شيوه بكارگيری خاك برگ به جای كود شيميایی ممكن است كمبود عنصر فسفر پيش آيد كه برای مرتفع ساختن اين مشكل می توان از ماده ای همانند پودر استخوان استفاده كرد.

اين پودر بر روی سطح خاك پاشيده می شود به تدريج همراه آبياری حل شده و فسفر آن مورد استفاده درخت قرار می گيرد.

فسفر برای درختان مركبات مهم است و يكی از عناصر نسبتا پرمصرف اين درختان است و كمبود فسفر يكی از دلايل مهم عدم رشد مناسب اين درختان به شمار می رود البته بايد دقت كرد كه اگرچه وجود فسفر بسيار مهم است اما بيش بود اين عنصر و زياده روی در استفاده از آن بسيار بيش از كمبود آن به درختان مركبات آسيب وارد می كند.

برخی از پرورش دهندگان تجاری باغ های مركبات از كودهای فسفر نيز علاوه بر ساير برنامه های كوددهی به شكل اضافی نيز استفاده می كنند بدين صورت كه در هنگام آماده سازی خاك باغ برای كاشت درختان مركبات از 454-227 گرم كود فسفره استفاده می كنند و با خاك مخلوط می كنند و بعد از آن هر 4-3 سال يكبار از كودهای فسفره استفاده می شود.

كودهای فسفره بهتر است كه در عمق حدود 3-2 سانتيمتری سطح خاك قرار گيرند تا ريشه ها دسترسی بهتری به آنها داشته باشند.

درختان ليمو ترش را می توان در گلدان های بزرگ پرورش داد در اين صورت برنامه های كوددهی اين درختان با درختانی كه به شكل تجاری و در فضای آزاد متفاوت است. معمولا برای اين درختان كودهایی با نسبت 1-1-2 هر سه ماه يكبار استفاده می شود.

بیا تا بگم چطور درخت لیمو ترش رو بکاری

درخت لیمو ترش برای بهبود رشد و فرم دهی نیاز به هرس سالیانه دارد که معمولاً هرس آن قبل از شروع فرآیند رشد گیاه در بهار انجام می شود به هنگام هرس می بایست شاخه ها مرده و همچنین بیمار را از درخت قطع کنید، هرس مناسب پر پشت شدن درخت را به دنبال دارد، به هنگام هرس شاخه هایی را که به طول 12 سانتیمتر رسیده اند را از درخت جدا کنید.

به هنگام هرس درخت زیاد روی نکنید و هرس گیاه را به طور متوسط انجام دهید چرا که برگ های لیمو ترش مواد مغذی را در خود ذخیره می کنند که در این میان قطع شاخه های سالم به هنگام هرس سبب از بین رفتن مواد مغذی ذخیره شده می شود که کاهش میوه دهی را به دنبال دارد.

مراقب بیماری های درخت لیموترش باش

شته در واقع حشره کوچکی است که به درخت حمله و به بخش های مختلف آن خسارت وارد می کند که برای کنترل آن استفاده از سموم شیمیایی توصیه ما به شما است.

شپشک نوعی حشره است که از بخش های مختلف بافت درخت تغذیه و خساراتی را به بار می آورد که برای کنترل آن می توانید از حشره کش ها و سایر سموم شیمیایی استفاده کنید.

لکه سیاه نوعی بیماری قارچی است که برای کنترل آن استفاده از سموم شیمیایی توصیه می شود.

لکه های روغنی همانطور که از نامش پیداست نوعی بیماری قارچی است که لکه های روغنی را ایجاد می کند که برای کنترل آن استفاده از سموم شیمیایی می تواند مفید باشد.

انواع درخت های لیموترش روبشناس

لیمو ترش دارای ارقام و واریته های مختلفی است که مهمترین آنها عبارت اند از:

لیمو ترش مازندرانی نمونه اصلاح شده نوعی لیمو آمریکایی به نام لمون است که به صورت درختچه ای کوتاه رشد می کند. درختی پر تیغ و کوتاه به شمار می رود، میوه این گیاه در سایز متوسط و به صورت کشیده رشد می کند. میوه این گیاه بسیار گوشتی و آبدار است. باردهی خوبی دارد و در بیشتر مناطق رشد می کند.

لیمو ترش تاهیتی لایم میوه گرد، کشیده و تخم مرغی شکلی در سایز کوچک تولید می کند. برگ های این گیاه به رنگ سبز و کوچک هستند. بسیار آبدار و گوشتی است و طعم ملس و ترشی دارد، گلهای این گیاه متمایل به صورتی هستند که در فصل بهار ظاهر می شوند.

لیمو ترش ارکا تراکم شاخ و برگ کمتری دارد و دارای میوه گرد و بیضی مانندی است. تاجی گسترده و باز دارد و از ارقام زودرس به شمار می رود. نسبت به سرما و آفات و بیماری ها مقاوم است و در بیشتر مناطق رشد می کند.

لیمو ترش میر از ارقام بدون خار به شمار می رود که باردهی بالایی دارد، میوه این گیاهی ظاهری بیضی مانند دارد که در عین گوشتی بودن بسیار آبدار است که از آن استفاده های مختلفی به خصوص برای آبگیری می کنند. خواص بسیاری دارد و در طب سنتی نیز از آن استفاده می کنند.

لیمو ترش مکزیکن لایم برای تولید لیمو عمانی بهترین رقم به شمار می رود چرا که میوه های گرد، تخم مرغی و بیضی مانندی در سایز کوچک تولید می کند. پوست نازک، صاف و چرمی مانندی دارد. باردهی خوبی دارد و در بیشتر مناطق رشد می کند.

لیمو ترش پرشی ین لایم میوه گرد و کروی مانندی دارد که در سایز متوسط رشد می کند. خواص بسیاری دارد و نسبت به سرما و گرمای هوا مقاوم است.

لیمو ترش راف لیمون از ارقام زودبازده به شمار می رود که از آن بیشتر به عنوان پایه استفاده می کنند، پوست میوه این گیاه ناصاف است که یک حلقه فرو رفته در انتها دارد. در بیشتر مناطق رشد می کند و از باردهی خوبی برخوردار است. میوه این گیاه طعم ملس و ترشی دارد که از آن برای آبگیری استفاده می کنند.

لیمو ترش لیسبون بومی کشور پرتغال است که درختی قوی هیکل با تاجی بلند، کشیده با شاخه های تیغ دار متراکم به شمار می رود که باردهی بسیار بالایی دارد، مقاوم ترین رقم لیمو ترش نسبت به شرایط اقلیمی گرما و سرما به شمار می رود. میوه های بیضی مانندی را در سایز متوسط تا درشت تولید می کند. در هر میوه این گیاه تعدادی دانه وجود دارد.

خواص بی نظیر لیموترش

این گیاه در طب سنتی در درمان روماتیسم، نقرس، نفخ، یرقان، چاقی، سرماخوردگی، التهاب، آفتاب سوختگی، مالاریا و خون‌ریزی بینی استفاده می‌شود، همچنین به صورت موضعی در رفع التهاب مخاط دهان و زبان، آفت و شکننده شدن ناخن‌ها مؤثر است.

همچنین اسانس لیمو که از پوست آن استخراج می‌شود و دارای خاصیت آنتی باکتریال، آنتی سپتیک و کاهش دهنده فشار خون است از لیموترش در طب سنتی هند برای درمان سوزش سر دل استفاده می‌شود. به دلیل وجود مواد مؤثر لیمونن و سیترال در لیموترش، قطره خوراکی که از روغن این گیاه به دست می‌آید سبب کاهش فشار خون و بهبود افسردگی می‌شود.

ترکیبات ترپنی موجود در اسانس لیموترش از جمله لیمونن سبب کاهش فشار خون می‌شوند. لیمونن و متابولیتهای آن خاصیت گشادکنندگی عروق داشته و از این طریق نیز سبب کاهش فشار خون می‌شوند. تغییرات اکسیداتیو "LDL" توسط رادیکال‌های آزاد رویداد مهم اولیه در پاتوژنز آترواسکلروز است.

اسانس لیموترش با داشتن ترکیباتی مانند سیترال، لیمونن و لینالول فعالیت آنتی‌اکسیدانی داشته و از این رو با جلوگیری از اکسیداسیون "LDL" از تشکیل پلاک در دیواره عروق و در نتیجه از بروز بیماری‌های قلبی عروقی و فشار خون جلوگیری می‌نماید.

مطالعات انجام شده با استفاده از آنتاگونیستها و آگونیستهای گیرنده‌های مختلفی مانند گیرنده‌های بنزودیازپینی، سروتونینی، آدرنالینی و دوپامینی و نیز با استفاده از تست‌های رفتاری نشان داده‌است که تأثیر ضد افسردگی اسانس لیمو اساساً به مسیر سروتونرژیکی خصوصاً گیرنده "5-HT1A" مربوط می‌شود.

علاوه بر این آنالیز میزان نوروترنسمیترها در نواحی مختلف مغزی نشان داده‌است که اسانس لیمو احتمالاً از طریق تغییر سیستم‌های دوپامینرژیک و سروتونرژیکی فعالیت ضد افسردگی خود را اعمال می‌کند.

لیموترش میوه ارزشمند

در واقع هضم غذا را آسان می‌کند.
به خاطر سهولت هضم چاشنی‌ها و گوشتهای چرب توصیه می‌شود که چند قطره لیموترش در آن‌ها بچکانند.
در موارد ناراحتی‌های دستگاه گوارشی مفید است مثلاً درصورت ورم روده یا درد کبد آب لیمو همراه یک لیوان آب معدنی می‌تواند تسکین دهنده باشد.
نوشیدن آب چهار لیموترش با افزودن آب و اندکی شکر بر درمان چاقی مؤثر است.
لیموترش را می‌توان برای درمان نسبی رماتیسم و نقرس مصرف نمود، چونکه اسیدسیتریک برای اسیداوریک حلال بسیار خوبی است.
استفاده از خاصیت ادرارآوری آن فقط در این‌گونه دردها توصیه می‌شود و به این نحو دردهای کلیه و مثانه را درمان می‌نماید.
آب لیمو یک ترشی است که برخلاف سرکه ضعف نمی‌آورد بلکه نیروبخش بوده، عضلات معده و روده‌ها را تقویت می‌نماید.
آب لیمو داروی ضد خون دماغ است، تمام سم‌های خون را می‌سوزاند.
چربی و پیه را از بین می‌برد.
اشتهاآور است.
اسهال عادی و خونی را معالجه می‌کند.
از طاس شدن سر جلوگیری کرده باعث تقویت موهای سر می‌شود.
بزاق دهان را زیاد می‌کند چون بزاق دارای اثر ضد عفونی کنندگی بوده و میکربهای دهان را از بین می‌برد.
آب لیمو از عوامل خنک‌کننده در تابستان است و معمولا به صورت شربت درست کرده و میل می کنند که می‌تواند عطش و حرارت بدن را رفع کند.
موجب راحتی اعصاب می‌شود.
باعث زیاد شدن نور چشم شده و آب مروارید را از چشم می‌برد.
آب لیمو می‌تواند جانشین دود و مشروب نزد معتادین گردد.
عمل تنفس را آسان می‌سازد.
لیمو التیام بخش مناسبی برای زخم است.
باد مفاصل را درمان کرده و مداومت در خوردن آن تصلب شرائین را معالجه می‌سازد.
زهر حشرات مانند زنبور، عقرب، مار افعی با آب لیمو معالجه می‌شود.
آب لیمو ضد تیفوس، ضد سرخک، ضد آبله مرغان و مخملک است.
صفرابُر است.
مصرف روزی نصف استکان از عصارهٔ سیر و لیمو ترش، تأثیر بسیار زیادی در رفع گرفتگی رگ‌ها خواهد داشت.
ترکیب آب لیموترش تازه به همراه آب ولرم و عسل، شربت مناسبی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی است.

شما همراهان روستاگل با هدیه درخت به زمین می توانید در طرح کسب و کار سبز نیز شرکت کنید.