شما هم مثل من به زیتون علاقه دارید؟

روغن زیتون رو در وعده‌های غذایی‌تون می‌گنجانید؟

می دونستید بیش از پانزده نوع زیتون وجود دارد که در این مقاله به انواع آن می‌پردازیم. این مطلب پر فایده و پرخاصیت رو از دست ندهید.

به دنیای درخت زیتون خوش آمدید

زیتون Olive با نام علمی Olea europaea است. تقریباً ۲۰ گونه درختان کوچک از خانواده زیتونیان وجود دارد و در جهان کهن از حوزه دریای مدیترانه، شمال آفریقا، جنوب شرقی آسیا، شمال تا جنوب چین، اسکاتلند و شرق استرالیا پراکندگی گسترده‌ای داشته‌اند.

درخت زیتون از خانواده گیاهان Oleaceae محسوب می‌شود. جالب است بدانید که این گیاهان تنها درختان بومی حوضه‌ی مدیترانه هستند و بیش از هزاران سال است که توسط انسان‌ها کشت می‌شوند.

درخت زیتون همیشه سبز است و مانند درخت سنجد جز درختان میوه است عمر زیادی دارد و می‌توان آن را دارای عمر جاویدان هم دانست زیرا با از بین رفتن ریشه‌ی آن، دوباره توسط پاجوش ها احیا می‌شود، میوه‌ی این گیاه یک شفت است.

از نظر ظاهر درختان زیتون تفاوت زیادی با یکدیگر دارند و از درختچه تا درختی بلند بین آنها مشاهده می‌شود. 

اهمیت این درختان به تولید میوه و روغنی است که از آن می‌گیرند. زیتون و روغن زیتون با داشتن ارزش غذایی فوق‌العاده خود، می‌توانند در کنار بسیاری از غذاها مصرف شوند و باید گفت که در بسیاری از کشورها از آمریکای جنوبی گرفته تا چین و استرالیا، تولیدات این درخت طرفدار بسیاری دارد.

از طرف دیگر این درختان، چوب بسیار باکیفیتی هم دارند؛ به عنوان مثال تعدادی درخت زیتون در کشور پرتغال است که نزدیک به 3500 سال قدمت دارند. تصویر نمادین زیتون را هم نباید فراموش کرد.

شاخه‌های زیتون با نوع رویش خود سال‌هاست که اهمیت معنوی پیدا کرده و نمایانگر شکوه و صلح هستند.

چطوری درخت زیتون رو بشناسم؟

درختان زیتون حتی زمانی که هرس نشده‌اند رشد آزادانه‌ای دارند و دارای رشد بسیار آهسته‌ای هستند. اما هنگامی که امکان رشد طبیعی را در طول چند سال پیدا می‌کنند، گاهی قطر تنه آن‌ها به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد. دوکاندول محیطی بیش از ۱۰ متر ۳۳ پا را به ثبت رسانده که احتمال می‌رود عمر آن به چند قرن برسد.

قدمت بعضی از درختان زیتون ایتالیا را به اولین سال‌های امپراتوری یا حتی روزهای جمهوری روم نسبت می‌دهند، اما همیشه سن چنین درختان باستانی در زمان رشد مورد تردید قرار می‌گیرد و شناسایی آن‌ها با توصیفات قدیمی دشوارتر است. درختان تحت پرورش به ندرت به ارتفاع بیش از ۱۵ متر می‌رسند،۵۰ فوت و معمولاً در فرانسه و ایتالیا به وسیله هرس کردن‌های زیاد به ابعادی بسیار محدودتر منحصر می‌شوند.

چوب آن که به رنگ زرد یا قهوه‌ای مایل به سبز روشن است اغلب با ته‌رنگ تیره‌تری رگه‌دار شده‌است و بسیار سخت و متراکم است. 
درختان زیتون کاملا مقاوم هستند و این ویژگی را به لطف ریشه‌های محکم خود به دست آورده‌اند. ریشه در این درختان کم عمق اما کاملا پهن و گسترده با یک پایه بنیادی قوی است.

بیشتر اوقات این ریشه‌ها در خاک دوانده می‌شوند؛ اما ممکن است گاهی هم آنها را در سطح زمین ببینید. آنها به ثبات درخت کمک می‌کنند و بیشترین میزان جذب آب را دارند.

ریشه عمودی، یکی از ویژگی‌های درختان خاصی است که آنها را به هویج شبیه می‌کند؛ این ریشه‌ها بسیار بزرگ هستند و تعداد آنها کم است و به صورت عمودی در دل خاک رشد می‌کنند. درنتیجه می‌توانند یک پایه ثابت و مقاوم برای درخت ایجاد کنند؛ به طوری که حتی در شرایط خشکسالی امکان جذب رطوبت توسط این ریشه‌ها وجود دارد.

شکل تنه درخت زیتون خیلی نامنظم است یعنی تنه درخت صاف و عمودی رشد نمی‌کند و اغلب برجستگی‌ها و غده‌هایی روی تنه و شاخه‌های آن مشاهده می‌شود. تنه‌ی درختان زیتون معمولا به شکل گسترده با کمی پیچ و تاب رشد می‌کند.

این تنه‌ها می‌توانند یک تا چند ساقه داشته باشند که در سطح زمین به یک تنه می‌رسند. درختانی که به صورت طبیعی رشد می‌کنند اغلب ساقه‌های گسترده‌تر و با پیچ و خم بیشتری دارند. اما با مراقبت از الگوی رشد می‌توان شکل آنها را گرد و جذاب کرد.

برگ درخت زیتون باریک و سبز تیره و ضخیم بوده و روی برگ درخت زیتون صاف است اما قسمت زیرین کرک‌هایی وجود دارد که نقش کرک‌ها در برگ‌ها جلوگیری از تبخیر آب در موقع گرما و خشکی هوا می‌باشد. گل زیتون دارای چهار گلبرگ و دو پرچم است و گل آذین آن خوشه‌ای است. تعداد گل در هر خوشه و همچنین در تمام درخت خیلی زیاد است.

آب و هوای مناسب رشد درخت زیتون

درخت زیتون سازگاری خوبی با اقلیم‌های مدیترانه‌ای و شبه مدیترانه‌ای دارد. بهترین رشد درخت زیتون در مناطقی است که زمستان‌های معتدل و تابستان‌های گرم و خشک و طولانی دارند. گیاهان جوان‌تر زیتون تحمل کمتری نسبت به سرما و یخبندان دارند این درختان دمای منهای 9 درجه را می‌توانند تحمل کنند که این میزان برای درختان بالغ منهای 12 درجه است.

چه خاکی مناسب زیتون است؟

خاک مناسب زیتون، خاک‌های قلیایی هستند. خاک‌های لومی شنی هم می‌توانند شرایط خوبی را برای رشد مطلوب زیتون فراهم کنند. عمیق بودن خاک هم تاثیر مثبتی بر رشد زیتون دارد. زیتون به شوری خاک مقاومت متعادلی دارد 3 گرم در هر لیتر را تحمل می‌کند.

زیتون و درمان بیماری

پوست را جوان نگه می‌دارد.
مو را تقویت می‌کند.
باعث تقویت معده و دستگاه گوارش می‌شود.
یبوست و اسهال را درمان می‌کند.
لاغری و کاهش وزن را به دنبال دارد.
از پوکی استخوان و سرطان جلوگیری می‌کند.
در درمان کم خونی موثر است.
باعث بهبود سلامت چشم می‌شود.
سرشار از آنتی اکسیدان است.
قلب را تقویت می‌کند.
حافظه را تقویت می‌کند.

چه وقت درخت زیتون رو هرس کنم؟

در چهار سال نخست شاخه‌های جانبی که اندازه‌ای کمتر از 90 سانتی متر دارند باید هرس شوند. خاک مرطوب نگهداری می‌شود اما آبیاری بیش از حد می‌تواند به درخت آسیب برساند. درختان بالغ تحمل خشکی را دارند اما درختان جوانتر به آب و نور کافی نیاز دارند.

همانطور که میدانید روستاگل با کاشت درختان بیشمار و مرافبت از آنها در حفظ منابع زیست محیظی و طبیعت کوشا است.

شکوفه زیتون

دو نوع گل مختلف در این درختان وجود دارد. گل‌های نر، گرده تولید می‌کنند و گل‌هایی که به آنها perfect می‌گویند هر دو ویژگی نر و ماده را دارند. گل‌های نر به رنگ زرد، سفید هستند. در حالی گل‌های ماده رنگ سبز و زرد دارند. این گل‌ها 4 گلبرگ ساده و پرچم‌های زرد روشن دارند.

گل‌ها به صورت خوشه‌ای می‌رویند و یک درخت می‌تواند هر دو نوع گل را داشته باشد. گل‌هایی که دارای خصوصیات جنسی نر و ماده هستند، توسط حشراتی مانند زنبور عسل یا از طریق باد گرده افشانی می‌شوند.

زیتون میوه‌ای پر طرفدار

زمانی که گل بارور می‌شود، میوه‌ای به شکل آلو تولید می‌شود. این میوه کوچک بوده و هسته‌ای در مرکز آن قرار دارد که آن را زیتون نامیده‌اند. زمانی که میوه‌ها در طبیعت رشد کنند، نسبت به زمانی که به شکل تجاری تولید می‌شوند، معمولا گوشت کمتری داشته و کوچک‌تر هستند.

میوه‌ی زیتون به شکل بیضی است و پوستی نازک با بافت گوشتی ضخیم دارد، این میوه‌ها می‌توانند به رنگ سبز یا بنفش باشند. زیتون‌های سیاه در واقع با رنگ مصنوعی تولید شده‌اند.

می‌خواهم درخت زیتونم را تکثیر کنم

درخت زیتون از راه‌های مختلفی تکثیر می‌شود اما معمولاً روش قلمه زدن یا خوابانیدن شاخه ارجح است. این درخت در خاک‌های مساعد به آسانی درخت بید ریشه می‌کند و زمانی که قطع شود، مکنده‌ها را از ریشه جدا می‌کند.

شاخه‌های مختلف این درخت را به اندازه‌های چند سانتی‌متری برش می‌دهند و به صورت نسبتاً عمیقی در زمین‌های کود داده شده می‌کارند. قطعات کوچک‌تر را گاهی اوقات به‌طور افقی داخل شیارهای کم‌عمقی قرار می‌دهند که اگر با چند سانتی‌متر خاک پوشیده شوند، به سرعت جوانه‌هایی شبه‌مکنده روی آن‌ها ظاهر می‌شود.

در یونان و جزایر آن پیوندزدن درختان اهلی با انواع وحشی عملی متداول است. در ایتالیا جوانه‌های جنینی، که برجستگی‌های کوچکی را روی شاخه به وجود می‌آورند، را به دقت جدا کرده و زیر خاک می‌کارند که درآن‌جا می‌توانند رشد کنند. این جوانه‌های جنینی خیلی زود جوانه‌های قوی‌تری را تشکیل می‌دهند.

گاهی اوقات شاخه‌های بزرگ‌تر را می‌برند و با این کار شاخه‌های جوانی به دست می‌آید. هم‌چنین گاهی مواقع زیتون از دانه رشد می‌کنند، برای این کار غلاف‌های روغنی را به منظور تسریع در رشد ابتدا در آب گرم یا در محلول‌های قلیایی خیس کرده و نرم می‌کنند.

در مشرق زمین کشاورزان به درختان زیتون توجه زیادی نمی‌کنند و شاخه‌ها بی آن‌که به وسیله چاقوهای هرس‌کاری کوتاه شوند، آزادانه رشد می‌کنند. با این همه در دوران خشکسالی طولانی و برای حفظ محصول باید آب لازم را تأمین کرد.

این بی‌توجهی به کشت زیتون موجب می‌شود تا درختان در فواصل سه یا چهار سال محصول باردار بدهند بنابراین اگرچه رشد وحشی از نظر ایجاد منظره زیبا مورد توجه است، این کار در زمین‌های مناسب و اقتصادی توصیه نمی‌شود.

در نواحی مانند لانگیدوک و پروونس که در کشت این میوه دقت زیادی می‌شود، آن‌ها را در ردیف‌هایی با فواصل معین می‌کارند که این فاصله‌ها بر حسب گونه زیتون متفاوت است. درختان هرس شده و شاخه‌هایی که در سال گذشته دارای شکوفه بودند، حفظ می‌شوند و به منظور چیدن آسان میوه‌ها، نوک درخت را کوتاه نگه می‌دارند. هدف هرس کنندگان ایجاد شکلی گنبدی یا گرد برای درخت است.

گاهی اوقات فضای بین درختان را کود یا مواد نیتروژنی دیگری می‌ریزند. در فرانسه استفاده از کهنه‌های مندرس پشمی برای این کار مورد توجه قرار دارد. گاهی محصولات سالانه متنوعی در این ردیف‌ها کشت می‌شوند. در کالابریا حتی گندم را با این روش می‌کارند.

اما درختانی که در طول سال فاقد برداشت دوباره هستند، برای این کار مناسب‌ترند. اخیراً گونه‌ای درخت کوتاه و پربار با میوه‌های سبز در مناطق خاصی مخصوصاً در آمریکا مورد توجه قرار گرفته که گفته می‌شود در این کشور یک محصول دو یا سه فصل بعد از کاشت تولید می‌شود. انواع معمولی قبل از گذشت پنج تا هفت سال از کاشتن قلمه‌ها، در زمین‌های زیتون برای پرورش‌دهندگان، سودمند نخواهند بود.

جدای خساراتی که بر اثر آب و هوا یا آفات آلی به زیتون وارد می‌شود، این میوه حتی در پرورش‌های بسیار دقیق هم در خطر است و درختان پرورش‌نیافته بزرگی که در ایتالیا و اسپانیا دیده می‌شوند، میزان درآمد خاصی را که موسسات برای پرورش‌دهندگان نسبت می‌دهند، حاصل نمی‌کنند.

این درختان پیر اغلب محصول فراوان دارند اما به ندرت در دو سال متوالی این اتفاق می‌افتد و در بسیاری از موارد در ششمین یا هفتمین فصل می‌توان انتظار یک برداشت پربار را داشت.

زمانی که این میوه می‌رسد، پرورش‌دهندگان دقیق، آن را با دست چیده و برای انتقال به کارخانه درون پارچه یا سبدهایی می‌گذارند. اما در بسیاری از نواحی اسپانیا و یونان و به خصوص در آسیا، زیتون‌ها را با استفاده از اشیاء بلند یا با تکان دادن شاخه‌ها می‌چینند یا حتی اجازه می‌دهند تا آن‌ها به‌طور طبیعی روی زمین بیفتند تا وقتی که مالکان به راحتی اجازه جمع‌آوری آن‌ها را بدهند؛ بیشترین علت نامرغوبی روغن زیتون مربوط به بی‌دقتی مالکان درخت‌هاست.

برداشت این محصول در جنوب اروپا در ماه‌های زمستان انجام شده و تا چند هفته ادامه می‌یابد؛ اما این زمان در هر کشور و نیز با هر فصل و نوع برداشت متفاوت می‌شود.

مقدار روغن موجود در زیتون بیشتر به نوع میوه بستگی دارد؛ معمولاً پیرابر گیاه از ۶۰ تا ۷۰ درصد محصول می‌دهد. در دوران باستان پرورش‌دهندگان زیتون معتقد بودند اگر این گیاه را به فاصله‌ی بیش از چند لیگ از دریا بکارند، گیاه موفقی نخواهد بود تئوفراستوس طولی حداقل حدود ۵۵۵۰۰ متر را معین می‌کند.

اما تجربیات جدید این نظر را تأیید نمی‌کند و اگرچه ساحل مزیتی دارد اما زیتون مدت‌های طولانی در نواحی بسیار دوری داخل کشورها کاشته شده‌است. ظاهراً خاک‌های دارای کلسیم اگرچه خشک و ضعیف باشند، برای رشد سلامت این گیاه بسیار مناسب است.

اگرچه این گیاه درصورت زهکشی خوب در هر نوع خاک سبک و حتی در خاک‌های رسی پرورش می‌یابد. اما همان‌گونه که پلینی اظهار می‌کند، این گیاه در خاک‌های غنی بیشتر مستعد بیماری است.

در برخی سال‌ها زیتون در معرض حمله آفات گوناگونی است. یک عامل قارچی در چند فصل پربار تمام درخت را فراگرفته و خسارت شدیدی را به باغ وارد می‌کند. گونه‌ای از گوییزه‌ها به نام Pseudomonas savastanoi به شکل غده در شاخه‌ها رشد می‌کند و کرم‌های پلک بالی از گل‌ها و برگ‌ها تغذیه می‌کنند.

در حالی که خسارت اصلی بر اثر حشراتی است که به میوه حمله می‌کنند. در فرانسه و شمال و مرکز ایتالیا درختان زیتون گاهی اوقات از سرما رنج می‌برند؛ در اوایل قرن هجدهم بسیاری از درختان بر اثر سرمای بسیار شدید و غیرعادی کنده شده و بر زمین افتادند. بادهای شدید و باران‌های مداوم در خلال فصل برداشت نیز موجب آزار میوه می‌شود.

آفات درخت زیتون

از جمله آفات مهم زیتون كه در ایران شناسایی شده است میتوان شپشک سیاه زیتون، پروانه برگخوار، جوانه خوار زیتون، پروانه چوبخوار زیتون، كنه گالی زیتون و مگس میوه زیتون اشاره کرد. از بیماری‌های مهم زیتون می‌توان پژمردگی ورتیسیلیومی زیتون، بیماری لكه طاووسی زیتون و بیماری‌های پوسیدگی قلمه‌های ریشه‌دار و نهال جوان زیتون نام برد.

انواع درخت زیتون

درخت زیتون ارقام و واریته‌های مختلفی دارد که عبارت اند از:

زیتون Arbequina بهترین رقم زیتون برای تهیه کنسرو به شمار می رود که بومی مناطقی از کاتولنیا اسپانیا است. میوه کوچکی با ظاهر گرد و کروی کشیده به رنگ قهوه‌ای روشن با بافتی سفت و طعمی ملایم تولید می‌کند.

زیتون Mission نسبت به سرما مقاوم است که در اصل بومی کشور اسپانیا است، میوه‌ی این گیاه به رنگ سبز است که خواص بسیاری دارد. طعم دلچسبی دارد و در بیشتر مناطق رشد و از باردهی مطلوبی برخوردار است.

زیتون Picholine بهترین رقم برای تولید کنسرو محسوب می‌شود که طعمی ترد و تند دارد. این نوع زیتون برای میان وعده مناسب است که در پخت و پز از آن استفاده می‌کنند، برای تهیه روغن مناسب است. توجه داشته باشید که برای تازه خوری و کنسرو این نوع زیتون را زمانی که به رنگ سبز برداشت می‌کنند اما اگر چنانچه قصد شما تولید روغن است باید بگذارید تا زیتون به رنگ سیاه تبدیل شود.

زیتون Frantoio بهترین رقم برای تولید روغن زیتون به شمار می‌رود که از رشد سریعی برخوردار است. شاخ و برگ نقره‌ای مانندی دارد. باردهی خوبی دارد و از طعم دلچسبی برخوردار است.

زیتون ایتالیایی اسکولانا یک رقم تجاری محسوب می‌شود که وزن میوه آن در حدود 10 گرم است که با نام چشم طاووس نیز شناخته می‌شود. دارای 13 درصد روغن است و از باردهی مطلوبی برخوردار است.

زیتون الک ترکیه از گونه‌های وارداتی به شمار می‌رود که بومی کشور ترکیه است که میوه درشت و پر روغنی را تولید می‌کند به همین دلیل علاوه بر تازه خوری برای تهیه روغن نیز بهترین رقم به شمار می‌رود. نسبت به سرما مقاوم است به همین دلیل در بیشتر مناطق رشد می‌کند.

زیتون ماری ظاهری بیضی و کشیده دارد که در بیشتر مناطق رشد می‌کند. دارای شاخه‌های عمودی شکلی است. از باردهی خوبی برخوردار است که از میوه آن استفاده‌های مختلفی می‌کنند.

زیتون شنگه میوه‌ی بیضی شکلی تولید می‌کند که بسیار پربار است که برای تهیه کنسرو از آن استفاده می‌کنند. عطر و طعم دلچسبی دارد.

زیتون سیاه با قدرت رشد متوسط از ارقام تجاری به شمار می‌رود، این رقم زود بازده است و از معروف‌ترین زیتون‌های پرورشی محسوب می‌شود. خواص بسیاری دارد.

زیتون مانزانیلا باردهی خوبی دارد و از ارقام تجاری به شمار می‌رود. میوه گرد و کروی کشیده‌ای به رنگ سبز در سایز درشت تولید می‌کند که بسیار گوشتی است و طعم دلچسبی دارد. باردهی خوبی دارد.

زیتون آمفیسا با نام علمی Amfissa میوه‌ای به رنگ بنفش قهوه‌ای تولید می‌کند. عطر و طعم دلچسبی دارد و دارای خواص بیشماری است که در بیشتر مناطق رشد می‌کند. رشد سریعی دارد که پس از گذشت سه تا چهار سال شروع به باردهی می کند.

زیتون Nocellara del belice نوعی زیتون ایتالیایی است که عطر و طعم ملایمی دارد، بهترین زیتون سفره‌ای جهان شناخته می‌شود، این درخت مقاومت خوبی در برابر آفات و بیماری‌ها دارد و دارای تاجی متراکم است.

زیتون Gordel sevillano نوعی زیتون سفت و چاق محسوب می‌شود که یک میان وعده برای خودش بشمار می‌رود. بسیار گوشتی و نرم است. ظاهری جذاب همچون بید دارد. باردهی مطلوبی دارد و در بیشتر مناطق رشد می‌کند.

زیتون کالاماتا با نام علمی Kalamata نوعی زیتون محبوب یونانی به شمار می‌رود که پوست براقی به رنگ بنفش تیره دارد، عطر و طعم دلچسبی دارد.

چه وقت برای کاشت نهال زیتون مناسب است؟

کاشت نهال زیتون از آبان تا فروردین ماه امکان‌پذیر می‌باشد در مناطقی که زمستان معتدل دارند بهتر است زودتر اقدام به درخت‌کاری شود و در نقاط سردتر بایستی پس از برطرف شدن سرما اقدام به کاشت نمود.

این درخت در رویشگاه ساحلی لواسان توسط روستاگل کاشت می‌شود.

چطور در خانه زیتون بکارم؟

کاشت درخت زیتون از طریق کاشت هسته آن انجام می شود، اگر برای کاشت آن در منزل اقدام می‌کنید باید حداقل یک بالکن و یا یک فضای پر نور و آفتاب‌گیر داشته باشید، و علاوه بر این باید به شرایط آب و هوای منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید توجه کنید. سپس با توجه به آن اقدام به کاشت و پرورش زیتون نمایید. نکته‌ای که بسیار مهم است و باید به آن توجه کنید این است حتما هسته‌ای که قصد کاشت آن را دارید باید کاملا رسیده و سالم باشد و همین طور باید در همان زمان از درخت کنده شود زیرا باید هسته زیتون فعال باشد تا بتواند جوانه بزند و رشد کند.

حتما باید کامل تمام گوشت زیتون را از هسته جدا کنید. بعد هسته زیتون که یک سر آن تیز است و سر دیگر آن گرد است، شما باید در این مرحله سر گرد هسته را با استفاده از یک چاقوی تیز برش دهید طوری که یک شکاف کوچک ایجاد شود، این کار باید بر روی تمام هسته ها انجام شود، بعد از اتمام کار باید دوباره تمام هسته‌ها را به مدت ۲۴ ساعت در آب بخیسانید.

داخل گلدان خاک کمپوست و یک بخش ماسه درشت بریزید خاک را کمی با آب پاش مرطوب کنید و بعد هسته را تا 3 - 5 سانت داخل خاک فرو کنید. بعد روی آن را کیسه پلاستیکی بکشید و گلدان را به جایی با دمای مناسب که در بالا اشاره شد ببرید.

جوانه زنی هسته زیتون تقریبا حدود ۱ ماه طول خواهد کشید. دائم به گلدان سرکشی کنید اگر نیم سانت از خاک خشک شده بود می‌توانید مجددا آبیاری کنید. وقتی که متوجه جوانه زدن زیتون شدید پلاستیک را از روی گلدان بردارید و دقت داشته باشید جایی که گلدان نگهداری می‌شود باید گرم باشد.

زیتون به عنوان نماد

درخت زیتون، به ویژه شاخه زیتون، جایگاه مهمی در ذهن مردم دارد. در گذشته زیتون نه تنها نشانی از صلح بلکه نمایان‌گر ثروت و وفور کشور بود؛ حمل شاخه‌های آن در جشن‌های بزرگ یونان، افشاندن زیتون وحشی برای قهرمانان المپیک، تاج زیتون فاتحان رومی در مراسم استقبال، و مواردی که سواره‌ نظام‌ها در بازدیدهای امپراتوری همانند هدیه‌های نمادین صلح بکار می‌بردند دوران بربرها که فقط با پیروزی حفظ می‌شدند.

تاج زیتون، شاخه‌ای از درخت زیتون است که بدور حلقه‌ای پیچیده شده و در بازی‌های باستانی المپیک یونان به قهرمان اعطا می‌شده‌است. در المپیک ۲۰۰۴ آتن سنت اهدای تاج زیتون تجدید شد و به همراه مدال طلا به قهرمانان اعطا شد.

کبوتری که یک شاخه‌ی زیتون، در منقارش باشد به عنوان سمبل جهانی، از وحدت و صلح شناخته شده است. ریشه‌ی این سمبل به داستان کشتی نوح برمی‌گردد. بر اساس این داستان، وقتی خشم خداوند که به صورت سیل نمود یافته بود، فروکش کرد. یک کبوتری که شاخه‌ای از زیتون، به منقار داشت، به سوی کشتی آمد که نشانه‌ی آزادی و صلح بود.

شاخه‌ی زیتون در پرچم سازمان ملل متحد نیز به عنوان نماد صلح استفاده شده‌است.

کشورهای عمده‌ی تولید کننده‌ی زیتون

زیتون یکی از پرکشت‌ترین میوه‌های جهان است.در سال ۲۰۱۸ مساحتی نزدیک به ۱۰٫۵ میلیون هکتار زیر کشت زیتون بوده‌ است که این میزان تقریباً دوبرابر مساحت زیر کشت جهانی سیب، موز یا انبه بوده‌ است. تنها درخت نارگیل و نخل روغنی سطحی بالاتر از زیتون را به خود اختصاص داده‌اند.

از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۸ سطح زیر کشت زیتون سه برابر شده و از میزان ۲٫۶ میلیون هکتار به ۷٫۹۵ میلیون هکتار رسیده‌ است. بر اساس سازمان جهانی غذا و کشاورزی، کشورهای مدیترانه‌ای بیشترین تولید این محصول یعنی نزدیک به ۹۵٪ تولید جهانی آن را به خود اختصاص داده‌اند.

کشت زیتون در ایران

پیش از این تصور می‌شد کشت زیتون در رودبار قدمت ۸۰۰ ساله دارد اما تازه‌ ترین کشفیات باستان‌ شناسی در تپه باستانی کلورز بیانگر این است که کشت زیتون در این منطقه به بیش از دو هزار سال پیش بازمی‌گردد. همچنین ناصرخسرو در سفرنامه خود از وجود زیتون در منجیل و رودبار سخن گفته‌ است.

با زیتون چی می‌تونم درست کنم؟

زیتون در دستورهای غذایی متفاوتی کاربرد دارد، در مخلوط‌های نوشیدنی، چاشنی معروفی برای مارتینی است. در سوسیس‌ها ممکن است مورد استفاده قرار بگیرد و … استفاده از آن در پخت نان نیز بسیار رایج است.

زیتون پَرورده، گونه‌ای خوراکی تهیه‌ شده از زیتون و مواد دیگر است. زیتون پرورده ویژه گیلان است از زیتون پرورده بیشتر به عنوان چاشنی کنار غذای اصلی استفاده می‌کنند.

روغن زیتون را از میوه درخت زیتون استخراج می‌کنند، روغن زیتون را با فشردن میوه‌ی زیتون به دست می‌آورند و روغن زیتون دارای مقدار زیادی چربی اشباع نشده‌ است. روغن به وسیله‌ی خرد کردن کامل زیتون و جدا کردن روغن به وسیله‌ی روش‌های مکانیکی یا شیمیایی تولید می‌شود.

این روغن به وفور در آشپزی، لوازم آرایش، دارو و صابون در قدیم به عنوان سوخت چراغ‌های روغنی استفاده می‌شود. روغن زیتون در سرتاسر جهان استفاده می‌شود، مصرف عمده‌ی آن در کشورهای حوزه مدیترانه است.

روز جهانی درخت زیتون

روز جهانی درخت زیتون در چهلمین جلسه کنفرانس عمومی یونسکو در سال ۲۰۱۹ اعلام شد و هر ساله در ۲۶ نوامبر برگزار می‌شود. از زمان‌های قدیم، نماد صلح، خرد و هماهنگی بوده است و به همین دلیل نه‌ تنها برای کشورهایی که این درختان نجیب در آن رشد می‌کنند، بلکه برای مردم و جوامع در سراسر جهان مهم است.

حفظ و پرورش درخت زیتون یک ضرورت رو به رشد است زیرا جهان در حال مبارزه و سازگاری با تغییرات آب‌و‌هوایی است. حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی، از جمله مناظر، در قلب مأموریت یونسکو است و گرامیداشت روز جهانی درخت زیتون، تلاش‌های پایداری زیست‌محیطی را تقویت می‌کند.

هدف از روز جهانی درخت زیتون تشویق حفاظت از درخت زیتون و ارزش‌های آن است تا اهمیت اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی آن برای بشریت درک شود. چیزهای زیادی برای یادگیری، به اشتراک‌گذاری و جشن گرفتن در روز جهانی درخت زیتون وجود دارد و یونسکو همه را تشویق می‌کند تا از طریق فعالیت‌های مختلف مانند مناظرات، کنفرانس‌ها، کارگاه‌ها، رویدادهای فرهنگی، ارائه‌ها یا نمایشگاه‌ها به آن بپیوندند.

با دانستن این مطالب فوق العاده و آشنایی با درخت و میوه‌ی زیتون خوب است ما هم با کاشت این درخت با زمین صلح و آشتی کرده و این فرهنگ زیبا را در سرار ایران عزیزمان پرورش دهیم برای کاشت درخت زیتون در رویشگاه بهمئی لیکک می توانید اینجا را کلیک کنید.