سلام می خواهیم از درختی بگوییم که به درخت معجزه معروف است زیرا حاوی مواد معدنی و مغذی است و برای کشوری فقیر مانند آفریقا که ویتامین های لازم به آن ها نمی رسد مانند گنج است و از طرف انجمن گیاه پزشکی آمریکا به عنوان مغذی ترین و مفیدترین درخت در جهان شناخته شده است.

مورینگا درخت معجزه

درخت مورینگا با نام هایی مانند درخت چوب، درخت معجزه، درخت بان یا درخت نعل اسب شناخته می شود.

در زبان لاتین به آن moringa,drumstick tree,horseradish tree,ben oil tree,benzolive tree گفته می شود.

مورینگا نامی مشترک بر تیره مورینگاسه جهت نام بردن آنها اطلاق می‌شود، این نوع شامل سیزده گونه است.

معروفترین گونه مورینگاسه رو می‌توان مورینگا اولیفیرا Moringa oleifera نام برد.

مورینگا بومی بخش‌هایی از آفریقا و آسیا و برگرفته از کلمه مورانگای است، تیره مورینگاسه در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد کرده و در اندازه‌های مختلف از گیاهان کوچک تا درختان عظیم وجود دارند.

بیشترین گونه کشت شده از این تیره درخت مورینگا اولیفیرا بومی شمال هندوستان بوده و به درخت معجزه نیز معروف است.

نوع مورینگا استنپوتلا Moringa stenopetala نیز بومی آفریقا بوده و در بسیاری از نقاط این قاره کشت می‌شود.

گونه‌های مورینگا در بسیاری از محیط‌ها رشد سریعی دارند.

توجه کنید که گز روغنی نام فارسی نمونه مورینگا پرگرینا Moringa peregrina است که در مناطقی از سیستان و بلوچستان و هرمزگان کشت می‌شود.

و با موریندا اشتباه گرفته نشود.

مورینگا، معروف به "درخت معجزه" دارای بسیاری از خواص تغذیه ای و دارویی است و یکی از کارآمدترین و تأثیرگذارترین گیاهان دارویی است، و جز درختان گرمسیری اگرچه در مناطق گرمسیر و مناطق نیمه گرمسیر بیشترین رشد را دارد، با این وجود مردم در بسیاری از اقلیم های دیگر نیز می توانند از مزایای رشد مورینگا در خانه خود با چند ترفند ساده لذت ببرند.

در ایالات متحده، تنها مکان هایی که مورینگا در طول سال می تواند رشد کند، مناطق جنوبی فلوریدا، آریزونا، کالیفرنیا و تگزاس هستند. با توجه به جایی که شما زندگی می کنید، ممکن است تصمیم بگیرید که درختان مورینگا را در خارج از زمین رشد دهید، در گلدانی که در طول ماه های زمستان در داخل خانه نگهداری می شود و سپس در تابستان به طور دائم به خارج از خانه منتقل می شود.

محدوده مطلوب دما برای درختان مورینگا بین 77-95 درجه فارنهایت (25-35 سانتی گراد) است، اما این درخت معجزه همچنین می تواند در دماهای بسیار زیاد تا 118 درجه فارنهایت در سایه و زیر نور شبنم بقا یابد.

ارتفاع پایین تر از 1970 فوت بالاتر از سطح دریا برای کشت مورینگا بهترین است اما با این وجود، قادر به رشد در مناطق گرمسیری تا 3940 فوت بالاتر از سطح دریا هستند. اهمیت ندارد در چه مکانی می خواهید مورینگا را کشت کنید، فقط کافی است سعی کنید میزان نور آفتاب و آب را کنترل کنید.

درخت مورینگا بومی شمال هند است، اما امروزه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین بسیار رایج است. درختان مورینگا از بذر یا قلمه ها به راحتی کشت می شوند. آنها حتی در خاک ضعیف کشت می شوند و بلافاصله پس از کاشت 8 ماه شکوفه می دهند.

مورینگا یک درخت مقاوم است لذا می تواند در انواع مختلف آب و هوا و شرایط زیرزمینی زنده بماند. این گیاه دارویی همانقدر سریع رشد می کند که آن قدر دلپذیر است. رشد طبیعی مورینگا در صورتی که آسیبی نبیند، در حدود 3 تا 5 متر در سال است. این یکی از سریع ترین زیست شناسی های رو به رشد در این سیاره است که به درستی تغذیه می شود. یک درخت مورینگا کاملا بالغ می‌تواند تا 35 فوت رشد کند.

مورینگا (گز روغنی) یک گیاه ایده آل است برای شروع در داخل خانه یا در حیاط خلوت خود و یا بسته به جایی که شما زندگی می‌کنید. از برگ های مورینگای بالغ می توان در سالاد خوشمزه استفاده کرد. برگ های مورینگا همچنین برای ساخت چای و همچنین مواد تشکیل دهنده در انواع مرغ، گوشت و سبزیجات عالی هستند.

مکانی برای کشت مورینگا گز روغنی برای رشد گیاه دارویی مورینگا، انتخاب محیط مناسب ضروری است. قرار گرفتن در معرض مستقیم نور خورشید، گرما و آب با خاک‌های آلوده برای این درخت بسیار خطرناک است.

ایالت متحده به ویژه در ایالت های جنوبی و غربی مکان بسیار مناسبی برای رشد مورینگا Moringa در خارج از منزل تلقی می‌شود؛ به گونه ای که مورینگا در مناطق 8، 9 و 10 مطابق شکل، در خارج از منزل و با شرایط مناسب می تواند رشد کند. این گیاه دارویی در فیلیپین نیز در طول تابستان کشت می شود. با این وجود، درخت مورینگا می تواند در طول سال، در مناطق گرمسیری، معتدل و استوایی رشد یابد.

مورینگا، درختی است که سردی را دوست ندارد و احتمال از بین رفتن آن در آب و هوای سرد، زمانی که درجه حرارت متوسط زیر 70 درجه باشد، وجود دارد.

برای کسانی که یک زمستان واقعی دارند، جایی که دما به شدت پایین است و آب یخ می زند، توصیه می شود تا مورینگا را در گلدان گذاشته، آن ها را در فصل بهار و تابستان بیرون از خانه نگه دارید و در هنگام سرد شدن آن ها را درون محفظه نگه دارید.

مورینگا، به استثنای آب و هوای گرمسیری، در زمستان به حالت خوابیده می رود. لذا در صورتی که هوا خیلی سرد شود، درخت می میرد مگر اینکه در محیطی گرم نگهداری شود. هنگامی که مورینگا به حالت خاموش   می رود، برگ های آن می ریزند و شاخه ها از بین می روند.

همه چیز راجب کشت مورینگا

درختان مورینگا می توانند از بذرهای مورینگا، برش شاخه ای (قلمه) از درخت مورینگا و استفاده از کیسه های پلاستیکی کشت شوند.

کشت با قلمه
پس از اینکه هر سال درختان تولید میوه ها را متوقف می کنند، شاخه ها می بایست قطع شوند تا رشد تازه ای صورت گیرد. این شاخه ها (قلمه) برای کشت درختان جدید عالی هستند. در ادامه نکاتی که در زمان کاشت قلمه نیاز است بدان توجه شود، مطرح می شود:

1. با قطر حداقل 1 اینچ (2.5 cm) و طول حداقل 6 فوت (1.8 m) برش دهید.
2. سوراخی با عمق 3 فوت (1 متر) حفر شود.
3. مکان قلمه را در این سوراخ با مخلوطی از خاک، شن و کود کمپوست پر کنید. بسته به محکم بودن اطراف پایه قلمه، یک حالت برجسته کوچک یا شکل مخروطی را به گونه ای ایجاد کنید تا به سمت پایین بریده شود. مطلوب است که آب ساقه درخت جدید را لمس نکند.
4. سعی شود قلمه را از آب اشباع نکنید.

کشت بذر در زمین
بذرهای مورینگا دوره های نهفتگی ندارند و می توانند به زودی رشد کرده و کاشته شوند، بذرهای مورینگا به اندازه یک نخود بزرگ هستند و بال دارند.

بذرها برای جوانه زدن نیاز به نور خورشید ندارند.
بهتر است بذرها را بطور مستقیم جایی بکار ببریم که درختان قرار است آن جا کشت شوند.

نهال های جوان شکننده هستند و اغلب می توانند پیوند را زنده نگه دارند.

برای کاشت بذر به طور مستقیم در زمین چندین مرحله وجود دارد که در ادامه شرح داده می‌شود:

1. یک ناحیه را با خاکی سبک و شنی انتخاب کنید به گونه ای که نه با خاک رس سنگین باشد و نه اینکه بسیار روان باشد.
2. حفر سوراخ هایی با عمق 1 فوت (30 سانتی متر) سوراخ ها را با خاک خالی پر کنید. کمپوست یا کود باعث می شود تا رشد درخت تسهیل گردد، حتی اگر درختان مورینگا بتوانند در خاک های فقیر رشد کنند.
3. کشت 3 تا 5 دانه در هر سوراخ به میزان 2 اینچ (5 سانتیمتر) به صورتی که جدا از هم باشند. همچنین توجه شود که این ابعاد فراتر از سه برابر عرض بذر (تقریبا ½ اینچ یا 1.5 سانتی متر - اندازه ی کوچکترین عدد) تجاوز نکند.
4. خاک را به اندازه کافی مرطوب نگه دارید تا خاک بالا خشک شود و گیاهان در حال ظهور را متوقف کند، اما نباید بیش از حد مرطوب باشد و یا دانه های دیگر از آب اشباع شده و دچار پوسیدگی شوند.
5. هرگاه نهال به اندازه چهار تا شش اینچ رشد کرد، سالم ترین نهال را در زمین نگه دارید و بقیه را حذف کنید. موریانه ها و کرم ها می توانند یک جوانه جوان را از پای درآورند؛ لذا اقدامات لازم برای حفاظت از گیاهان را از این دو خطر انجام دهید.
توجه داشته باشید اگر خاک سنگین باشد، سوراخی با قطر بزرگتر تا 3 فوت (90 سانتیمتر) و عمق 3 فوت حفر شود و با یک قسمت ماسه و 2 قسمت اصلی خاک بکر پر شود. اضافه شدن کمپوست یا کود در این فرآیند میتواند به شما کمک وافری نماید.

کشت بذر در کیسه های پلاستیکی

هنگامی که امکان استقرار گیاه در زمین وجود ندارد، می توان از روش زیر استفاده کرد:
1. کیسه های بذر را با مخلوط خاک سبک، به عنوان مثال 3 قسمت خاک به 1 قسمت ماسه پر کنید.
2. دو یا سه بذر را در هر کیسه به عمق ¼ اینچ (0.5 سانتی متر) کشت کنید.
3. رطوبت را تا حدودی حفظ کنید. جوانه زنی در عرض دو هفته اتفاق می افتد.
4. جوانه های اضافی را جدا کنید و هر یک را از کیسه خارج کنید.
جوانه ها را می توان پس از چهار تا شش ماه، زمانی که آن ها به میزان 2-3 فوت (60-90 سانتی متر) رشد می کنند، پیوند زد.

پیوند زدن

زمینی که درختان باید کاشته شود، باید دارای نور کافی و شنی باشد و شامل خاک رس یا اشباع از آب نباشد. برای این کار، سوراخی با عمق 1 فوت (30 سانتی متر) مربع حفر کنید و با خاک شل پر کنید. افزودن کمپوست یا کود به درختان کمک می کند تا بهتر رشد کنند.
1. به سوراخ های حفر شده یک روز قبل از کاشت نهال ها آب دهید.
2. نهال های گیاهی را در اواخر بعد از ظهر، برای جلوگیری از نور گرم خورشید در روز اول کشت کنید.
3. یک سوراخ در گودال برای پذیرش تمام خاک در کیسه ایجاد کنید. با دقت کیسه را باز کنید و نهال را در سوراخ کاشت بگذارید. مراقب باشید که خاک را در اطراف ریشه های گیاهچه سالم نگه دارید.
4. خاک را در اطراف پایه نهال قرار دهید.
5. تنها برای چند روز اول به آرامی آبیاری کنید.

ناگفته های درخت مورینگا

اگر نهال ها در حال سقوط هستند، از چوب به عنوان تکیه گاه از آن ها حمایت کنید.

حفاظت جوانه های جوان از موریانه ها و کرم‌ها امری است که در مراحل بعدی می بایست بدان توجه وافری گردد.

با وجود اینکه مورینگا می تواند در شرایط مختلف و در خاک فقیر کشت شود، با این وجود استفاده از کمپوست یا کود می تواند به رشد درخت کمک وافری نماید.

در مواقع آبیاری، خاک نباید خشک و ترک خورده باشد، دانه ها نباید زیر آب قرار گیرند.

از آنجا که جوانه ها کمی شکننده هستند، سعی کنید از آبیاری ساقه گیاه جلوگیری کنید. مورینگا می تواند در آب و هوای بسیار خشک با آب کمی زنده بماند، اما آبیاری منظم طی دو ماه اول کاشت بذر به آنها کمک می کند تا به درستی رشد کنند.

پس از دو ماه اول، شما می توانید آب را به طور قابل توجهی قطع کنید و فقط در شرایطی که درخت نیاز شدیدی به آب دارد، آبیاری گردد.

همه درختان مورینگا به هرس معمولی برای پیشبرد رشد برگ، محدود کردن شاخه، و جلوگیری از رشد زیاد درخت بیشتر از حد معمول نیاز دارند.

اگر به رشد یک درخت مورینگا توجهی نگردد، با بسیاری از شاخه ها و برگ های کوچک بلند می شود و تنها گل می دهد که بسیار بی بهره است.

ارتفاع خوب درخت مورینگا بین 8 تا 12 فوت است و اگر شما همچنان به عملیات هرس درخت مورینگا ادامه دهید، درختان مورینگا به جای بالای درخت، تعداد زیادی برگ و شاخه های در حال رشد را از تنه نگه می دارند. برای هرس مورینگا، می توانید به سادگی شعاع را به نصف طول خود برش دهید و بالای درخت را مرتب کنید.

قطعات شاخه ای که حذف کرده اید را می توانید به قسمت های 4 تا 10 اینچ تبدیل کرده و در زیر درخت مورینگا پراکنده کنید تا به عنوان یک کود گیاهی طبیعی استفاده شود.

اکثر بذرهای مورینگا طی دو هفته پس از کاشت به بوته تبدیل می شوند. درختان مورینگا معمولا به کود نیازی ندارند، اما اگر شما جهت ارتقای رشد نیاز به مکمل داشته باشید، فسفر به رشد ریشه و نیتروژن به رشد برگ کمک می کند.

سولفات آمونیوم همچنین می تواند به رشد درخت کمک کند.

درخت مورینگا برخلاف سایر درخت ها، در معرض بسیاری از آفات مقاوم است، اما با این وجود هنوز احتمال آسیب دیدن توسط موریانه ها و کرم ها وجود دارد.

اگر این امر رخ دهد، می توانید از کودگیاهی با برگ گیاه روغنی کاستور، تراشه های چوب ماهون یا برگ های سدر شیرین به عنوان درمان استفاده کنید.
اگر شما در آب و هوای بسیار مرطوب زندگی می کنید و درختان خود را در محیط بیرون کشت می کنید، پوسیدگی ریشه می تواند رخ دهد.

برای جلوگیری از این امر، سعی کنید کاشت درخت خود را در بالای یک تپه کوچک انجام دهید تا آب اضافی بتواند از گیاه خارج شود.

چرا مورینگا درخت معجزه است؟

تمام قسمت‌های گیاه مورینگا محل ذخیره مواد مغذی و ترکیبات مهم هستند. برگ‌های آن سرشار از مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، روی، منیزیم، آهن و مس است. ویتامین‌هایی مانند بتاکاروتن، ویتامین A، ویتامین B مانند اسید فولیک، پیریدوکسین و اسید نیکوتینیک، ویتامین D و C و E نیز در این گیاه وجود دارند.

مواد شیمیایی گیاهی مانند تانن، استرول، ترپنوئید، فلاونوئید، ساپونین، آنتراکینون، آلکالوئید و کاهش‌دهنده قند همراه با عوامل ضد سرطانی مانند گلوکوزینولات، ایزوتیوسیانات‌ها، ترکیبات گلیکوزید و گلیسرول 1- 9- اکتادکانوات در این گیاه وجود دارند.

کالری برگ‌های مورینگا نیز کم است و می‌توان از آن در رژیم غذایی افراد چاق استفاده کرد.

غلاف‌ها دارای فیبرهای رشته‌ای هستند و برای درمان مشکلات دستگاه گوارش و بهبود سرطان روده بزرگ ارزشمند هستند.

یک تحقیق علمی نشان می‌دهد غلاف‌های نارس حاوی حدود 46/78٪ فیبر و حدود 20/66٪ پروتئین هستند.

غلاف‌ها 30٪، برگ‌ها 44٪ و گل‌ها 31٪ محتوای اسید آمینه دارند. غلاف‌ها و گل‌های نارس مقادیر مشابهی از اسیدهای پالمتیک، لینولنیک، لینولئیک و اولئیک را نشان داده‌اند. مورینگا دارای مواد معدنی زیادی است که برای رشد و نمو ضروری است، از جمله کلسیم به عنوان یکی از مواد معدنی مهم برای رشد انسان در نظر گرفته می‌شود.

در حالی که یک لیوان شیر می‌تواند حاوی 300 تا 400 میلی‌گرم کلسیم باشد، برگ‌های مورینگا می‌تواند 1000 میلی‌گرم و پودر آن بیش از 4000 میلی‌گرم کلسیم را تأمین می‌کند. از پودر مورینگا می‌توان به عنوان جایگزین قرص آهن استفاده کرد، از این رو به عنوان درمانی برای کم خونی استفاده می‌شود. گوشت گاو فقط 2 میلی‌گرم آهن دارد در حالی که پودر برگ این گیاه ارزشمند حاوی 28 میلی‌گرم آهن است.

برگ‌های مورینگا حاوی 25/5 تا 31/03 میلی‌گرم روی در هر کیلوگرم است که میزان مورد نیاز روزانه روی در رژیم غذایی را تامین می‌کند. مصرف روی در رژیم غذایی برای سنتز مولکول DNA و RNA و همچنین رشد مناسب سلول‌های اسپرم ضروری است.

اسید لینولئیک، اسید لینولنیک و اسید اولئیک توانایی کنترل کلسترول را دارند.

تحقیقات نشان می‌دهند که روغن دانه مورینگا حاوی حدود 76٪ از این مواد است که استفاده از آن را به عنوان جایگزین روغن زیتون مناسب کرده است.

در فصل‌های مختلف سال مواد مغذی گیاه دستخوش تغییر می‌شوند، در بررسی‌ها نشان داده شده است که ویتامین A در فصول گرم و مرطوب به وفور در مورینگا یافت می‌شود، در حالی که مقادیر ویتامین C و آهن در فصول سرد و خشک در گیاه بالاتر است.

تفاوت در نتایج را می‌توان به این واقعیت نسبت داد که محل زندگی گیاه، آب و هوا و عوامل محیطی به طور قابل توجهی بر محتوای مواد مغذی درخت تأثیر می‌گذارند.

خواص دارویی مورینگا

این گیاه غالباً به عنوان یک دارو شناخته می‌شود و برای درمان بیش از 300 بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مدت‌ها است که مورینگا در میان سرخپوستان و بومی‌های آفریقا به عنوان داروی گیاهی استفاده می‌شود. وجود مواد شیمیایی گیاهی، آن را به عنوان یک داروی خوب معرفی کرده است.

گیاه مورینگا خواص بی‌شماری دارد که در درمان بسیاری از بیماری‌ها و تسریع در روند بهبود بیماران مؤثر است.

در ادامه تاثیر قسمت‌های مختلف این گیاه ارزشمند بر روی انواع بیماری‌ها به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

برای درمان دیابت مورد استفاده قرار می گیرد.

خواص ضد قارچی،ضد افسردگی و ضد التهابی دارد.

جهت درمان کاهش فشار خون مفید است.

روغن دانه ی مورینگا برای تقودیت مو و پوست استفاده می شود.

برگ های این گیاه حاوی آنتی اکسیدان هایی مانند ویتامین A,B,C می باشد که باعث بهبود پوست می شود و آبرسان است. در واقع آنتی اکسیداتن های موجود در آن خاصیت ضد پیری دارد.

عصاره ی مورینگا به بهبود سریع زخم ها کمک می کند.

عصاره مورینگا خواصی دارد که باعث پیشگیری از سرطان هایی مانند پوست، روده بزرگ و پروستات می شود.

برگ، پرفایده مورینگا

برگ‌های مورینگا بیماری‌های آسم‌، هایپرگلیسمی‌ (افزایش قند خون)، دیس لیپیدمی‌ (افزایش چربی خون)، آنفولانزا‌، سوزش قلب‌ (از علائم حمله قلبی)، سفلیس‌ (نوعی بیماری مقاربتی) مالاریا‌، ذات الریه‌، اسهال‌، سردرد‌، اسکوربوت (بیماری کمبود ویتامین C) بیماری‌‌های پوستی، برونشیت (تنگی نفس به دلیل التهاب مجاری تنفسی)عفونت چشم و گوش را درمان می‌کند.

همچنین فشار خون و کلسترول خون را نیز کاهش می‌دهد و به عنوان عامل ضد سرطان، ضد میکروب، آنتی‌اکسیدان، ضد دیابت و محافظ سیستم عصبی عمل می‌کند.

مورینگا محرک قلب؟!

بذرهای مورینگا در درمان پرکاری تیروئید، بیماری کرون (بیماری التهابی روده)، آرتریت ویروسی ناشی از هرپس سیمپلکس، روماتیسم، نقرس، گرفتگی عضلات، صرع و بیماری‌های مقاربتی کمک کننده هستند و می‌توانند به عنوان عوامل ضد میکروبی و ضد التهابی عمل کنند.

کاربرد دارویی پوست و ریشه، پوست ریشه به عنوان یک محرک قلب، ضد زخم و ضد التهاب عمل می‌کند.

.با جوشاندن پوست و ریشه ی درخت مورینگا می توان یک حمام داغ گرفت که انقباضات عضلانی را برطرف می کند

گل‌های مورینگا به عنوان کاهش‌ دهنده چربی خون عمل می‌کنند. همچنین ترکیبات شیمیایی ضد آرتروز در این بخش‌ها می‌توانند مشکلات ادراری و سرماخوردگی را درمان کنند.

گل های درخت مورینگا برای پروش زنبورعسل مناسب است و میتوان ار آن عسل دارویی تهیه کرد.

غلاف‌های مورینگا بیماری‌های اسهال‌، مشکلات کبدی و طحال و درد مفاصل را درمان می‌کنند.

قطعا با دانستن این نکات مفید به درخت مورینگا علاقمند شدید می توانید با کاشت این درخت توسط روستاگل آن را با نام خود داشته باشید.