سلام به دوستانی که علاقه‌ی زیادی به میوه‌های ترش و خوشمزه دارند ما قصد داریم در مورد درخت آلبالو که طرفداران زیادی دارد اطلاعاتی همچون نحوه کاشت به شما عزیزان بدهیم تا شما هم بتوانید به راحتی این درخت را در باغچه‌ی خانه خود بکارید که در لاتین به آن Sour cherry, tart cherr, dwarf cherry گفته می‌شود.

این شما و این دنیای خوشمزه درخت آلبالو

درخت آلبالو با نام علمی Prunus cerasus درختی کوچک با شاخ و برگ پراکنده متعلق به خانواده‌ی گلسرخیان و سرده‌ی پرونوس است. این درخت نوع ترش میوه‌ی درخت گیلاس است و از همین رو در بعضی کشورها با نام گیلاس ترش شناخته می‌شود.

گل‌های درخت آلبالو سفید و زیباست و در خوشه‌ای حاوی دو تا شش گل، پدیدار می‌شوند. میوه درخت آلبالو به رنگ قرمز روشن تا قرمز تیره و شبیه به گیلاس است اما از نظر اندازه معمولاً کوچکتر است. میوه‌ی آلبالو به صورت جفتی در شاخه‌های نازکتر درخت می‌روید.

آلبالو بومی مناطقی بین دریای خزر و دریاه سیاه می‌باشد که احتمالا بذر آن توسط پرندگان به سایر نقاط مانند اروپا آورده شده است و در کشورهایی همچون فرانسه، یوگسلاوی، آلمان کشت می‌شود. امروزه در بیشتر مناطق ایران هم درخت آلبالو کاشته می‌شود.

نهال درخت آلبالو از 3 سال تا 5 سال به بعد شروع به تولید میوه می‌کند.

ارتفاع این درخت معمولا به 3 تا 4 متر می‌رسد اما بعضی از انواع کوتوله آن بیشتر از 2 متر رشد نمی‌کنند. درخت آلبالو در مقایسه با درخت گیلاس مقاومت بیشتری دارد و می‌تواند خاک مرطوب و سرمازدگی را تحمل کند. این گیاه خود بارور است و نیازی به گرده افشانی ندارد.

درخت آلبالو هم‌خونه‌ی درخت گیلاس!

درخت آلبالو از درختان میوه و خوش‌طعم فصل تابستان به شماره می‌رود که میوه‌ای گرد و کروی مانند همچون درخت گیلاس به رنگ سرخ آلبالویی دارد که دارای طعم ترش و تا حدودی ملس است که از آن علاوه بر مصرف خوراکی و تازه برای تهیه مربا، شربت، ژله و... نیز استفاده می‌کنند.

میوه‌‌ی این گیاه بسیار گوشتی و در عین حال آبدار است که درست در مرکز آن هسته به نسبت بزرگ سفت و سختی به صورت کروی قرار دارد که مصرف خوراکی ندارد. میوه‌ی آلبالو به صورت خوشه‌ای و همچون گوشواره بر روی شاخ و برگ گیاه ظاهر می‌شود که دارای برگ‌های سبز رنگی با شیارهای ظریف است.

خواص بسیاری دارد برای مثال در پیشگیری از بیماری روماتیسم، کاهش چربی، بیماری‌های قلبی و عروقی، کم خونی، بی‌خوابی، درمان استرس و… موثر است. توجه داشته باشید که آن دسته از میوه‌ی آلبالو که به رنگ سرخ است و بر روی آن لکه‌های قهوه‌ای دیده می‌شود به معنی این است که در حال فاسد شدن است.

آلبالو در اصل بومی مناطقی از جنوب غربی آسیا و اروپا است که امروزه در بیشتر مناطق به خصوص ایران آن را کاشت می‌کنند به گونه‌ای که کشور ایران در رده ششم تولید و کاشت آلبالو در جهان قرار دارد که دارای واریته‌های مختلفی است.

عمر اقتصادی این گیاه 25 تا 35 سال تخمین زده شده است که البته ممکن است بیشتر و کمتر نیز بسته به شرایط اقلیمی و… شود که دارای ریشه‌ای سطحی است به همین دلیل نمی‌تواند آب را از اعماق زمین دریافت کند بنابراین به آبیاری متوسط و منظمی نیاز دارد.

مهم‌ترین کشورهای تولید کننده‌ی آلبالو در جهان به ترتیب کشورهای آلمان، ایتالیا و آمریکا هستند. توجه داشته باشید که درخت آلبالو بیشترین شباهت را به درخت گیلاس دارد با این تفاوت که حجم کمتری از فضای مورد کاشت را اشغال می‌کند و میوه‌ی آن نیز کوچکتر از گیلاس است به‌طوریکه وزن هر میوه‌ی آن بین 4 تا 5 گرم است.

شاخه‌های نرمی دارد که گل‌های کوچک چند گلبرگی ای زیبایی دارد که در فصل بهار شکوفه می‌دهد و منظره زیبایی را نمایان می‌کند که برای رشد و میوه‌دهی نیاز به تلقیح ندارد چرا که خود گرده‌افشان است حتی درخت آلبالو می‌تواند درخت گیلاس را نیز تلقیح و گرده‌افشانی آن را نیز انجام دهد.

گیاهی خزان‌پذیر است و با شروع فصل پاییز برگ‌های لوزی مانند این گیاه تغییر رنگ می‌دهد و در نهایت می‌ریزد، توجه داشته باشید که گل‌های این گیاه نسبت به سایر درختان هسته‌دار دیرتر باز می‌شوند.

ارتفاع درخت خزان‌پذیر آلبالو بین 3 تا 10 متر متغیر است و بین 25 تا 35 سال بار می‌دهد. نسبت به گیلاس مقاومت بیشتری به خاک‌های مرطوب دارد. ریشه‌هایش نسبتا سطحی است و حداکثر عمق آن می‌تواند تا حدود 5.1 متر باشد، به همین علت نمی‌تواند آب را از عمق خاک جذب کند.

می‌خواهی از درخت آلبالو نگهداری کنی؟

این درخت در مناطقی با زمستان‌های خنک بهترین رویش را خواهد داشت، زیرا هوای خنک شب‌های زمستانی برای میوه دادن درخت لازم است اما باید مراقب وزش بادهای قدرتمند بود چرا که تنه ظریف درخت ممکن است به راحتی شکسته شود.

علاوه بر آب و هوای خنک، آلبالو در آب و هوای خشک، نیمه خشک و گرم نیز می‌تواند رشد کند. درخت آلبالو را می‌توان در باغ و باغچه و حتی گلدان نیز نگهداری کرد. در مناطقی که تابستان مرطوب و بارانی دارد، باید از درخت آلبالو در برابر باران‌های تابستانی محافظت کرد و اجازه نداد بارش باران شاخ و برگ درخت را بشکند.

در سال‌های اولیه زندگی، بهتر است قیم‌هایی به تنه نازک درخت وصل شود تا از آن محافظت کند. این درخت را می‌توان اوایل، اواسط و یا اواخر تابستان هرس کرد. این درخت برای باروری به زمستان‌هایی با دمای کمتر از منفی 7 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد. دمای مناسب برای رشد گیاه نیز حدود 7 تا 20 درجه سانتی‌گراد است.

روستاگل این درخت را در رویشگاه سبلان نگهداری می‌کند.

می‌خواهی انواع درخت آلبالو رو بشناسی؟

درخت آلبالو دارای واریته‌های زیادی است که برخی از مهم‌ترین واریته‌های این درخت به قرار زیر هستند.

آلبالو مجاری سیگانی

میوه‌ای گرد و درشت به رنگ قرمز تیره دارد که دارای طعم ملسی است و از ارقام اصلاح شده پیوندی به شمار می‌رود که از سال 5 شروع به باردهی می‌کند و از باردهی بالایی نیز برخوردار است.

آلبالو محلی

به رنگ قرمز تیره است که مزه به نسبت ترش و دلچسبی دارد که در سایز کوچک و ریز رشد می‌کند که عمر اقتصادی بالای 30 سال دارد و در بیشتر مناطق رشد می‌کند.

آلبالو گیسی

مزه‌ی ترشی دارد که به صورت خوشه‌ای و تجمع شده بر روی شاخه‌ی گیاه ظاهر می‌شود که میوه‌ی آن در سایز کوچک رشد می‌کند، از باردهی بالایی نیز برخوردار است که از میوه‌ی آن استفاده‌های مختلفی علاوه بر تازه خوری می‌کنند.

آلبالو مجاری پیش رس

میوه‌ای گرد و کروی به رنگ قرمز تیره دارد که از آن برای تهیه کمپوت، مربا و … استفاده می‌کنند که از واریته‌های زودرس یا پیش رس به شمار می‌رود که در بیشتر مناطق رشد می‌کند.

آلبالو مجارستانی دیررس

همانطور که از نامش پیداست نوعی آلبالو دیررس به شمار می‌رود که بومی مناطقی از مجارستان است؛ میوه درشتی با دم کوتاه دارد که گل‌دهی دیرتری را نسبت به سایر واریته‌ها تجربه می‌کند که ارتفاع آن به 8 متر نیز می‌رسد. طعم شیرینی دارد، میوه‌ی این گیاه به رنگ قرمز و سرخ است.

آلبالو مورلو

در سایز درشت رشد می‌کند که ظاهری گرد و تا حدودی کروی مانند دارد که در اواخر فصل بهار میوه‌ی آن می‌رسد که از آن برای تهیه مربا، تازه خوری و کمپوت استفاده می‌کنند.

آلبالو بوترمو

از این نوع آلبالو بیشتر برای تهیه کمپوت استفاده می‌کنند که رنگ تیره تری نسبت به سایر واریته‌ها دارد که در سایز درشت و به صورت گرد و کروی ظاهر می‌شود که میوه آن در انتهای فصل بهار می‌رسد و از باردهی بالایی نیز برخوردار است که خواص بسیاری دارد.

آلبالو مونت مورنسی

از این نوع آلبالو برای تهیه مربا، تازه خوری و کمپوت استفاده می‌کنند که دم کوتاهی دارد و دارای ظاهری گرد و کروی مانند است که در سایز درشت رشد می‌کند، از باردهی خوبی برخوردار است که عمر اقتصادی آن به بیش از 30 سال می‌رسد، میوه‌ی آن در اواخر فصل بهار می‌رسد.

وقت آبیاری برگ و میوه درخت خیس نشه

اگر نهال آلبالو به تازگی در باغچه کاشته شده باشد، باید هفته‌ای 2 مرتبه آبیاری شود، اما درختان بزرگسال به هفته‌ای بیش از یک بار آبیاری احتیاجی ندارند. این گیاه در فصل تابستان، وقتی هوا خیلی گرم و خشک است، نیاز به آبیاری منظم دارد. باید مراقب بود در زمان آبیاری شاخ و برگ و میوه درخت خیس نشود. در کل بهتر است این درخت پس از خشک شدن خاک آبیاری شود.

این نکته‌ها رو حتما بدون

این درخت برای رشد و شکوفایی به نور فراوان و مستقیم خورشید نیاز دارد. البته بهتر است نهال‌های جوان در مناطق گرم و خشک از آفتاب سوزان ظهر محافظت شوند.

ارتفاع درخت آلبالو بسته به شرایط اقلیمی از 3 متر شروع و تا 10 متر و بیشتر نیز ادامه پیدا می‌کند.

فاصله کاشت درخت آلبالو از یکدیگر با توجه به واریته‌های مختلف بین 4 تا 6 متر و فاصله بین ردیف‌ها 3 تا 5 متر است.

خاک مناسب برای رشد و پرورش این درخت خاک عمیق، مرطوب، خوب زهکشی شده و غنی شده با کمپوست و کود دامی پوسیده است. برای این منظور می‌توان از مخلوط خاک لومی، شن، کمپوست و کود دامی پوسیده استفاده کرد.

زمان مناسب برای کوددهی درخت، فصل بهار و پاییز است. بهتر است در فصل بهار علف‌های هرز اطراف درخت توسط محلول‌های طبیعی یا مالچ پاشی از بین بروند.

می‌خواهم درخت آلبالو بکارم

درخت آلبالو از دو طریق بذر، پاجوش و پیوند تکثیر می‌شود.

در کشت بذری هسته آلبالو را از میوه آن جدا کنید و این کار را با دست خود انجام دهید چرا که بزاق دهان مانع از رشد هسته می‌شود.

پس از جدا‌سازی هسته آن را خوب بشویید و با مقدار خاک غنی و سبک در درون دستمال کاغذی بگذارید و به مدت دو تا سه ماه در دمای مناسب در یخچال نگهداری کنید تا دوره‌ی سرمادهی خود را طی کند و طی این مدت به بذر خود سر بزنید و به محض مشاهده نشانه‌هایی از جوانه‌زنی آن را از یخچال خارج کنید و یک گلدان در ابعاد و عمق مناسب تهیه و با خاک مناسب آن را پر کنید.

و بذر گیاه را در عمق مناسبی از خاک مورد کشت بکارید و روی آن را با خاک نرم و غنی بپوشانید و در نهایت گیاه را آبیاری و تا زمان جوانه زنی آن را مرطوب نگه دارید که پس از گذشت مدتی بذر گیاه جوانه می‌زند، زمانی که گیاه جوانه زد و کمی رشد کرد آن را به گلدان بزرگ‌تر و در نهایت نهال به دست آمده را به زمین اصلی برای کاشت منتقل کنید.

توجه داشته باشید که شما می‌توانید در فصل پاییز بذر گیاه را به صورت مستقیم در زمین اصلی بکارید تا دوره سرما دهی خود را به طور طبیعی طی کند که با گرم شدن هوا در فصل بهار جوانه می‌زند و شروع به رشد می‌کند.

در کنار درخت آلبالو پاجوش‌های زیادی رشد می‌کند که شما می‌توانید آنها را از زمین جا به جا کنید برای این منظور با استفاده از بیل اطراف پاجوش را خالی و خاک آن را نرم و پاجوش را از زمین خارج کنید، گودالی در محل مورد کشت ایجاد کنید و پاجوش را درست در مرکز گیاه بکارید و سپس با خاک اطراف گیاه را پر کنید و در نهایت گیاه را آبیاری کنید.

پیوند زدن روش دیگر ازدیاد درخت آلبالو به شمار می رود که می‌توانید از آن برای تکثیر درخت آلبالو استفاده کنید که به طرق مختلفی انجام می‌شود که زمان پیوند زدن آن در فصل زمستان و پاییز است.

همانطور که می‌دانید روستاگل با کاشت درختان بیشمار در رویشگاه‌ها و مراقبت از آنها حافظ منابع زیست محیطی است. برای اطلاع از درختان کاشته شده قسمت داشت را مطالعه کنید.

باغ‌داران این موارد را بدانید

به هنگام ایجاد باغ آلبالو توجه داشته باشید که کاشت درخت در بستر نامناسب و استفاده از خاک‌های نادرست در کنار عدم آگاهی از کودهای شیمیایی و همچنین دامی پوسیده، آبیاری نامناسب، استفاده نادرست از حشره‌کش‌ها و دیگر سموم شیمیایی سبب می‌شود تا شما نتوانید به درستی آفات درخت آلبالو را کنترل کنید و در نتیجه درخت از بین می‌رود.

مگس گیلاس و آلبالو

همانطور که از نامش پیداست نام نوعی حشره است و از بارزترین آفات درخت گیلاس و درخت آلبالو به شمار می‌رود که تا حدود 70 درصد به میوه محصول خسارت وارد می‌کند. این حشره با تخم‌گذاری که بر روی میوه گیاه انجام می‌دهد باعث کرمی شدن میوه می‌شود که برای مبارزه می‌توانید از سموم شیمیایی به همراه روش‌های فیزیکی مبارزه استفاده کنید.

شانکر باکتریایی

توجه داشته باشید که برای ایجاد این بیماری آب و هوای مرطوب و همچنین سرد نقش دارد که برای مبارزه با آن می‌توانید از عملیات زراعی مناسب استفاده کنید.

درخت رو اشتباه هرس نکن

توجه داشته باشید که هرس باعث رشد بهتر گیاه می‌شود بنابراین باید هر ساله درخت را هرس و شاخه‌های اضافه آن را از یکدیگر جدا کنید و توجه داشته باشید که درخت آلبالویی که باروری کافی دارد را معمولاً هرس نمی‌کنند، بنابراین به هنگام هرس فقط شاخه‌های ضعیف و بیمار را از درخت جدا کنید تا درخت بتواند نفس بکشد.

هرس برای درختان آلبالو که باروری کافی دارند انجام نمی‌شود، شاخه‌های بیمار و شکسته باید از درخت جدا شوند و مابقی شاخه‌ها حفظ شوند.

بزن بریم برداشت محصول

به هنگام برداشت میوه آلبالو ابتدا یک سبد آماده کنید و سپس با دست خود میوه را از ساقه گیاه که معمولاً به صورت گوشواره و دوتایی ظاهر می‌شود جدا کنید و پس از جداسازی آن را در داخل سبد بریزید و به همین منوال به کار برداشت میوه آلبالو ادامه دهید.

با آلبالو چی درست کنم؟

از میوه درخت آلبالو علاوه بر تازه خوری استفاده‌های دیگری به قرار زیر می‌کنند، برای تهیه‌ی مربا آلبالو از آن استفاده می‌کنند.
بسیاری از افراد آلبالو را در یخچال فریز می‌کنند و در فصل زمستان آن را با نمک میل می‌کنند.
برای تهیه شربت آلبالو از آن استفاده می‌کنند.
در تهیه آبمیوه تازه کاربرد دارد.
برای تهیه ژله از آن استفاده می‌کنند.
برای تهیه کمپوت و آلبالو پلو می‌توان استفاده کرد.

با درخت آلبالو و انواع آن آشنا شدیم می‌توانیم آن را در طرح روستای سبز برای کارآفرینی و کمک به اقتصاد و معیشت اهالی روستا ها در رویشگاه فردوسی سفارش دهیم.