دوستدار طبیعت، قبل از معرفی درخت شب خسب یا گل ابریشم نگاهی به تاریخچه‌ی این درخت بیندازیم. آقای فیلیپو دگلی آلبیزی که طبیعت‌شناس یا بهتر است بگوییم گیاه‌شناس اهل کشور ایتالیا بود، این گیاه را از قسطنطنیه در سال 1749 به فلورانس آورد و به اروپا معرفی کرد و نام علمی این گیاه از نام ایشان گرفته شده است. همچنین دلیل نام‌گذاری این درخت به شب خسب این است که برگ‌های این درخت در شب بسته می‌شوند.

صفر تا صد درخت شب خسب

شَب‌خُسب با نام علمی Albizia julibrissi درختی است که بطور خودرو در محل‌های آفتابی کنار تپه‌ها و رودخانه‌ها می‌روید. شب‌خُسب درختی است از تیره‌ی باقالائیان fabacae leguminosae واز جنس شب خسب albizia. نام کامل گونه albizia julibrissin، برگرفته از نام گیاه‌شناس ایتالیایی قرن هجدهم میلادی است.

او این گیاه را از قسطنطنیه به اروپا برد. Albizia نام این گیاه‌شناس و julibrssin تلفظ محلی گل ابریشم در قسطنطنیه آن روزگار قرن هجدهم میلادی است. در این تلفظ گل به jul و ابریشم به ibrissin تبدیل شده است.

این درخت از خانواده نخودیان Fobaceae می‌باشد و بومی جنوب غربی و شرق آسیا است. درخت شب خسب و یا ابریشم بیشتر در ایران به عنوان درخت زینتی استفاده می‌شود. به علت اینکه برگ‌های کوچک آن در شب، دو به دو بسته می‌شوند به آن شب خسب می‌گویند.

این درخت در سطح آسیا پراکنده است و در واقع این به خاطر شرایط آب وهوایی است که گیاه را وادار می‌سازد تا برخی مناطق را برای رشد بهتر انتخاب کند. این گیاه دارای ظاهری بسیار زیباست و خواص درمانی آن هنوز در حال بررسی است.

پراکندگی بیش از اندازه این گیاه را می توان در پاره‌ای از جنگل‌های خزری در شمال ایران مشاهده کرد و در استان مازندران با نام محلی بیوَلی شناخته می‌شود.

گونه‌ای دیگر از این خانواده با نام علمی  Albizzia lebbeck در جنوب ایران می‌روید. درخت شب خسب توسط یک نجیب‌زاده‌ی ایتالیایی در قرن 18 میلادی به مردم اروپا معرفی شد. نام ژاپنی این درخت نمونوکی نیز به معنی خوابنده است.

درخت ابریشم در كشورهای حاشيه جنوبی خليج‌فارس بسيار مورد توجه بوده و به عنوان درختی زينتی كاشته می‌شود. این درخت، یک درخت کوتاه و خزان‌پذیر است که ارتفاع و بلندی آن بین 12-5 متر است. در جنگل‌های شمال ایران، که در ادامه به آن می‌پردازیم و بلندی آن گاهی به بیش از ۲۰ متر می‌رسد.

تاج پوشش این گیاه پهن است. این گیاه رشد کندی دارد و بین 10 تا 20 سال زمان نیاز است تا کاملا رشد کند. قطر سایه آن 14-7 متر است. رنگ پوست تنه درخت خاکستری مایل به سبز تیره است. و برگ‌های آن باریک وبلند کشیده و اندازه آن 25-20 سانتی‌متر است و برگچه‌های آن دو سانتی‌متر است.

رنگ گل‌های آن به رنگ سفید و صورتی است، گل‌ها به صورت خوشه‌ای است و در انتهای شاخه می‌شکفد. هر گل دم گُلی بلند و پرچم‌های فراوان دارد. فصل گل ریزان شب خسب از اواسط بهار آغاز و تا تابستان هم ادامه دارد، درخت ابریشم را می‌توان با کاشت بذر آن در فصل پاییز زیاد کرد.
این گل‌ها معطر می‌باشند و برای پروانه‌ها و زنبورها بسیار جذاب هستند. زنبورها از این گل‌ها شهد بسیار خوبی تهیه می‌کنند. میوه‌های این درخت مثل باقالا هستند با این تفاوت که به رنگ قهوه‌ای هستند و غلاف آنها از غلاف باقالا سخت‌تر است.
این میوه در حدود 20-10 سانتی‌متر طول و در حدود 5/2-2 سانتی‌متر عرض دارد. از دانه‌ها به عنوان غذای دام استفاده می‌شود. برگ‌های شب خُسب شانه‌ای و مرکب هستند و در ازای هر برگ بین ۲۰ تا ۴۵ سانتی‌متر و عرض آن بین ۱۲ تا ۲۵ سانتی‌متر تغییر می‌کند.

هر برگ ۶ تا ۱۲ جفت شانه و هر شانه ۲۰ تا ۳۰ جفت برگچه دارد.

زندگینامه درخت شب خسب

زادگاه اصلی درخت ابریشم، از ایران تا چین و کره گسترده است.

شب خسب رشد سریعی دارد و در برابر خشکی، کم‌آبی و گرمای زیاد مقاوم است با این وجود خشکی بیش از حد باعث کند شدن و توقف رشد گیاه می‌شود.

در طول تابستان برای کمک به رشد گیاه و گل‌دهی، باید گیاه را به مقدار زیاد، اما دیر به دیر آبیاری کرد.

نور، بهتر است در موقعیت آفتابی یا نیم‌سایه قرار داشته باشد، این درخت مکان‌های آفتابی را ترجیح می‌دهد.

خاک، خاک لومی ، ماسه‌ای ،گچی ، خوب زهکشی شده خاک مناسب برای رشد این درخت است.

دما، دمای بین 5 تا 21 درجه.
البته که این گیاه در برابر خشکی و گرما بسیار مقاوم است.

آبیاری، به آبیاری زیادی نیاز ندارد.

شب خسب در برابر آلودگی‌های صنعتی و هوای آلوده شهری مقاومت خوبی دارد.

بیا بهت بگم چطور ابریشم ایرانی رو تکثیر کنی

ابریشم ایرانی یا شب خسب به دو روش تکثیر می‌شود.

روش اول كشت

مستقيم بذر که در اواخر اسفندماه ازدياد می‌يابد و برای نرم كردن پوسته سخت بذر، باید آن‌را در اسيد سولفوريك قرار داد وبعد از این مرحله بذرها را برای ۱۲ ساعت در آب بخیسانید و هر از چند ساعتی آب آن را عوض کنید با این روش بذرها آماده کاشت هستند.

زمین مورد نظر را آماده کنید و بذرها را روی آن بپاشید، روی بذرها را مخلوط خاک و کود حیوانی بریزید و آبیاری را کامل کنید. 

روش دوم 

قلمه‌ی ريشه‌ای است كه در اوايل بهار گرفته شده و حدود 5/7 سانتی‌متر طول و 12 ميلی‌متر يا بيشتر قطر داشته باشد، قلمه‌های ساقه ريشه‌دار نمی‌شوند. لازم به ذکر است که كاشت بذر آسان‌تر و اقتصادی‌تر است.

اینجا هرس و یاد می‌گیری

بهترین زمان هرس درخت در بهار و دو تا سه هفته پس از ظهور برگ‌ها است زیرا به علت شاخه‌زایی زیاد باید از سال‌های اولیه رشد هرس فرم شده تا شاخه‌های قسمت‌های پایین حذف شوند.

همچنین باید توجه داشته باشید که هرگز نباید در فصل زمستان این درخت را هرس کرد زيرا ممكن است به خشكيدن درخت منجر شود. البته هرس به طور معمول ضرورت ندارد،‌ مگر کنترل اندازه و شکل تاج درخت مورد اهمیت باشد.

روستاگل با کاشت درختان بیشمار و مراقبت از درختان کمک بزرگی به حفظ منابع طبیعی کرده است اگر می‌خواهید از حال درختان کاشته شده آگاه باشید قسمت داشت را مطالعه کنید.

شب خسب داروی آرامبخش

از پوست ساقه‌های جوان و بذرهای آن برای خوراک دام استفاده می‌کنند، چوب ابریشم محکم و در برابر رطوبت مقاوم است. ازاین‌رو در گذشته، از چوب آن برای ساختن خانه‌های چوبی روستایی استفاده می‌کردند.

این درخت به دلیل تاج چتری و گل‌های زیبا در طراحی فضاهای سبز مورد توجه است. شهد شيرين و مغذی گل‌هايش نيز غذای مناسبی براي زنبورهای عسل است. در پزشکی سنتی از پوست ساقه و شاخه‌های ابریشم برای تهیه داروهای آرامبخش و تنظیم کننده گردش خون استفاده می‌شود.

پوست تنه‌ی این درخت دارای خواص درمان زخم و کوفتگی است. در طب سنتی چینی از گل‌های آن برای تغذیه قلب استفاده می‌شده است.

درخت ابریشم ایرانی چه مدت زندگی می‌کند؟

درخت ابریشم ایرانی علی‌رغم سرعت رشد سریع، فقط برای مدت کوتاهی به بلندی خود می‌رسد، به طور کلی فقط 10 تا 20 سال عمر می‌کند. به یاد داشته باشید که می‌توانید نوع جدیدی بکارید که در یک بازه زمانی نسبتاً کوتاه قد یکسانی بدست آورد.

در اینجا سعی داشتیم شما را با درخت شب خسب آشنا کنیم و این مطالب را برای آگاهی بیشتر شما، دوستان عزیز روستاگل گرد هم آوردیم برای اطلاعات بیشتر از رویشگاه‌ها اینجا را انتخاب کنید.