در این مطلب شما را با درخت توت و خواص آن آشنا می‌کنیم با روستاگل همراه باشید.

به دنیای شیرین درخت توت خوش آمدید

توت، نام علمی: Morus یک سرده از تیره‌ی انجیران است که شامل ده تا شانزده گونه می‌باشد، شاه‌توت یکی از انواع این درخت است.

توت سیاه با وجود اینکه کاملاً شبیه شاه‌توت است، بر خلاف آن میوه‌اش شیرین است. ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی انواع توت در جهان است.

توت سفید در چین مرکزی و شرقی به صورت بومی وجود دارد. این درخت قرن‌ها پیش به اروپا برده شد، در آمریکا به‌عنوان منبع غذایی برای کرم ابریشم در اوایل دوران استقلال این کشور مورد استفاده قرار گرفت البته نوعی از توت که به آن توت قرمز گفته می‌شود در آمریکا به صورت بومی وجود داشته که از ایالت ماساچوست تا ایالت کانزاس دیده می‌شود.

توت سیاه نیز که در آسیای غربی وجود داشته قبل از دوران رومی‌ها به اروپا برده شده‌ است.

یک درخت قدیمی یا تاریخی در اکثر کشورهای جهان که معمولاً در هر کشوری دارای قدمت بیش از دویست، سیصد سال است. دارای پوست زرد نارنجی بوده که از ویژگی‌های جالب آن در زمستان است (بیشتر در مورد درختان جوان و نهال) درختی است مقاوم و کم نیاز که در اکثر مناطق و آب‌ و هوا رشد می‌نماید و حتی می‌تواند به ارتفاع ۲۵ متر نیز برسد.

بعضی از درختان توت فقط گل‌های نر تولید نموده و بنابراین میوه نمی‌آورند. این نوع درختان به عنوان یک درخت زینتی سایه‌دار بسیار مناسب هستند در بعضی مناطق نام این درخت را توتین می‌نامند.

چطور درخت توت رو بشناسیم؟

توت درختی از تیره انجیریان به شمار می‌رود که میوه‌ی خوشه‌ای مانندی با دانه‌های کوچک گرد و کروی مانند دارد که به هم چسبیده‌اند که در داخل آن دانه‌های بسیار ریزی وجود دارد که به هنگام خوردن نمی‌توانید آن را حس کنید.

میوه‌ی توت بیشتر شبیه انگور است با این تفاوت که بسیار کوچک و ریز است به طوریکه طول آن به 2 تا نهایت 5 سانتی‌متر می‌رسد و دارای ارقام و واریته‌های مختلفی است به همین دلیل رنگ میوه‌ی آن قرمز، زرد، سبز و… است.

طعم شیرینی دارد که از آن علاوه بر تازه خوری برای توت خشک و آجیل، مربا، شربت و … استفاده می‌کنند که از باردهی خوبی برخوردار است و تقریبا در همه مناطق ایران رشد می‌کند و درختی مقاوم با رشد آسان به شمار می‌رود که در پارک‌ها، فضای سبز و کوچه‌ها به وفور یافت می‌شود.

میوه‌ی این گیاه بسیار گوشتی و آبدار است. برگ‌های سبز رنگ دندانه‌دار و قلبی شکلی دارد که دارای شیارهای عمیقی است و درختی خزان پذیر به شمار می‌رود به این صورت که برگ‌های آن با شروع پاییز تغییر رنگ می‌دهند و به نارنجی و زرد تبدیل می‌شوند و در نهایت می‌ریزند که گل‌دهی آن در اوایل فصل بهار است که میوه‌ی آن در اواخر فصل بهار و تابستان می‌رسد.

درختی بزرگ و تنومند به شمار می‌رود که ارتفاع آن به 20 متر و بیشتر نیز می‌رسد؛ گیاهی دو لپه‌ای است که طول عمر بالایی دارد و تا 200 سال و بیشتر نیز عمر می‌کند.

میوه‌ی توت خواص دارویی و درمانی زیادی دارد، درخت توت از رشد سریعی برخوردار است و پس از گذشت 3 تا 5 سال شروع به دادن محصول می‌کند که پوست شیارداری دارد.

درختی تک پایه به شمار می‌رود به این معنی که گل‌های نر و ماده آن بر روی یک پایه برای رشد قرار می‌گیرند بنابراین گیاهی خود گرده افشان به شمار می‌رود که جاذب حشرات مختلفی همچون زنبورعسل و پروانه است.

میوه‌ی توت پس از آنکه به نهایت رشد خود را رسید به زمین می‌افتد بنابراین قبل از آنکه به زمین بیفتد آن را برداشت کنید که از باردهی بالایی برخوردار است.

با انواع درخت توت آشنا شو

درخت توت دارای ارقام و واریته‌های مختلفی است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود.

درخت توت سفید

توت سفید یکی از رایج‌ترین گونه‌های توت به شمار می‌رود که در مناطق مختلف رشد می‌کند که در اصل بومی مناطقی از چین است که ارتفاع آن به 18 متر نیز می‌رسد که نسبت به توت سیاه مقاومت بالایی دارد و مقاوم است، بسیار گوشتی، آبدار و شیرین است و به راحتی از طریق بذر، قلمه و پیوند تکثیر می‌شود که میوه آن در فصل بهار می‌رسد.

درخت شاه توت

شاه توت یکی از واریته‌های پرطرفدار توت به شمار می‌رود که به رنگ سیاه است و بسیار آبدار است که طعم شیرین و ملسی دارد که دارای رنگدانه طبیعی است طوریکه اگر دستان را به شاه توت بزنید رنگی می‌شود.

درخت توت هرات

توت هرات نسبت به توت سفید درشت‌تر است و از کیفیت میوه بهتری نیز برخوردار است که میوه آن دیررس است که دارای طعم شیرینی است و از باردهی خوبی نیز برخوردار است که قابلیت رشد در بیشتر مناطق را دارد.

درخت توت قرمز

توت قرمز همانطور که از نامش پیداست به رنگ قرمز است که بسیار گوشتی است و طعم شیرین و ملسی دارد که در بیشتر مناطق رشد می‌کند. بسیار گوشتی و آبدار است و برای تازه خوری، تهیه شربت و همچنین مربا مناسب است.

درخت توت موزی

توت موزی یکی از واریته‌های کمیاب درخت توت به شمار می‌رود که به رنگ سفید است که در سایز درشت رشد می‌کند؛ طعم شیرینی دارد که ارتفاع آن به 20 سانتی‌متر می‌رسد که نسبت به سرما و خشکی هوا مقاوم است که میوه‌ی آن در اواخر خرداد ماه می‌رسد.

توت وحشی رزبری

توت وحشی رزبری درختی برگ‌ریز به شمار می‌رود و گیاهی همیشه سبز و خزان‌پذیر است که در واقع بومی مناطقی از اروپا و آسیا است که گل‌های زیبایی را نیز تولید می‌کند که طعم معطری دارد که در بیشتر مناطق رشد می‌کند و میوه بسیار آبداری دارد.

درخت توت معجون

توت معجون بومی شرق آسیا و چین است که در مناطق معتدل و گرم رشد می‌کند که شاخه‌های آویزانی دارد که از باردهی بالایی برخوردار است.
درخت توت از طریق بذر، قلمه و پیوند تکثیر می‌شود.

می‌خواهم درخت توت بکارم

این درخت بومی ایران است و به روش‌های زیر تکثیر می‌شود.

کاشت بذر درخت توت

در کشت بذری ابتدا بذر گیاه را از میوه گیاه جدا کنید و آن را خوب بشویید و در داخل دستمال کاغذی قرار دهید و آن را بپیچید و مرطوب کنید، یک گلدان با زهکشی مناسب تهیه کنید و با استفاده از خاک سبک و غنی آن را پر کنید و آن را آبیاری کنید تا خاک ته نشین و مرطوب شود؛ بذر گیاه را بر روی خاک قرار دهید و روی آن را با مقداری خاک و کود به صورت سطحی بپوشانید.

در نهایت گیاه را آبیاری کنید طوریکه مرطوب شود، روی گلدان را با نایلون روشنی بپوشانید و هر از چند گاهی به گیاه سر بزنید و رطوبت آن را بررسی کنید، پس از گذشت مدتی بذر گیاه جوانه می‌زند و شروع به رشد می‌کند، زمانی که گیاه جوانه زند نایلون را بردارید تا گیاه بتواند رشد کند.

زمانیکه گیاه رشد کرد و به حد معینی از رشد رسید نهال به دست آمده را به گلدان بزرگ‌تر و در نهایت به زمین اصلی منتقل کنید، برای این منظور در بستر مورد کشت گودالی ایجاد و نهال را در داخل آن بکارید.

کاشت قلمه درخت توت

قلمه یکی دیگر از روش های تکثیر درخت توت به شمار می‌رود، در این روش شاخه‌ای از درخت توت را که باردهی خوبی دارد انتخاب کنید و با استفاده از چاقو یا قیچی باغبانی قلمه‌ای به اندازه 15 تا 25 سانتی‌متر از درخت جدا کنید؛ گودالی در عمق مناسب ایجاد کنید و به قلمه هورمون ریشه‌زایی برای تسریع در رشد اضافه کنید، قلمه را در داخل گودال بکارید و روی آن را با خاک نرم و مقداری کود بپوشانید و در نهایت گیاه را آبیاری کنید که پس از گذشت مدتی قلمه ریشه‌دار می‌شود و شروع به رشد می‌کند.

پیوند زدن درخت توت

پیوند زدن روش دیگر ازدیاد درخت توت به شمار می‌رود که می‌توانید از آن برای ازدیاد درخت توت استفاده کنید که زمان پیوند فصل بهار و تابستان است.

مراقب درخت توت باش

با هرس کردن و به وجود آوردن شرایط محیطی مناسب می‌توان درخت توت را در باغات خود پرورش دهید.

هرس درخت توت

هرس درخت توت هر ساله یا هر دو سال یکبار انجام می‌شود که به هنگام هرس صرفاً باید شاخه‌های خشک شده و بیمار را از درخت جدا کنید و پس از جدا کردن آن را خشک کرده و بسوزانید، در ضمن به هنگام هرس باید شاخه‌های درون تاج را هرس کنید که علاوه بر شلوغی بیش از حد مواد غذایی را نیز مصرف می‌کنند.

بهترین زمان هرس درخت توت هنگامی است که درخت در خواب زمستانی است که البته در زمان‌های مختلفی می‌توانید کار هرس را انجام دهید. دارای شاخه و برگ گسترده‌ای است که برای باردهی باید بخش‌هایی از آن را هرس کنید.

شرایط محیطی رشد درخت توت

درخت توت برای رشد و باردهی مناسب نیاز به شرایط محیطی مطلوب دارد.

ارتفاع درخت توت بسته به شرایط اقلیمی و محیطی رشد بین 10 تا 25 متر است.

گیاهی آفتاب دوست به شمار می‌رود که روزانه به 6 تا 8 ساعت نور خورشید نیاز دارد که در برابر سایه نیز مقاوم است و به رشد خود ادامه می‌دهد.

دمای مناسب برای رشد این گیاه 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد است.

درخت توت در گستره وسیعی از خاک‌های سبک و شنی، متوسط و لومی، سنگین و رسی رشد می‌کند که خاک مورد کشت این گیاه باید از زهکشی مناسبی برخوردار باشد تا گیاه بتواند رشد کند که دارای ریشه به نسبت عمیقی است.

به آبیاری متوسط و کمی نیاز دارد.

فاصله کاشت درخت توت از یکدیگر 5 تا 7 متر و فاصله بین ردیف‌ها 5 متر است.

درخت توت نیاز به کود آنچنانی ندارد و درختی کم توقع به شمار می‌رود که شما می‌توانید برای رشد بهتر از کود حیوانی در اطراف درخت به صورت چالکود استفاده کنید. روستاگل با آبیاری و کوددهی‌های مناسب از درختان کاشته شده مراقبت می‌کند.

از آفات و بیماری‌های درخت توت می‌توان به موارد زیر اشاره نمود که عبارت‌اند از:

شپشک‌های سپردار در واقع نام نوعی حشره است که به بخش مختلف درخت خسارت وارد می‌کند که تنها راه مبارزه با آن استفاده از سموم شیمیایی است.

شپشک‌های آردآلود ساحلی در واقع نام نوعی حشره است که به درخت توت آسیب وارد می‌کند که برای مبارزه با آن می‌توانید از سموم شیمیایی استفاده کنید.

مورچه نام حشره‌ای کوچک است که به میوه درخت توت خسارت وارد می‌کند که برای مبارزه می‌توانید از سموم شیمیایی استفاده کنید.

عامل اصلی این بیماری نوعی قارچ است که از علایم آن می‌توان به ضعف رشد جوانه‌های برگی، پژمردگی برگ‌ها، ضعف درخت و در نتیجه مرگ درخت اشاره نمود.

پوسیدگی بنفش نوعی بیماری قارچی است که از علایم ناشی از آن می‌توان به پژمردگی ناگهانی برگه، ضعف کلی درخت و نهایتاً مرگ آن اشاره نمود.

از علایم این بیماری می‌توان به خشک شدن شاخه‌ها، پوسیدگی شاخه، ایجاد زخم و .. اشاره نمود. این بیماری باعث پوسیدگی ریشه و طوقه می‌شود که عامل آن نوعی بیماری قارچی است. این بیماری توسط قارچ متعددی ایجاد می‌شود که بر روی برگ گیاه لکه‌هایی را ایجاد می‌کند.

بیماری سفیدک پودری لکه‌های سفید رنگی را بر روی برگ گیاه ایجاد می‌کند که در واقع عامل آن نوعی بیماری قارچی است.

این بیماری قارچی سبب پژمردگی و زردی و در نهایت به خشکیدگی سرشاخه‌ها و جوانه‌ها می‌انجامد.

حالا وقت برداشت محصول رسیده

برداشت میوه توت کار سختی نیست، کافی است میوه توت را با دست خود بگیرید و از شاخه‌ی گیاه جدا کنید که به راحتی از شاخه جدا می‌شود، توجه داشته باشید که افتادن میوه‌ی توت باعث له شدن آن می‌شود بنابراین پس از چیدن آن را به آرامی در داخل جعبه یا سبد بگذارید.

از مهمترین خواص توت می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

پوست را جوان نگه می دارد.
در درمان دیابت و قند خون موثر است.
باعث لاغری و کاهش وزن می‌شود.
اضطراب و استرس را بهبود می‌بخشد.
در درمان سرماخوردگی موثر است.
یبوست را درمان می‌کند.
باعث سلامت کبد می‌شود.

شما دوستداران طبیعت می‌توانید این درخت را در رویشگاه باغ انجیره و رویشگاه خوزستان به زمین هدیه کنید.