1. روستاگل
  2. /
  3. نشو و نما

درخت افرا

در این مقاله به بررسی 18 نوع درخت افرا که جز محبوب‌ترین گونه‌های شناخته شده هستند می‌پردازیم و نکات بسیاری مهمی در مورد پرورش این درخت، می‌گوییم مانند اینکه ریختن آب روی برگ درخت باعث سوختن برگ‌ها می‌شود.

درخت افرا

1401-01-14 19:49:21

اگه دوست داری راجب درخت افرا بدونی این مطلب برای شما است.

می‌شه گفت درخت افرا یکی از اون همسایه‌های خوش‌رو و خوش اخلاق درخت انجیلی است که با آمدن فصل پاییز با لباسی پر از رنگ‌های زرد، طلایی، ... زیبا که دل می‌بره از همه، در بعد از ظهر روز پاییزی کنار هم می‌نشینن در ایوان و با یه چای آتیشی تو دستشون گل می‌گن و گل می‌شنون. افرا گوشواره‌های شکل فندق‌اش رو از زیر چارقد بیرون انداخته و با هر حرکت دست و سر کلی برگ قرمز و نارنجی تو هوا پخش می‌کنه.

حالا ادامه این مطلب و بخونید تا با زندگی نامه‌ی افرا آشنا شوید.

درخت اَفرا رو بشناسیم

افرا Acer از درختان برگ­ریز می­‌باشند که به تیره آستراسه تعلق دارند، افرا دارای 128 گونه مختلف است.

نام علمی درختان افرا لاتین است و به معنای تیز و سخت می‌باشد و آن به علت تیز بودن انتهای لب برگ بعضی از گونه‌های آن است.

این درخت در ایران دارای گونه‌ها و واریته‌های چندی است و غالباً دارای چوب‌های صنعتی می‌باشد علاوه بر استفاده‌های مختلف صنعتی، مبل سازی، روکار و غیره در مصارف روستایی چوب آن را برای تهیه لت جهت پوشش خانه‌ها و تیر و تخته‌های کندوج (انبار برنج)، دسته بلووفورکا بکار می‌برند و برگ آن عموماً به مصرف تعلیف گاو می‌رسد.
شکل برگ و میوه و زاویه بین دو اکن و صاف بودن و یا کرکدار بودن یا داخل میوه سبب تشخیص گونه‌های مختلف افرا از یکدیگر می‌گردد. نام فارسی این گونه در فارسی افرا می‌باشد و نام عربی آن اسفندان است.

اکثر این گونه­ ها بومی آسیا بوده و تعداد زیادی از آن­ها دراروپا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا رشد می­‌کنند.

این درختان از نظر شکل و نظم برگ­‌ها متفاوت هستند. درخت افرا در نواحی جنگلی و در خاک‌های اسیدی می‌روید و به خصوص در جنگل‌های شمال ایران فراوان و گونه‌هایی از آن‌ها در باغ‌ها و پارک‌ها برای زینت کاشته می‌شوند.

در بعضی از گونه‌ها مواد قندی بسیاری وجود دارد از درختان پهن‌برگ با چوب صنعتی و بعضی زینتی هستند و در زمستان خزان می‌کنند.
برگ‌ها اکثراً پنجه‌ای متقابل شانه‌ای شامل ۵–۳ برگچه نوکدار با دانه‌های نامنظم است. میوه‌ها فندقی دارای دو بال به شکل ۸ با زاویه بین دو بال که از ۴۵ درجه تا ۱۸۰ درجه متغیر می‌باشد و در تابستان می‌رسند. افراها به بیشتر خاک‌ها و شرایط مقاوم هستند.

برگ ‌های آن­ها به شکل کف دست بوده و دارای لکه­‌های سبز، قرمز، نارنجی و یا زرد هستند که تاثیر مثبتی روی بیننده دارد. بسته به رقم، گل­‌ها کوچک هستند. گل‌­ها بصورت خوشه‌­ای بوده و حامل میوه­‌های کوچک بال­دار به نام فندقه بال­دار هستند.

 شربت افرا در تعدادی از محصولات غذایی به عنوان طعم­ دهنده و شیرین­ کننده استفاده می‌­شود.

انواع درخت افرا رو می‌دونی؟

این درخت از دسته درختان بومی ایران است، بین گونه­‌های کوچک افراها، افرای حصار A.campestre و افرای آمور یا ژینالا A. Ginnala کاربرد زیادی در طراحی چشم­‌انداز و حصار دارند. در پاییز هر دو گونه دارای شاخ و برگ بسیار زیبا هستند.

برگ­‌ها دندانه‌دار بوده و در پاییز به رنگ قرمز مایل به زرد هستند. افرای ژاپنی A. palmatum در طول قرن­‌ها اصلاح شده و انواع مختلفی از ارقام آن با رنگ­‌های متنوع فراهم شده که بسیاری از آن­ها برای باغ‌های کوچک مناسب هستند. افرای تاکی A. circinatum دارای گل­‌های رنگارنگ بنفش و سفید بوده و شاخ و برگ آن درخشان است.

افرای سیبولد A. sieboldianum دارای برگ­‌های هفت تا نه لبه بوده و در پاییز قرمز رنگ می­‌شود.

کرب (Acer campestre):
این درخت در نقاط مختلف جنگل‌های شمال وجود و خصوص ارتفاعات و جنگل‌های کوهستانی است و در ارسباران و آستارا و کلارشت و نور و زرین گل گرگان دیده شده است پایین‌ترین نمونه‌ی آن در دره زرین گل در ارتفاع ۱۱۰۰ متر از سطح دریا و بالاترین آن در کندوان در ۲۶۰۰ متر ارتفاع دیده شده است.
درختی است متوسط با ارتفاع ۲۰ متر و به قطر نیم متر است. عمرش در حدود یکصد سال است. شاخه‌های جوان آن کرکدار و یا صاف است. برگ‌هایش دارای ۳ تا ۵ لوب با فرورفتگی عمیق و با قاعده‌ی قلبی است و هر لوب دارای حاشیه درست و یا با لوب‌های فرعی و انتهای کند می‌باشد.

ابعاد برگ از ۱۵ تا ۶۰ در ۸ تا ۲۵ سانتی‌متر بالغ می‌گردد و دم‌برگ آن دارای شیرابه سفید کمرنگی است طول آن یک و نیم تا ۶ سانتی‌متر می‌رسد.
میوه کرب مانند سایر گونه‌های افرا دی اکن بالدار یا دیسا مار با زاویه کاملا باز و دانه فشرده کرکدار و یا صاف و تخم مرغی گرد است. جدار داخل میوه نیز اف می‌باشد درون چوب کرب قهوه‌ای رنگ است.
نام‌های محلی آن عبارتند؛ از کرب (در نور و کجور ،)کرف (در کلارستاق) ،کرچک( در کلاردشت )تلین و آخچه قییم (در ارسباران) که پلت (در رودسر )،ککم و کیکم (در توالش و آستارا )،چیت (در دیلمان) و نیز نام عربی این درخت که از کتب مختلف استخراج شده است؛ اسفندان ،شجره العرب، قیقب می‌باشد‌.

 

 

برای آشنایی با دیگر درختان بومی ایران اینجا را کلیک کنید

درخت افرا در چه خاکی رشد می کند؟

درخت افرا معمولا در هر نوع خاکی به ثمر می‌نشیند. بنابراین درخت افرا در تهران و شهرهای دیگر ایران نیز به خوبی رشد می‌کند. البته رشد درخت افرا در خاک‌های اسیدی جنگل‌های شمال کشور بهتر و سریع‌تر است. همچنین درخت افرایی که در خاک‌های اسیدی رشد می‌کند، زیباتر و پرپشت‌تر است.

یکی از نکاتی که به زیباتر شدن درختان افرا کمک می‌کند، نور خورشید می‌باشد. بنابراین توصیه می‌شود که درخت افرا در مسیر نور خورشید کاشته شود تا درخت بتواند به خوبی از نور خورشید تغذیه کند.

آبیاری درخت افرا چگونه است؟

در تابستان هفته‌ای 3 بار و در زمستان کمتر آبیاری کنید. از آبیاری برگ‌ها اجتناب کنید. باید از آفتاب تند در امان باشد و سایه برای آن بهتر است این درخت به آفتاب سوختگی، یخبندان و باد شدید حساس می‌باشد. روستاگل با مراقبت‌های منظم مراقب درخت شماست.

می‌خواهم افرا رو هرس کنم

در مورد درخت افرا هرس لازم نیست فقط کافی است در بهار شاخه‌های خشک و بیمار حذف شوند و به منظور زیبا‌سازی سر شاخه‌ها مرتب می‌شوند.

چه دمایی برای درخت افرا مناسب است؟

درخت افرا بهتر است که در دمای کمتر از ۱۰ درجه و یا دمای بیشتر از ۳۵ درجه قرار نگیرد.

انواع درخت افرا

این درختان دارای شکل، اندازه و شاخ و برگ مختلفی بوده و رنگ ­های بسیار زیبایی را در پاییز به خود می­‌گیرند.

بذر همه افراها دارای یک جفت بال می­‌باشد که تحت عنوان ساماراس یا کیس نامیده می‌­شود. در شاخه­‌ها برگ­‌ها مقابل هم قرار گرفته­‌اند، بسیاری از افراها دارای برگ­‌های دندانه­‌دار هستند و در تعداد اندکی نیز برگ­‌ها جدا شده و به برگچه تبدیل شده‌­اند.

همانطور که در بالا ذکر شد، درختان افرا دارای گونه­‌های زیادی بوده و هر گونه دارای خاصیت متمایز است. برگ­‌های هر درخت افرا متفاوت از درخت دیگر است. این تفاوت در تعداد لوب­ها و اندازه کلی آن می­‌باشد که به عنوان نشانگر خاص استفاده می‌­شود.

 

محبوب ترین درختان افرا

افرا قندی

گونه­ Acer saccharum
نام دیگر: افرا سخت، افرا سنگی
بومی: شمال شرقی آمریکای شمالی
رنگ­ها در پاییز: زرد روشن، نارنجی و قرمز – نارنجی فلورسنت.
افراهای قندی به دلیل داشتن رنگ‌­های جذاب در بین باغ­‌های جنوب شرقی کانادا و نیواینگلند مورد توجه است.
آن­‌ها رشد آهسته داشته و می‌­توانند به ارتفاع 15 تا 22 سانتی‌متر و بصورت جداگانه تا ارتفاع 9 تا 13 متر گسترش یابند.
برگ­‌های آن­ها 7.5 تا 12.5 سانتی‌متر، دارای پنج لوب با رنگ سبز روشن در سطح بالا و رنگ سبز تیره در پایین هستند.
میوه‌ی آن‌­ها به شکل نعل اسب بوده و در هنگام بلوغ در پاییز دارای دو بال هستند.
این درختان سایه‌ی کامل را ترجیح می‌­دهند و آب خاک را تخلیه می­‌کنند.
آب اضافی باعث فاسد شدن تنه درخت می‌­شود، در حالی که کمبود آب باعث خشکی برگ می­‌شود.
افرا قندی منبع اصلی شربت افرا است.

افرا قرمز

گونه Acer rubrum
نام دیگر: افرا باتلاق، افرا نرم یا افرا آبی
بومی: شمال شرقی آمریکا
رنگ­ها در پاییز: سبز زرد، قرمز
افرا قرمز اولین نشانگر پایین با گل­‌های خوشه‌­ای بوده و رنگ برگ تغییر می‌کند.
این درخت به شکل هرمی رشد کرده و پس از رسیدین به بلوغ به شکل تاج می­‌شود.
برگ‌­ها مثلثی بوده و 5 تا 12 سانتی‌متر عرض دارد و دارای 3 تا 5 لوب است.
برگ­‌های افرا قرمز کوچکتر از سایر گونه‌های افرا است.
بخش پایینی برگ­‌های بالغ سفید است. میوه آن به شکل V بوده و دارای دو بال است.
رشد آن­ها در مجاور نور کامل متوسط بوده و در سایه رشد اندکی دارد.
آن­‌ها نسبت به نوع خاک حساس نیستند. خاک‌­های لوم شنی تا ماسه برای رشد آن­‌ها مناسب است.
افرا قرمز یک چوب نرم بوده و بطور عمده برای تهیه مبلمان استفاده می‌شود.

اصل این درخت کوچک ولی زیبا از کشورهای ژاپن و کره است. برگ‌های جوان آن سرخ رنگ است ولی در پاییز تمام برگ‌های آن به رنگ سرخ تند در می‌آید از این رو جهت تزیین باغ‌ها به کار می‌رود.

افرا نقره­‌ای

گونه Acer saccharinum
نام دیگر: افرا کریک، افرا برگ نقره­‌ای
بومی: شرق ایالات متحده و کانادا
رنگ‌­ها در پاییز: زرد کم رنگ، نارنجی و قهوه­‌ای روشن
افرا نقره­‌ای تا رسیدن به بلوغ رشد سریعی دارد. درختان بالغ می­‌توانند به ارتفاع بیش از 30 متر برسند.
این درخت عمدتا به نام نقره‌­ای شناخته شده است، زیرا برگ آن‌­ها 3 تا 6 اینج بوده و دارای برگ­‌های 5 لوبی هستند.
بخش پایینی برگ نقره است. در این درخت رنگ قهوه­‌ای به عنوان رنگ پاییز است.
در اوایل بهار، درخت دارای گل­‌های کوچک با رنگ سبز مایل به زرد تا قرمز است.
میوه به شکل V بوده و دارای دو بال و دو بذر است در اغلب موارد، میوه­‌ها می­‌افتند.
درخت افرا نقره‌ای در نور کامل خورشید رشد و انواع مختلف خاک رشد می‌کند.
افرا نقره‌­ای توسط بومیان آمریکا به عنوان منبع دارو و برای تهیه دارو استفاده می­‌شود.

افرا درشت برگ

گونه Acer macrophyllum
نام دیگر: افرا برگ عریض، افرا اورگون
بومی: غرب آمریکای شمالی
رنگ­‌ها در پاییز: زرد، زرد نارنجی و بنفش تیره
افرا درشت برگ یک درخت چند ساله است.
به دلیل داشتن برگ­‌های بزرگ با اندازه بین 30 تا 60 سانتی‌متر به عنوان بزرگ برگ شناخته شده است.
در فصل بهار و تابستان رشد فعالی دارند.
در اواسط فصل بهار، درخت در اوج شکوفایی خود قرار داشته و میوه‌ها و دانه­‌ها در سراسر آن رشد می­‌کند.
در پاییز برگ­ها به رنگ زرد یا قرمز مایل به زرد هستند.
اگر چه در طیف گسترده­‌ای از شرایط آب و هوایی رشد می­‌کند اما به خاکی که مقادیر بیشتری آب را در خود نگه می­‌دارد، نیاز دارد.
در درجه اول این درخت در سایه و شیره افرا رشد کرده و شیره آن استخراج می­‌شود.

افرا کانیون

گونه Acer grandidentatum
نام دیگر: افرا دندان بزرگ، افرا گم شده، افرا سابین
بومی: غرب ایالات متحده و شمال مکزیک
رنگ­‌ها در پاییز: زرد طلایی و قرمز
افرا کانیون دارای اندازه متوسط با رشد آهسته می‌­باشد که ارتفاع آن به 9 تا 12 متر می­‌رسد.
محدوده درخت بستگی به کیفیت پایه آن دارد و می‌­تواند بصورت درختچه، درخت چند شاخه‌­ای یا درخت تک شاخه­‌ای باشد.
همچنین، می­‌تواند در مناطق سنگی نیز رشد کند.
گل­‌های گیاه در اواسط بهار ظاهر می­‌شوند. میوه‌ی آن به رنگ زرد، U شکل و دو بال است.
افرا کانیون بطور گسترده برای طراحی فضای سبز استفاده می‌­شود و تحمل بالایی را نسبت به خشکی دارد.

افرا تاکی

گونه Acer circinatum
نام دیگر: افرا تاکی اورگون
بومی:غرب آمریکای شمالی
رنگ­ها در پاییز: زرد روشن و نارنجی ، قرمز
افرا تاکی یک درخت کوچک است، بیشتر شبیه درختچه است، ارتفاع آن فقط 20 فوت است.
این افرا هرس نمی­‌شود، شاخه­‌های آن پیچ خورده و به سمت پایین حرکت می­‌کند. به نظر می­‌رسد که ظاهر آن بسیار ظریف است.
در فصل پاییز، شاخ و برگ آن به رنگ قرمز و نارنجی تغییر یافته و منظره جذابی را ایجاد می­‌کند.
در سایه کامل و جزئی به خوبی رشد می­‌کنند و خاک مرطوب را ترجیح می­‌دهد.
افرا تاکی می‌­تواند شرایط خشک و دمای منفی 10 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.
افرا تاکی به عنوان درخت زینتی نیز کاشت می‌­شود.

افرا ژاپنی

گونه Acer palmatum
نام دیگر: افرا ژاپنی نرم
بومی: ژاپن، چین، کره شمالی و جنوبی، جنوب شرقی روسیه و شرق مغولستان.
رنگ­ها در پاییز: زرد، برنزی، بنفش و قرمز
درخت افرا ژاپنی رشد کندی داشته و نیاز به سایه کم و خاک مرطوب دارد.
تا ارتفاع 6 تا 10 متر رشد می­‌کند، ساقه­‌های متعدد بوده و در نزدیکی سطح زمین قرار دارند.
سه زیر گونه از Acer palmatum شناسایی شده است.
این گونه­‌ها عبارتند از Acer palmatum palmatum، Acer palmatum amoenum و Acer palmatum matsumurae.
بیش از 1000 رقم از این گونه وجود دارد که در سراسر جهان رشد می­‌کنند.
ارقام مختلف افرا ژاپنی در شرایط مختلف رشد می­‌کنند.
برخی از ارقام می‌­توانند خورشید کامل را تحمل کنند، در حالی که برخی ارقام دیگر در سایه رشد می­‌کنند.
با این حال، افرا ژاپنی خاک را به خوبی تخلیه می­‌کند. اغلب آن­ها نسبت به گیاهان مجاور سازگار هستند.
ریشه­‌های افرا ژاپنی فشرده بوده و غیرمهاجم هستند. از این رو، برای تعیین مرزها و مسیرها مناسب هستند.

افرا کرب

گونه Acer campestre
نام دیگر: افرا مزرعه­‌ای، افرا رایج
بومی: اسکاتلند، لهستان، دانمارک، بلاروس، ترکیه، آمریکای شمالی، شمال آفریقا و استرالیا
رنگ در پاییز: زرد
افرا کرب تا ارتفاع 15.30 تا 24.30 متر رشد می­‌کند و برگ‌­های آن حدود 5 تا 10 سانتی‌متر عرض دارد.
گیاه دارای برگ­‌های پنج نقطه­‌ای با حاشیه صاف است.
برگ­‌ها در بهار باز می‌­شوند و گل­‌ها نیز در همان زمان تولید می‌­شوند.
دو زیرگونه متمایز افرا کرب شناسایی شده است.
این دو زیر گونه عبارتند از Acer campestre campestre و Acer campestre leiocarpum.
گونه‌ی اول دارای میوه‌های نازک بوده و گونه دوم دارای میوه­‌های بی­شکل است.
در شرق آسیا، افرا کرب توسط افرا میاب Acer miyabei جایگزین شده است. افرا میاب بومی ژاپن است.
افرا کرب در باغ‌­ها و پارک­‌ها رشد می­‌کند. چوب آن سخت و محکم بوده و برای ساخت مبلمان، کف اتاق و آلات موسیقی استفاده می­‌شود.

افرا شبه­ چناری

گونه Acer pseudoplatanus
نام دیگر: افرا بزرگ، افرا اسکاتلندی، افرا سلتیک، درخت پلان دروغین، درخت پلان موک
بومی: اروپای مرکزی و جنوب غربی آسیا
رنگ­ها در پاییز: سبز و زرد قهوه­‌ای
درخت بزرگی بوده و هنگام بلوغ ارتفاع آن به 20 تا 30 متر می­‌رسد.
پوست درخت جوان صاف و خاکستری رنگ است. با این حال، در زمان بلوغ پوست آن خشن و مقعد می‌­شود.
برگ­‌ها بزرگ و گسترده بوده و بافت چرمی دارند.
رنگ گل زرد – سبز بوده و در فصل بهار تولید می­‌شود. دانه‌ها در فندقه بال­دار بوده و در فصل پاییز به بلوغ می­‌رسند.
درخت افرا شبه ­چناری، ساقه‌های مکنده‌­ای را تولید می­‌کند که به ریشه تبدل می­‌شوند، سپس از درخت افتاده و در معرض خورشید قرار می­‌گیرند.
این درخت می‌­تواند باد، شوری و آلودگی­‌های شهری را تحمل کند. از این‌رو، آن را در مناطق شهری و ساحلی کشت می­‌کنند.
در بسیاری از مناطق، افرا شبه­ چناری برای تهیه چوب کشت می­‌شود. این درخت اروپا و قفقاز می‌باشد و محتملاً در جنگل‌های شمال ایران به طور خیلی نادر ممکن است یافت شود ولی از زمان‌های قدیم به جنوب و غرب کشور و مخصوصاً شیراز و ارومیه وارد شده است و جهت تزیین باغ‌ها خیابان‌های شیراز به کار می‌رود و در شیراز افراق و در بین باغبانان افرای چناری و افرای شبه چناری نامیده می‌شود نام عربی این درخت را جرمشق ذکر کردند.

افرا نروژی

 Acer platanoides
بومی: اروپای شرقی و مرکزی و جنوب غربی آسیا
رنگ­‌ها در پاییز: زرد کم رنگ و نارنجی ، قرمز
این درخت تا ارتفاع حدود 19 تا 27 متر رشد می­‌کند و دارای پوست خاکستری ، قهوه‌­ای است.
گل­‌ها در اوایل بهار رشد می­‌کنند. گل­‌ها به رنگ زرد یا زرد، سبز بوده و دارای پنج گلبرگ هستند.
15 تا 30 گل بصورت خوشه­‌ای در کنار هم قرار دارند.
در مقایسه با سایر افراها، افرا نروژی یک درخت با عمر طولانی است. حداکثر عمر آن حدود 250 سال است.
در آمریکای شمالی، افرا نروژی نوعی مهاجم است.
این درخت ماده شیمیایی خاصی را تولید می­‌کند که باعث می­‌شود بخش‌­های زیرزمینی از بین بروند.
همچنین، ریشه­‌های آن به سطح زمین نزدیک شده و تمایل زیادی به جذب تمام رطوبت موجود در خاک دارند.
این امر باعث رشد بیشتر گیاهان مجاور می­‌شود.
این درخت می‌­تواند در مناطق آلوده به خوبی رشد کند و به خاک‌­های ضعیف و فشرده متحمل است.

افرا آمور

گونه Acer ginnala
نام دیگر: افرا سیبری
بومی: شمال شرق آسیا
رنگ­‌ها در پاییز: زرد، نارنجی و قرمز مایل به زرد
این درخت تا ارتفاع حدود 3 تا 9 متر رشد کرده و دارای شاخه­ های باریک است. افرا آمور یکی از کوچکترین درختان خانواده Acer است.
گل­‌ها به رنگ زرد – سبز بوده و در فصل بهار شکوفه می‌­دهد. در همان زمان نیز برگ­‌ها باز می­‌شوند.
درخت دارای میوه بال­دار با رنگ قرمز است. میوه­‌ها در اواخر تابستان یا در اوایل پاییز بالغ می­‌شوند.
در برخی مناطق، افرا آمور به عنوان یک گونه تهاجمی در نظر گرفته می‌­شود. این درخت مقاومت بالایی را در برابر خشکی دارد.
افرا آمور عمدتا یک گیاه زینتی است. در آمریکای شمالی و اروپا برای مقاصد تزئینی کاشته می‌­شود.
در ژاپن، به عنوان مناسب برای بونسای در نظر گرفته می‌­شود.

افرا فلوریدا

Acer floridanum
بومی آمریکا بوده و با نام افرا قندی جنوب یا افرا هاموک نیز شناخته می‌­شود.
در زمان بلوغ ارتفاع آن به 15 تا 18 متر می‌­رسد.
در آن در هنگام پاییز زرد یا نارنجی است.
برگ­‌های افرا فلوریدا کوچک و متراکم بوده و به آسانی از درخت جدا می­‌شود، به گونه‌­ای که لبه­‌های آن به سمت پایین حرکت می­‌کند.
بسته به شرایط آب و هوایی و خاک، افرا فلوریدا می‌­تواند رشد خود را از متوسط تا سریع تغییر دهد.
افرا فلورید نیاز به نور کامل خورشید و خاک مرطوب دارد و رطوبت خاک را به خوبی تخلیه می­‌کند. رشد آن در خاک فشرده ضعیف است.

افرا چالک

Acer leucoderme
افرا چالک به عنوان افرا سفیدبر نیز شناخته شده است.

ارقام کوچک‌تر افرا قندی معمولا به عنوان زیر گونه افرا چالک در نظر گرفته می‌­شوند. در بخش‌­های جنوب شرقی ایالات متحده یافت می‌­شود.

این درخت با نام افرا چالک شناخته می­‌شود، زیرا در درخت بالغ پوست صاف و سفید رنگ است.

این درخت رشد کندی داشته و نیاز به نور کامل خورشید و خاک مرطوب دارد.

از این درخت بطور گسترده برای ایجاد مسیر استفاده می‌­شود، زیرا متحمل به خشکی بوده و ارتفاع آن کوچک‌تر و حدود 25 تا 30 متر است.

عرض آن نیز 7.6 متر می‌­باشد. رشد آن آسان است، برگ­‌های آن در پاییز به رنگ زرد – نارنجی تا قرمز تیره است.

افرا سیاه

Acer nigrum
افرا سیاه به عنوان افرا سخت، افرا سنگی و افرا قندی سیاه نیز شناخته شده است.

این درخت از نظر مراحل رشدی، زیستگاه و نیاز خاکی شبیه به افرا قندی است. بومی بخش‌­هایی از ایالات متحده، آمریکای جنوبی و جنوب شرقی کانادا است.
پوست افرا سیاه بالغ به رنگ خاکستری تیره تا سیاه است. دارای شاخه‌های متراکم است. برگ‌­ها اغلب دارای سه لوب بوده و حاوی حفره­‌های کوچکی هستند و در مواردی بسیار بی‌نظیر هستند.

رنگ آن در پاییز اغلب زرد است.
میانگین ارتفاع افرا سیاه بین 9 تا 12 متر است.

افرا راه راه

Acer pensylvanicum تحت عنوان افرا موس­وود یا افرا موس نیز نامیده می‌­شود و بومی شرق آمریکای شمالی است.

برگ­‌های افرا راه راه کروی بوده و طول آن 13 تا 20 سانتیمتر و حاوی سه لوب است.
این درخت به دلیل داشتن خطوط سفید عمودی روی پوست به عنوان افرا راه راه شناخته شده است. پس از بلوغ پوست آن قهوه‌ای مایل به قرمز تا قهوه‌ای می­‌شود. این خطوط باعث جدا شدن افراه راه راه از سایر افراها می‌شود.
این درخت کوچک بوده و تا ارتفاع 9 متری رشد می­‌کند. در مناطق سایه­ دار و خنک رشد بهتری داشته و به خاک لومی شنی خشک شده نیاز دارد.

افرا پوست کاغذی

Acer griseum
افرا پوست کاغذی بومی مرکز چین است.

پوست آن نرمال بوده و بعد از بلوغ به لایه­ های نازک کاغذی تبدیل می­‌شود. از این رو به این نام خوانده می‌­شود.

این افرا در نور جزئی خورشید و سایه رشد می­‌کند و خاک مرطوب را ترجیح می­‌دهد.

درخت نمی­‌تواند شرایط خشکی را تحمل کند.

برگ­‌ها بصورت سه برگچه‌ای بوده و دارای رنگ قرمز روشن تا نارنجی هستند. پوست کاغذی یکی از آخرین افراهایی است که در پاییز رنگ آن تغییر می­‌کند.

افرا کلی­زوم

Acer cappadocicum
این درخت به عنوان افرا کاپادوسیان نیز شناخته می‌­شود. این درخت افرا بومی آسیا است.


این گونه دارای سه زیر گونه است:
Acer cappadocicum cappadocicum در قفقاز ترکیه و شمال ایران رشد می­‌کند.
Acer cappadocicum indicum در هیمالیا رشد می­‌کند.
Acer cappadocicum sinicum در جنوب غربی چین رشد می­‌کند.
افرا کلی­زوم تا ارتفاع 20 تا 30 فوتی رشد کرده و شرایط آب و خاک معمولی برای رشد آن کافی است.
این افرا رشد سریعی داشته و در فصل پاییز به رنگ زرد طلایی تبدیل می‌­شود.
گل­‌های آن فاقد رنگ بوده و در اواسط بهار شکوفه می‌­زند.

 

افرا شیردار

Aser cappadocicum
درخت شیردار در سراسر جنگل‌های شمال ایران و در ارتفاعات مختلف جنگل از جلگه‌های ساحلی تا ارتفاعات فوقانی یافت می‌شود.

در آستارا توالش و دیلمان و پل زنگوله و کلاردشت و نور و گرگان تا گلی داغ انتشار یافته است حد ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۵۰ متر و حد فوقانی آن در پل زنگوله در ۲۳۰۰ متر ارتفاع است.
شیردار درختی است با ارتفاع ۲۰ متر و با تنه صاف.

شاخه‌های جوان آن کبود و کرک دار است پس از چندی به رنگ قهوه‌ای سبز درمی‌آید. برگ‌هایش قلبی شکل ۵ تا ۷ لوب تخم مرغی و مثلثی نوک کشیده و باریک و ابعاد آن ه ۴ تا ۱۰در ۶ تا ۱۶ سانتی متر بالغ می‌گردد و دمبرگ آن دارای شیرابه سفید رنگ است.
دی سامار آن دارای زاویه باز و نزدیک با افقی و دانه آن فشرده تخم مرغی و صاف به ابعاد ۱۰ تا ۲۵ ر ۴ تا ۱۲ میلی‌متر می‌باشد.
چوب شیردار سفید است از لحاظ مصارف روستایی مانند سایر گونه‌های افرا است ولی برگ آن بیش از سایر گونه‌ها مورد توجه دامداران است و به مصرف علوفه دام می‌رسد.
نام‌های محلی آن عبارت است؛ از شیردار( در رودبار نور کجور و مازندران )،ککم و کیکم( در آستارا توالش و درفک)، پلت( در گیلان و کلارستاق)، شیر پلت (در سیاه بیشه و پل زنگوله) عاج، آج، اج(در لاهیجان رود سر و شهسوار) قاقاچ (در اسکوله گیلان) بزبرگ(در گرگان) بزوالک (در میان دره) میرزا برگ (در رامیان) زیندار( در بندر گز)


افرا سفید کرکو

Acer hyrcanum
این درخت بومی جنگل‌های اروپا و آسیا می‌باشد در جنگل‌های مناطق مختلف دامنه البرز دامنه البرز شمالی می‌روید و مخصوص ارتفاعات زیاد است و در رامیان و زرین گل گرگان و پل زنگوله و شیرکوه و توالش به طور پراکنده در جامعه‌های مختلف جنگلی دیده شده است و پایین‌ترین نمونه‌های آن در دره زرین گل در ارتباط ۱۵۰۰ متر از سطح دریا و در پل زنگول در ۲۶۰۰ متر شاهده می‌شود.
سفید کرکو درختی‌ست به ارتفاع ۲۰ متر شاخه‌های جوان آن صاف یا کرکدار و برگ‌هایش کوچک و دارای ۵ لوب با نوک دندانه‌های نامشخص یا موجدار به ابعاد سه تا نه در سه و نیم تا ۱۱ سانتی‌متر است و دم‌برگ آن صاف بدون شیرابه به طول ۳ تا ۱۰ سانتی‌متر می‌باشد میوه آن بدون کرک و دانه آن گرد و صاف است. نام‌های محلی آن در رامیان کرکو و در کتول فید کرکو می‌باشد.
Acer microphyllum
این درختچه در خاورمیانه انتشار دارد و برای نخستین بار در ایران دیده شده است درختچه‌ایست که به علت شکل برگ و ابعاد آن از کیکم کاملاً متمایز می‌باشد و در بویلا پوش در خوی انتشار دارد. برگ‌های آن کوچک و طول آن یک و نیم تا دو و نیم و عرض آن ۲ تا ۴ سانتی‌متر تغییر می‌نماید دارای ۳ لوب کوتاه بیضی شکل یا تخم مرغی پهن و با انتهایی گرد یا کند و حاشیه‌ای دندانه‌دار کند یا کمانی می‌باشد قاعده پهنک کم و بیش قلبی شکل است و روی برگ سبز روشن و پشت آن خزی نمدی و متمایل به خاکستری است و طول دم‌برگ آن بین ۱ تا ۴ سانتی‌متر متغیر است.

 


افرا کرکو

Aser monspessulanum
این درخت بومی اروپای جنوبی می‌باشد و در ایران دارای واریته‌های چندیست که در دامنه‌های البرز و زاگرس انتشار دارد و کرکو درختی، کوچک، با ۳ لوب حاشیه‌ای درست انتهای‌ لوب‌ها کمی دندانه‌دار می‌باشد. قاعده‌ی برگ گرد یا نیم قلبی است و در شاخه‌های نازاد برگ‌ها دندانه‌دار است ابعاد آن یک و نیم تا ۶ در یک تا ۷ سانتی‌متر می‌باشد و گل آزین آن دارای ۵ تا ۱۵ گل است.

میوه‌ی آن برجسته است و با بال‌های خود ۲ تا ۳ سانتی‌متر طول داشته و سامارها موازی از یکدیگر باز می‌باشد داخل میوه صاف یا کرکدار و دانه آن گرد است.

 


افرا کی کف


این درخت از زیر گونه‌های کرکو در غرب ایران در کرمانشاه و کردستان انتشار دارد در کردستان در کوه شاهو و همچنین در دژ شاهپور در ۲۴۰۰ تا ۱۵۰۰ متر ارتفاع و همچنین در دژ شاهپور سنندج دیده شده و در آذربایجان غربی و در سردشت نیز دیده می‌شود.

ابعاد برگ انشعابات گل دهنده در این گیاه چهار و نیم تا ۷ سانتی‌متر می‌باشد و لوب‌های آن درست است برگ‌ها دارای ۵ لوب نوک تیز ندانه‌های نامنظم می‌باشد و رگ برگ‌های پشت برگ خزری و یا کم و بیش صاف است و ابعاد میوه آن ۲ تا ۳ ر یک تا یک و نیم سانتی‌متر خارج آن صاف در داخل کرکدار می‌باشد نام آن در نقاط مختلف کردستان کی کف و در مریوان کی وف و کیکم (در پشت کوه) و کواوت(در قاسملوی ارومیه) می‌باشد و کردان پیرانشهر آن را کووت و دارکاوت می‌نامند.

 


افرا کیکم


این زیر گونه از گونه کرکو تا چندی قبل گونه‌ای جداگانه محسوب می‌شد ولی امروزه آن را یکی از زیر گونه‌های کرکو به شمار آورده‌اند این درخت در جنگل‌های غرب همواره با درختان بلوط همراه است و در ارتفاعات کرمانشاه، بیستون ،قصر شیرین، خرقان ،کوه گری ،راستوند، ازنا، کهرود ،خرم آباد، درود ،پل گهر، اشتران کوه تا ارتفاعات بختیاری و کهکیلویه و رستم قلعه، فیروزآباد، کوه سبز پوشان، سیوند، آباده ،تل خسرو، قشقایی، پاسارگاد، تخت جمشید، کتل کمارج انتشار دارد.
پایین‌ترین ارتفاع آن در قصر شیرین در ارتفاع ۱۵۰۰ متر و حد اعلای ارتفاع آن از سطح دریا در کهکیلویه با ارتفاع ۲۷۰۰ متر دیده می‌شود.
برگ‌های آن در انشعابات گل دهنده دارای لوب‌های کوتاه و پهن و درست و در انشعابات نوزاد موج‌دار و دندانه‌دار است پشت آن کمی کرکدار می‌باشد ابعاد آن دو تا ۳ در سه و نیم تا سانتی‌متر است. ابعاد میوه کیکم یک تا دو و نیم در سانتی‌متر می‌باشد خارج آن صاف داخل آن دارای کرک‌های انبوه می‌باشد.
چوب کیکم سخت و سرخ کمرنگ مایل به شکری است و مصرف روستایی دارد کردستان برای تهیه ملاقه و قاشق به کار می‌رود گره‌های آن دارا و صنایع ظریفه برای تهیه تخته نرد قوطی سیگار و جعبه‌های زینتی به کار می‌رود این درخت در اغلب نقاط مانند لرستان ،فارس و بختیاری کیکم نامیده می‌شود.


افرای سیاه(Acer negundo l):


اصل این درخت از آمریکای شمالی است و سال‌های پیش به کشور ما وارد شده است درختی است متوسط و دو پایه سرعت رشد آن در شمال کشور نسبتا زیاد است ولی تنه ناصافی به وجود می‌آورد که از ارزش آن می‌کاهد
برگ‌هایش مرکب و دارای ۳ تا ۵ لوب متقابل است میوه‌هایش کوچک خوشه‌ای و آویزان می‌باشد میله‌های پرچم این درخت طویل سرخ رنگ می‌باشد و در اوایل فروردین ظاهر می‌گردد و درخت را قرمز می‌سازد و میوه‌های بالدار یا دی سامار آن مانند سایر گونه‌های افرا پس از زمان کوتاهی ظاهر می‌شود ولی مدت زیادی روی درخت باقی می‌ماند.


افرای ابلق

acer negundo auratum

این درخت زیبا یکی از واریته‌های افرای سیاه می‌باشد و معمولاً با پیوند بر روی گونه خود تکثیر می‌شود برگ‌های آن ابلق و ماده کلروفیل برگ‌های آن جزئی است و قسمتی از برگ بی‌رنگ می‌باشد ولی گاهی اتفاق می‌افتد که بعضی از جوانه‌های آن توسط شاخه‌ای با رگ سبز ساده نماید و برگ‌های کاملاً مشابه پایه مادری به رنگ سبز یکدست به وجود آرد و افرادی ابلق از درختان زینتی است در قالب باغ‌های تهران دیده می‌شود.

 

کرکف

Acer platanoides
این درخت نیز مخصوص تفاعات فوقانی جنگل‌های شمال ایران می‌باشد و در ارتفاعات توانش و پل زنگوله و زیارت و زرین گل وجود دارد پایین‌ترین حد آن در زرین گل در ارتفاع ۱۸۰۰ متر و حد فوقانی آن در پل زنگوله در ۲۶۰۰ متر رتفاع دیده می‌شود.

کرکف درختی است بزرگ با ارتفاع یش از ۲۵ متر و قطر یک متر و سن آن به ۱۵۰ سال می‌رسد شاخه‌های آن صاف و برگ‌های آن دارای ۵ لوب فرورفتگی‌ها و سینوس‌های گرد با قاعده قلبی و حاشیه‌ای با دندانه‌های متعدد و درشت و نوکتیز ابعاد پهنک ۸ تا ۱۴ در ۶ تا ۱۳ سانتی‌متر است و دمبرگ آن صاف و دارای شیرابه است و طول آن بین تا ۲۰ سانتی‌متر متغیر است میوه کرکف دی اکن یا دی سامار افقی و فشرده با ابعاد ۲ تا ۱۵ در ۳۰ تا ۳۵ میلی‌متر است داخل آن صاف و دانه آن نیز صاف فشرده و تخم مرغی است.
نام‌های محلی آن عبارت است از کرکف( در زیارت )ککم و کیکم( در توالش)، شیر پلت( در پل زنگوله )،شیردار (در سوادکوه) در زبان ترکی آق آقاج می‌باشد.


افرا پلت

Acer velutinum
این درخت تقریباً در جلگه‌های ساحلی دریای خزر تا ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح دریا الا می‌رود و در سراسر شمال ایران از آستارا تا مینودشت گرگان انتشار یافته است غالباً در جنگل پراکنده است ولی گاهی اجتماعاتی انبوه‌تری تشکیل می‌دهد و نمونه‌های جلگه‌ای آن در سواحل آستارا و حد فوقانی آن در ارتفاعات نور دیده می‌شود ین درخت را نیز از جنگل‌های قفقاز نام برد.
درختی است با ارتفاع بیش از متر با تنه‌ای به قطر یک متر شاخه‌های آن ابتدا ارغوانی و صاف برگ‌هایش بزرگ به ابعاد ۲۵ سانتی‌متر وبالوب های مثلثی محدب حاشیه دندانه‌دار کمانی غیرمنظم با نوک تیز و با قاعده قلبی شکل و روی آن سبز تیره و پشت آن کبود است و در برگ‌های اصلی آن کرک‌های مخملی دیده می‌شود طول دم‌برگ زیاد و گاهی به نیم متر می‌رسد.
گل آذین آن دارای تعداد زیادی گل و میوه می‌باشد دی سامارهای آن با یکدیگر زاویه حاده تشکیل می‌دهند ابعاد آن چهار و نیم تا یک و نیم سانتی‌متر است و دندانه آن گرد و کرکدار است.
نام‌های محلی آن عبارت است؛ از گند لاش(در آستارا) پلاش (در کوه درفک) بستام و بسکام و بسکم(در توالش) بلس و سیاه پلت(در لاهیجان)، پلت (در رودسر و شهسوار)

افرا فولمون

Acer japonicum

افرا فولمون که به عنوان افرا داونی ژاپنی نیز شناخته می‌­شود، بومی ژاپن و کره جنوبی است.
افرا فولمون رشد متوسط و آهسته­‌ای داشته و ارتفاع آن به حدود 30 فوت می­‌رسد.
این درخت چند شاخه­‌ای بوده و در پاییز به رنگ قرمز مایل به زرد تبدیل می­‌شود.
در ماه آوریل گل­‌های آن سفید و نارنجی بوده و در ساقه­‌های بلند قرار دارد.
ارقام متعددی از آن وجود داشته و به عنوان گیاه زینتی در اروپا و آمریکای شمالی کشت می‌­شود.
در واقع، درخت افرا نشان دهنده فصل پاییز است.


از اکثر گونه­‌ها افرا می­‌توان برای کشت به عنوان گیاه زینتی استفاده کرد، روستاگل نیز در رویشگاه بوستان ایران کوچک نیز این درخت را پرورش می‌دهد.

 

برای دیدن رویشگاه بوستان ایران کوچک نیز اینجا را کایک کنید


آیا درختان افرا ریشه مهاجمی دارند؟

درختان افرا نقره‌ای ریشه‌هایی فوق‌العاده کم عمق و رشد سریع دارند. ممکن است برای رنگ پر جنب و جوش آنها در پاییز جایزه بگیرند، اما سیستم ریشه آنها یکی از تهاجمی‌ترین سیستم‌ها است.

 

باید و نباید‌های درخت افرا

آیا درختان افرا به آب زیادی احتیاج دارند؟

درختان افرا برای سالم ماندن به حدود 11 گالن آب در هفته نیاز دارند. مراقب پژمردگی یا سوزش برگ، برگ‌های قهوه‌ای و یا پیچ خوردگی باشید زیرا این نشانه تنش خشکی است.

چه مدت طول می کشد تا درخت افرا رشد کند؟

در حالی که رسیدن به بلوغ زمان‌بر است، اما برای همیشه چوب بی‌برگ نخواهد ماند! برخی از درختان رشد کند 30-20 سال برای رسیدن به اندازه کامل و برخی دیگر سریع 10-15 سال هستند. خبر خوب این است که افرا قرمز با سرعت متوسط رشد می‌کنند. در دنیای درخت، این تقریباً 12 تا 18 اینچ قد است.

درخت افرا چقدر قد می‌کشد؟

بیشتر افراها درختانی هستند که به ارتفاع 10-45 متر رشد می‌کنند. بقیه درختچه‌هایی با ارتفاع کمتر از 10 متر با تعدادی تنه کوچک از سطح زمین هستند. بیشتر گونه‌ها برگریز هستند و بسیاری از آنها به دلیل رنگ برگ پاییزی مشهور هستند، اما تعداد کمی از آنها در جنوب آسیا و منطقه مدیترانه همیشه سبز هستند.

چطور درخت افرا سالم داشته باشم؟

بلند کردن برگ‌های مرده راهی آسان برای سالم نگه داشتن درختان افرا است. هرس درختان افرا نیز به جلوگیری از بیماری‌های درخت افرا کمک می‌کند. درختان افرا خود را در ماه‌های سردتر و در فصل خفته خود هرس کنید. هرس همچنین باعث رشد می‌شود، به درختان شما عمر طولانی‌تری می‌بخشد و ساختار آن‌ها را بهبود می‌بخشد.

بهترین کود برای درخت افرا کدام است؟

با نیتروژن کود دهید. نیتروژن مهم‌ترین کود برای افرا است. برچسب‌های محصولات نسبت مواد مغذی موجود در یک کود خاص را ذکر می‌کنند. نمونه‌هایی از نسبت‌های مناسب کودهای آهسته رهش برای درختان افرا 10-4-6 و 16-4-8 هستند.

درختان افرا قرمز چه مدت زندگی می‌کنند؟

80 تا 100 سال. با توجه به استاندارد‌های درختان، افرا قرمز عمر زیادی ندارند. متوسط عمر فقط 80 تا 100 سال است.

 

افرا چطور تکثیر می‌شه؟

درخت افرا به به سه روش زیر تکثیر می‌شود.

بذرکاری

بذر اکثر افراها در پاییز می‌رسند قبل از کاشت اگر بذر به مدت یک هفته در آب غوطه‌ور باشد و هر روز آب آن عوض شود در جوانه زنی مؤثر خواهد بود به‌طور کلی بذر افراها را نباید گذاشت که خشک شوند و موقع کاشت در عمق یک سانتی‌متری با پوشش نازک از ماسه و در محلی سایه‌دار کاشته می‌شود.

قلمه

قلمه علفی افراها که در خارج از فصل خود تهیه می‌شوند در تحت شرایط گلخانه‌ای و با استفاده از ایجاد زخم و پودر دو درصد اسید ایندول بوتریک (IBA) و ۵ در صد بنومیل ریشه‌دار می‌شوند. قلمه نیمه خشبی افرای سیاه در تحت شرایط گلخانه و زخم زنی و پودر تالک به میزان ۸۰۰۰ppm ریشه‌دار می‌شود. قلمه افرای چینی هم در باز و هم در شرایط گلخانه می‌تواند ریشه‌دار شود به شرطی که مدتی را در زیر ماسه (حداقل یک ماه) مانده باشد و سپس اقدام به کشت شود.

پیوندزنی

اگر پیوند در فضای باز و در خزانه روی نهال‌های بذری زده شود، با موفقیت از پیوند T (تی) یا شکمی از نیمه تابستان تا آخر آن استفاده کرد و در بهار سال بعد به محض رویش پیوندک نهال را از بالای آن سربرداری نمود.

در صورتی که امکانات گلخانه‌ای در دسترس باشد گیاهان پایه بذری یکساله در خزانه که در پائیز سال اول به داخل گلدانهای کوچک منتقل شده‌اند و در طی سال دوم در درون گلدان بوده‌اند، در آخر زمستان (اواخر بهمن یا اوایل اسفند) برای آماده شدن پیوند زنی به گلخانه آورده می‌شوند به محض اینکه ریشه‌ها علامت رشد را نشان دادند پایه برای پیوند زدن آماده‌است.

برای این منظور قبلاً پیوندک را به صورت شاخه در طول فصل رویشی جمع‌آوری و در یخچال نگهداری می‌نمایند.


به این نکته توجه کنید، هیچ وجه نباید برگ‌های درخت افرا را در مقابل جریان آب قرار دهید. در برخی از پارک‌ها و یا باغچه‌ها به علت وجود انواع آب‌پاش‌ها و پاشیده شدن آب روی برگ‌های درخت موجب سوختگی و از بین رفتن برگ‌های درخت خواهد شد.

متوجه شدیم گوشواره‌های افرا همان میوه‌های بلوط بالدار هستنند، اگر شما نیز مطالب دیگری در مورد درخت افرا دارید لطفا با ما به اشتراک بگذارید.

دیدگاه ها
درج دیدگاه