در اینجا شما را با درخت شیرخشت درخت بومی ایران آشنا می کنیم  و از انواع آن برایتان می گوییم و اینکه چطور از آن برای درمان تب استفاده کرد.

هر چه که در مورد درخت شیرخشت می خواهید بدانید

نام: شیرخشت
نام علمی: Cotoneaster
نام انگلیسی : COTONEASTER HORIZONTALIS
خانواده : ROSACEAE – گل سرخیان

در لغت Cotoneum به معنای به و aster به معنای شباهت است و به علت شباهتی که برگهای این گیاه با برگ درخت به دارد به این نام موسوم شده است. زادگاه گیاه شیرخشت کوه‌های جنوب غرب چین و هیمالیا، مناطق معتدل آسیا، اروپا و آفریقای شمالی است.

چطور درخت شیر خشت رو بشناسیم

شیرخشت ارتفاع 3 تا 8 متر دارد، میوه‌ی آن گوی شکل است و همچنین خوراک برخی پرندگان محسوب می‌شود. برگ‌های شیرخشت مدور و گرد با نوکی کوچک به طول 5 تا 12 میلیمتر و به رنگ سبز تیره و براق در قسمت فوقانی، مویی زبر در قسمت تحتانی و نارنجی و ارغوانی در هنگام ریزش است.

• در بهار انواع گونه‌های شیرخشت، گل‌های کوچکی می‌دهند، و همه آن‌ها به خاطر خوشه‌های زیبای میوه‌های سرخ آلبالویی که از پاییز تا زمستان بر بوته می‌درخشد، پرورش داده می‌شوند.
• بوته‌های شیرخشت بسته به نوع اقلیم 5 تا 10 سال طول می‌کشد تا به بلوغ برسند و از ابتدای زندگی گل می‌دهند.

شیر خشت بسته به گونه آن کاربردهای زیادی در باغ دارد.

4 نوع درخت شیر خشت که پرکاربرد ترین هستنند

Cranberry cotoneaster (C. apiculatus)
این نوع -پوشش زمینی خوبی برای کنترل فرسایش به ویژه در شیب ها ایجاد می کند. پس از شکوفه های صورتی تابستانی، توت های کوچک و قرمز رنگی در پاییز ظاهر می شوند، ارتفاع بوته ها بین 61-91 سانتی متر با گسترش عرضی حدودا 2 متر میباشد.

Bearberry (C. dammeri)
یکی دیگر از گونه های کم رشد است که پوشش زمینی خوبی ایجاد می کند، گل های کوچک و سفید در بهار شکوفا می شوند و میوه های قرمز رنگ در اواخر تابستان شکوفا می شوند.

Spreading cotoneaster (C. divaricatus)
درختچه ای به طول 1.5-2 متر، از آن به عنوان پرچین یا گیاه پایه بلند استفاده میکنند.

Hedge cotoneaster (C. lucidus)
انتخابی عالی برای دیواری از پرچین هستند، قد آنها 3-4 متر است.این نوع به شکلی گرد رشد میکند که بهتر است به حال خود رها شود.

چطور یک درخت شیر خشت رو پرورش داده و آن و تکثیر کنیم

درخت شیر خشت به انواع اقلیم ها، جز نواحیِ بسیار گرم، تحمل نشان می دهد اما بهترین رشد را در آب و هوای خنک و مرطوب دارد در اقلیم ارسبارانی، زاگرس و ایرانی و تورانی قابل کشت است و از جمله گیاهان زینتی برای فضای سبز شهری به‌شمار می‌آید.

 نور 
وجود آفتاب کامل بهترین وضعیت است بخشی از روز، سایه را تحمل می کند اما از تراکم گیاه کاسته می شود.

خاک 
خاک های فقیر را تحمل می کنداما بهترین وضعیت را در خاک های خوبی خواهد داشت که مقداری مواد آلی به آن افزوده باشند.

آبیاری
بوته های نوکشته آبیاری منظم می طلبند اما بوته های جاافتاده مدتی طولانی بی آبی را تحمل می کنند در ماههای تابستان با آبیاری عمیق گهگاهی بوته ها را شاداب نگاه دارید. این درخت در رویشگاه بیشه کاشت میشود، که می توانید از نحوه آبیاری درختان کاشته شده توسط روستاگل در قسمت داشت دیدن کنید.

کوددهی
کود چندان لازم نیست اما دادن مواد غذاییِ چندمنظوره به زمین در اوایل بهار نشو و نمای بهتر را موجب خواهد شد اگر گونه های ریز برگ، مثل C.conspicuus برای ایجاد دیواره ی پرپشت دارید، خاک را منظماً تقویت کنید زیرا ریشه های نباتات مجاور هم برای کسب غذا در رقابت اند. 

بلافاصله پس از کاشت، یک لایه ضخیم مالچ را در اطراف انواع پوشش های زمینی بمالید تا علف های هرز را از بین ببرید.

هرس
به طور کلی بهترین زمان پیرایش اواخر زمستان است. می توان درسایر ماهها نیز آن را هرس کرد، اما در این صورت گلهای کمتر و در نتیجه، میوه های کمتری در بهار آینده خواهید داشت.
اکثر انواع فقط به هرس سبک برای حذف شاخه های سرگردان یا کنترل بیماری نیاز دارند. برای اینکه گیاهان مرتب به نظر برسند، به جای بریدن یا کوتاه کردن آنها، شاخه های انتخاب شده را تا پایه قطع کنید.

تکثیر
این گیاه با قلمه های نیمه خشبی و کاشت بذر تکثیر می یابد. زمان مناسب برای کاشت بذر اوایل بهار می باشد. برای قلمه گیری بهتر است از قلمه های انتهایی گیاه استفاده شود، به همین منظور در اواخر تابستان می توان قلمه ها را تهیه نمود.

خواص معجزه آسای شیرخشت

انواع شیرخشت از نظر طبیعت کمی گرم و از نظر رطوبت و یبوست معتدل است. برخی خواص دارویی این شیرخت عبارتند از:

از مهمترین خواص شیرخشت، درمان زردی نوزادان است که از گذشته مورد استفاده بوده است، تحقیقات محققان نیز نشان داده، استفاده از عصاره گیاه دارویی شیرخشت اثر مطلوبی بر بهبود نوزادان مبتلا به زردی دارد، به این منظور مقداری از آن را همراه با عرق بید کاسنی مخلوط کرده و روزانه مصرف شود.
مصرف شیرخشت موجب رفع یبوست می‌شود و جزء ملین‌های قندی محسوب میگردد.
شیرخشت را به عنوان ماده مغذی و دارو مصرف میکنند و در دهان ایجاد برودتی مطبوع میکند که از تشـنگی کاسته و رفع عطش میکند.
شیرخشت را در تب‌های حصبه‌ای و سـرخک بـه عنـوان ملین ملایم بدون اثر تحریکی شدید به کار میبرنـد. برای درمان تب حصبه یا روده باید پنج گرم آن را در دو لیوان آب هندوانه حل کرده در طول روز هر مرتبه یک فنجان از آن را جرعه جرعه بنوشند.
از جدیدترین خواص شیرخشت، نتایج تحقیقاتی است که بر روی آن بـه عمـل آمـده و ثابـت کـرده اسـت کـه شیرخشـت عامـل بـزرگ ضـد تشعشعات اتمی است و میتواند بشر را ۵۰ درصـد و در مطالعــه ای دیگــر ۱۰ تــا ۱۵ درصــد در برابــر خطــرات تشعشعات اتمی محافظت کند.
شیرخشت بـرای تقویـت کبد، معـده و احشـاء داخـل شـکم مفیـد اسـت و بـرای سـرفه، خشونت سینه و حلق داروی خوبی محسوب میگردد.
ضماد شیرخشت جلا دهنده پوست است، همچنین برای روشن شدن پوست، تمیز کردن صورت و شاداب کردن آن یک لیوان شیر تازه گاو را با پنج گرم شیر خشت مخلوط کرده سه مرتبه در روز پوست صورت را با آن پاک کنید.
برای درمان و رفع تب اطفال باید پنج گرم شیرخشت را در یک بطری عرق بید کاسنی حل کرده، هر یک الی دو ساعت یک مرتبه نصف الی یک فنجان با آن بخورانید.
گاهی در اثر مصرف غذاهای نامناسب، معده مرتب صدا می‌دهد و صدای غرغر کردن آن را نزدیکان می‌شنوند، به این منظور ۳ گرم زیره سیاه را با یک لیوان آبجوش پانزده دقیقه دم کرده در آن ۲ گرم شیر خشت را حل کنید و نیم ساعت بعد از غذا میل کنید.
از شیرخشت برای کمک به درمان زونا (آبله مرغان در بزرگسالان) میتوان بهره برد.

برای استفاده از شیرخشت برای درمان زردی نوزادان همواره بایستی جانب احتیاط را رعایت نمود و زیر نظر پزشک یا متخصصان طب سنتی از آن استفاده شود، همچنین لازم است جهت استفاده از آن از فراورده‌های مطمئن و استاندارد استفاده نمود.

با درخت شیر خشت آشنا شدید و از خواص آن آگاه هستید با هدیه درخت به زمین در حفظ طبیعت کوشا باشیم.